Kafein Neyde Var

Gün içerisinde özellikle çalışan insanların tükettiği kahvenin rolü oldukça büyük. Kahvenin işe katkı sağladığı verim ve zinde kalmak açısından faydası oldukça önemli bir özellik. Öte yandan bağımlılık etkisini de göz ardı edemeyiz. Fakat öyle ya da böyle kafein hayatımızın vazgeçilmez bir parçası.

1. Tavşan kanı demli bir çay

Eğer bir kahve tiryakisi değilseniz kafeini almanın ikinci yolu çay tüketmek. Yalnız dikkat etmeniz gereken önemli bir ipucu var, o da çayın deminin fazla olması alacağınız kafeinin de artmasını sağlayacak olması.

2. Sıcak içeceklere alternatif soğuk içecekler

Soda başta olmak üzere, bu tür gazlı içeceklerde bir bardak demli çayda olduğu kadar kafein bulunuyor. Sıcak içeceklere alternatif olarak gazlı soğuk içecekleri de tüketebilirsiniz.

3. Enerji içecekleri böyle günler için var

Bir sonraki gün olacak sınav için gecelerce oturup ders çalışıyor ya da gece mesaiye kaldığınız bir işte çalışıyorsanız burada enerji içeceklerinin faydasını görebilirsiniz. İçindeki kafein miktarı uykunuzu bir müddet geciktirebilir ve işinize odaklanabilirsiniz.

4. Çikolata olmadan kahve olmaz fakat kahve olmadan çikolata olur, hem de çok güzel olur

Kahveyle her zaman müthiş bir uyum yakalayan çikolata da kahvenin kendisine bir alternatif oluşturuyor. Bu anlamda özellikle bitter çikolatalar sütlü çikolatalara kıyasla daha fazla kafeine sahip.

5. Yemeklerde kullanılan Acı Sos

Fastfood kültürü başta olmak üzere, ocakbaşı, mangal gibi alanlarda da önemle yer alan hazır acı sosların içerisinde de bir parça kafein yer alıyor. Eğer yemeğinizde acı olmadan yapamayanlardansınız kafein tükettiğinizden de haberdar olmalısınız.

6. Kahve kadar olmasa da bazı sakızlarda da oldukça etkili oranda kafein var

Kahve kadar olmasa da, enerji içeceği ile aynı miktarda kafein bazı sakızlarda da yer alıyor. Özellikle naneli sakızlar buna örnek gösterilebilir.

7. Sıcak yaz günlerini serin tutan Dondurma

Yazın sıcak ve bunaltıcı havalarında en çok tüketmek istediğimiz serinletici özelliğe sahip dondurmalar da kafeinin adreslerinden biri.

8. Kakaodaki hatırı sayılır miktardaki kafein miktarı

Başta süt olmak üzere hamur işi ürünlerinde kullanılan hazır kakaolarda, kahve kadar olmasa da kafein bulunuyor.

9. Yemekten sonra tüketilen Puding

Kakao ve dondurma gibi pudingin de içinde bir parça kafein yer alıyor.

Serinletici özelliğiyle Milkshake

Kahve ve çaya alternatif soğuk içecek kategorisinde ele alabileceğimiz milk shake&#;lerde kafein az miktarda yer alıyor.

Çocukların sıklıkla yediği Jelibon

Özellikle çocukların elinden düşürmediği bazı jelibonların içerisinde bir miktar kafein bulunuyor. Bu sebeple çocuklar için çok fazla tüketilmesinin pek faydalı olmadığını da belirtmeliyiz.

Bonus: Okumak istemeyenler için video içeriğimiz:

Kaynak; 1, 2, 3,

Beslenme

Dyt. Şeniz Ilgaz*
*Sağlık Bakanlığı, Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Gn. Md. Ankara

Kafein ve Sağlık Üzerine Etkileri

            Kafein nedir?

            Kafein dünyada en az 63 tür bitkinin meyvesi, tohumu ve yaprağında doğal olarak bulunan bir bileşiktir.

  Hangi besinler ve içecekler kafein içerir?

  Kafeinin en çok bilinen kaynakları kahve, çay, kolalı içecekler ve çikolatadır. Besinlerdeki kafeinin miktarı besinin hazırlanmasına, üretim yöntemine, besinin tüketildiği miktara göre değişir. Çay ve kahve bitkilerinin çeşitliliği de kafein miktarını etkilemektedir. mI’lik bir fincan kahve ile yaklaşık 85 mg, yine mI’lik bir fincan çay ile yaklaşık 24 mg, 30 gramlık bir parça çikolatadan ise yaklaşık 8 mg kafein alırız.

            Kafein besinlere neden eklenir?

            Koka bitkisinin tanesi ve çay yapraklarından oluşturulan besinler ve içeceklerde de biraz kafein vardır. Ayrıca bazı besinlere ve içeceklere de lezzet için kafein katılmaktadır.

            Tüketilen kafein miktarının sınırı ne olmalıdır? 

            Kafeinin normal miktarı kişiye göre değişir. Kafeine karşı duyarlılık; tüketim sıklığı, düzenli olarak alınan miktar, vücut ağırlığı ve fiziksel koşullar gibi pek çok etmene bağlıdır. Pek çok çalışmada, yetişkinler için güvenli olarak tüketilebilecek kafein miktarının günde mg (yaklaşık fincan kahve ya da büyük bardak çay) olduğu belirtilmiştir. Kafein kan dolaşımında ya da vücutta birikmez, alındıktan birkaç saat sonra atılır.

            Kafeinin kısıtlanmasına gerek var mıdır?

            Orta düzeyde kafein alımı tüm insanlar için güvenlidir ( mg). Kafeine karşı duyarlılık kişiden kişiye değişir. Bazı kişiler kafeine karşı duyarlı olabilir ve çok az miktarlarda da olsa kafeinden olumsuz etkilenebilir. Birkaç fincan kahve, çay ya da kolalı içecek tüketen bir kişi kafeinin uyarıcı etkisinden etkilenmediğini belirtirken, bir fincan kahve ile kafeinin uyarıcı etkisi yüzünden uyuyamadığını söyleyen kişi çoktur. Kişisel duyarlılığın yanı sıra hamileler, çocuklar ve yaşlılar tüketilen kafeinin kısıtlanması gereken gruplardır.

            Kafein dehidratasyona neden olur mu?

            Kafeinin dehidratasyona neden olduğuna ilişkin bir veri yoktur. Bu etkinin daha çok kafein içeren içecekle alınan sıvı nedeniyle oluştuğu saptanmıştır.

            Kafein çocuklar için zararlı mıdır?

            Araştırmalar besinlerin içinde bulunan kafeinin miktarının çocuklar için zararlı olmadığını göstermiştir. Ancak ailelerin çocuklarına fazla miktarda kafein içeren yiyecek ve içecekleri vermemesi gerekir. Çocuklar için tüketilen kafein miktarı günde miligramı geçmemelidir.

            Kafeini içeren besinler ve içecekler çocuğu hiperaktif yapar mı?

            Kafein ile hiperaktif davranışlar arasında ilişki olduğuna ilişkin bir çalışma yoktur. Yapılan çalışmalarda kafein içeren besinler ya da içecekleri tüketen çocuklarda hiperaktivite gözlenmemiştir.

            Hamilelik döneminde kafein alınabilir mi?

            Hamilelik döneminde günlük olarak tüketilen mg ( fincan kahve ya da bardak çay) kafeinin olumsuz etkisi olmadığı ancak hamilelik döneminde fazla miktarda tüketilmemesi gerektiği vurgulanmaktadır. Orta düzeyde kafein tüketen hamile kadınlarda ne erken doğum ne de düşük doğum ağırlığında bebek gibi durumlara rastlanmamıştır.

            Emziren anne kafein alsın mı?

            Emziren annelerin aşırı olmamak kaydıyla kafein alabileceği bazı çalışmalarda belirtildiyse de, az miktarda da olsa bebeğin anne sütünden kafein aldığı bilinmektedir.

            Kafein tüketimi osteoporoza neden olur mu?

            Osteoporoz oluşumunda en önemli risk etmenleri genetik yapı, yetersiz kalsiyum alımı, sigara içme, yetersiz egzersiz, östrojenin yetersiz oluşu ve yaş gibi etkenlerdir. Ancak fazla miktarda kafein tüketiminin de osteoporoz riskini arttırdığı bilinmektedir. Orta düzeyde kafein tüketiminin olumsuz etkisinin olmadığı birkaç çalışmada saptanmıştır.

            Kafein kan basıncını yükseltir mi?

            Kafein kronik hipertansiyon oluşmasına neden olmaz. Ancak bazı kişilerde kafeinin kan basıncını kısa süreyle yükselttiği bilinmektedir. Yüksek kan basıncı olan kişilerin kafein tüketimlerini kısıtlaması gereklidir.

            Kafeinin kalp hastalıkları ile ilişkisi var mıdır?

            Kafein alımının kalp hastalıklarına yol açmadığı ancak fazla tüketilmemesi gerektiği vurgulanmıştır.