Safranbolu Evlerinin Özellikleri

Safranbolu Evlerinin Tarihi

Safran bitkisinin dünya üzerinde yetiştiği nadir yerlerden biri olan Safranbolu’nun Türk toplumunun yaşayış biçimini gözler önüne seren tarihî evleri UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer almaktadır. Sırası ile Hititler, Frigler, dolaylı yoldan Lidyalılar, Persler, Helenler, Romalılar, Selçuklular, Çobanoğulları, Candaroğulları ve Osmanlıların egemenlik kurduğu Safranbolu’dan Homeros, İlyada destanında Paplagonya olarak bahsetmektedir.

Safranbolu’nun Türklerin eline geçmesi, tarihine rastlamaktadır. Selçuklu sultanı II. Kılıçarslan’ın oğlu Muhittin Mesut Şah, bölgede egemenlik kurmuştur. yılından itibaren ise Osmanlıların bölgeye hâkim olduğu görülmektedir. Osmanlı buraya, Türkmen göçebeleri yerleştirmeye çalışmıştır. Bu hamleden sonra şehir Taraklı Borglu veya kısaca Borlu olarak adlandırılmıştır. yüzyılın ortalarına gelindiğinde Zağfiran Borlu ismi kullanılmaya başlanmış; yüzyılın ortasında ise kısa bir süreliğine Zafiran Benderli denilmiştir. yüzyılın son çeyreğine gelindiğinde ise Zağfiran Bolu ismine geçilmiş, en son olarak da Zafranbolu’dan isminden Safranbolu ismi yerleşmiştir.

Şehrin tarihinde yaşadığı en parlak dönemler, Osmanlı’nın bölgeye hâkim olduğu zamana rastlamaktadır. yüzyılda, İstanbul-Sinop kervan yolu üzerinde bir konaklama merkezi işlevi gören Safranbolu’da bu vesileyle ticaret gelişmiş ve halk zenginleşmiştir.

Safranbolu’daki tarihi anıtların çoğu, Candaroğulları ve Osmanlı Dönemi’ndendir. Bölge, 18 ve yüzyıl Osmanlı kent dokusunu oldukça açık bir şekilde yansıtmaktadır. Safranbolu evleri, halkın yaşam biçimi, beğenisi, kültürü ve mimari becerilerini yansıtan oldukça dikkat çekici yapılardır.

Safranbolu Evlerinin Özellikleri

Safranbolu evlerinin mimari özelliklerini şekillendiren unsurlar arasında çok nüfuslu aile yapısı, yağışlı iklim ve maddi zenginlik sayılmaktadır. İki veya üç çocuklu çekirdek ailelerin yaşadığı evlerde evlenen erkek çocuk o dönemde ayrı eve çıkmamaktadır. Aynı eve gelen gelinin yanı sıra evde amcalar, halalar, yengeler ve torunlar hep birlikte yaşamışlardır. Bazı evlerde haremlik ve selamlık bölümleri de mevcuttur. Evin zemin katı ise ailelerin sahip olduğu hayvanlara ayrılmıştır. Yağışlı iklim sebebiyle insanların ve hayvanların yiyecekleri, ısınma için kullanılacak odunlar, evin içinde kapalı alanda muhafaza edilmiştir. Bu açıdan evler oldukça büyük hacimlidir.

Yapımında taş, kerpiç, alaturka kiremit ve ahşap kullanılan evlerin hepsi komşularının görüşünü engellemeyecek şekilde inşa edilmiştir. Bölgenin yapısında doğa, insan, ev, sokak ve çarşı dengesi gözetilmiş, belli bir düzen oturtulmuştur.

Safranbolu Evleri Nerededir?

Safranbolu evleri, Türkiye’nin kuzeyinde, Karadeniz Bölgesi’nin batısında yer alan Karabük ilinin en büyük ve gelişmiş ilçesi Safranbolu’da yer almaktadır. Ankara’nın kilometre kuzeyinde yer alan Safranbolu, Karadeniz’in kilometre güneyindedir. İlçe, Karabük şehir merkezine 8 kilometre mesafededir.

Safranbolu Evlerine Nasıl Gidilir?

Safranbolu İstanbul’a , Ankara’ya , İzmir’e , Bursa’ya ve Zonguldak’a 90 kilometre mesafededir. Birçok şehirlerarası otobüs firmasının Safranbolu’ya seferleri mevcuttur.

Safranbolu’da Eski Çarşı olarak anılan yerde bulunan evlere, ilçenin merkezinden hareket eden servisler ile ulaşmak mümkündür.

Safranbolu’ya en yakın havalimanı ise kilometre uzaklıktaki Kastamonu Havalimanı’dır. Havalimanından Safranbolu’ya yaklaşık 1,5 saatlik yolculuk sonucunda ulaşılabilmektedir.

Safranbolu’da Kalınacak Yerler

Safranbolu’da konaklamak için tarihî konaklar tercih edilebilir. Bu konaklarda kalarak tarihî dokuyu bire bir deneyimlemek mümkündür.

Konak fiyatları gayet uygun olsa da biraz daha uygun bir yerde konaklamak tercih edilmek istenirse Karabük’te de kalmak mümkündür. İki nokta arası yakın bir mesafe olduğundan Karabük’teki oteller, öğretmen evi ve polis evi de tercih edilebilir.

Karabük ilinin tarihi ve turistik merkezi olarak görülen Safranbolu ilçesi evleriyle, doğasıyla ve mimarisiyle büyülüyor. Bu tarihi ilçe ile ilgili bilgiler şöyle,

SAFRANBOLU EVLERİNİN ÖZELLİKLERİ

Bölge geçmişindeki toplumsal yapı dolayısıyla Safranbolu evlerinde haremlik-selamlık olarak ayrılan bölmeler var. Evlerde yaz aylarında yaşam zemin katta sürerken ev halkı  havadar ve aydınlık olan "taşlık" adı verilen bölgelerde toplanıyor ve misafirlerini de burada ağırlıyor. Havaların bir hayli sert olduğu kış aylarında ise evin ikinci katı daha çok kullanılıyor. Ev içindeki merdivenlerde genellikle ahşap işleme sanatları göze çarpıyor. Evlerin üçüncü ve son katları ise özel hayat alanı olarak tanımlanabilecek bir bölge olup tavanları oldukça yüksek tasarlanmış. En üst kattaki odaların her biri bir çekirdek ailenin yaşamını sürebileceği bağımsız daireler olarak dizayn edilmiş.

Evlerin pencereleri özel tasarlanmış şekilde dar ve uzun ayrıca ahşap kanatlı pencerelere "muşabak" adı veriliyor. evlerin sokağa bakan cephelerinde çeşmeler bulunuyor. Şehir kurulurken yaklaşık 5 km uzaklıktaki İncekaya ve Su Kemeri üzerinden bölgeye su getirilmiş. Safranbolu evlerinin bazı odalarında havuz bulunabiliyor. Çoğunun bahçesinde havuz veya kuyu var.

KONAKLAMA OLANAKLARI

Gittikçe popülerleşen bölge turizm merkezi haline gelmiş. Bölge halkı eskiden gelen tek tük misafirleri kendi evlerinde ağırlasa da turist sayısı çok artınca müze evler devreye girmiş. Evlerden biri yılında ziyarete açılan Kaymakamlar Evi, 89 yılında Turing Havuzlu Konak ise Türkiye'nin otele dönüştürülen ilk tarihi köşkü olarak biliniyor. Bu kökün salonunda bir havuz olduğu da biliniyor.

SAFRANBOLU İKLİMİ VE TARİHİ

Safranbolu ilçesi ’te UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası Listesi’ne seçildi ve böylece kentin değeri tüm dünyada anlaşıldı. Osmanlı döneminden kalma han, hamam, cami, çeşme ve köprüler de ziyaretçiler için cazibe merkezi haline gelmiş durumda. Bol yağışlı bir iklime sahip olan bölge yılın 9 ayı boyunca yağış alıyor. 

SAFRANBOLU ZİYARETİNDE MUTLAKA UĞRAYIN!

Safrabolu’ya Çarşı diye bilinen bölümden ilçeye girerseniz, hemen girişte bulunan Hıdırlık Tepesi’ni ziyaret edebilirsiniz. Burası merkezde bulunan çarşıyı  panoramik seyredebileceğiniz noktalardan biri; Safranbolu evleri arasında Cinci Han’ı, Yemeniciler Arastası’nı bu noktadan fotoğraflamak mümkün. 

yüzyılda Selçukluların 4 ay mancınıklarla taş saldırısına uğratıp sonunda anlaşmaya varılarak ele geçirdiği kale ve etrafı bölgedeki ilk yerleşim alanlarından biri. Kalede yer alan eski Hükümet Binası, hala çalışan yıllık Saat Kulesi ve artık kullanılmayan hapishane binası görebileceğiniz diğer eserler. Kentteki sayısız cami ve hamamın da pek çoğu tarihi eser niteliğinde buraları da mutlaka görmenizi tavsiye ederiz. 

SAFRANBOLU'YA ULAŞIM 

Karabük iline karayolu veya havayolu ile vardıktan sonra Karabük içerisinde yaklaşık 8 kilometre seyahat ederek Safranbolu'ya varabilirsiniz. 

EN İYİ KORUNAN 20 ŞEHİR ARASINDA GÖSTERİLİYOR

Hanları hamamları huzur veren mimari harikası evleri ve konaklarıyla ’te UNESCO tarafından Dünya Mimari Miras Şehirleri listesine eklenen Safranbolu, Avrupa Tarihi Kentler Birliği Toplantısı Avrupa'da en iyi korunan 20 şehirden biri olarak gösterilmiş bu tarihi açık hava müzesine benzer bölgeyi mutlaka seyahat rotanıza eklemelisiniz.