Otobüste Namaz Kılınır Mı

otobüste namaz kılınır mı

Değerli abim hocam.. Uçak seyir halinde iken namazı nasıl kılcaz?.. Otobüste namaz kılınır mı?..

*******

Kıymetli kardeşim;

Yürümekte olan bir vasıta, yürür halde olan hayvan hükmündedir. Onun için, vaktin çıkması gibi bir zaruret bulunmadıkça, yürür halde olan araba / vasıta üzerinde farz ve vacip namazlar kılınamaz.

Yerde duran / park halindeki vasıta ise, yer üzerindeki bir sedir ve bir taht gibidir, üzerinde her türlü namaz kılınabilir.[Bilmen, Ö.N., Büyük İslam İlmihali, Üçüncü Kitap, Md. 95]

Vasıtalar; ayakta namaz kılınabilecek gemiler, deniz ötobüsleri olabileceği gibi, koltukta oturmanın dışında hareket imkânı olmayan kara ve hava vasıtaları da olabilir.

Ayakta namaz kılınabilecek gemi, deniz otobüsü ve benzeri vasıtalarda namaz, bilinen şekliyle kılınır. Hatta deniz otobüslerinin kendilerine mahsus mescitleri de, Kıble'yi gösteren işaretleri de vardır.

Yalnızca koltukta oturarak seyahat edeceğimiz kara ve hava vasıtalarında alınması gereken ilk tedbir, namaz vakitlerinde durmayacağını bildiğimiz ya da tahmin ettiğimiz takdirde, bu vasıtalara abdestli olarak binmektir. Çünkü abdestli isek, mecbur kalınca hemen namazı koltukta rükû ve secdeleri ima ile kılma imkânı var demektir. Tabii bu esnada kişi, başını secde için rükudan biraz daha fazla eğer. Secde için karşı koltuğa başını koyması gerekmez, bu mekruhtur.

Yüzüp gitmekte olan bir gemi içinde, bir özür olmaksızın bütün namazlar oturularak kılınabilir. Fakat ayakta kılmak daha faziletlidir. Bu, İmam-ı Azam rahımehullah'a göredir. İmameyne yani iki imama İma Ebu Yusuf ve İmam Muhammed rahımahumallah'a göre, baş dönmesi gibi bir özür bulunmadıkça, yürüyen gemi içinde farz namazlar oturularak kılınamaz; çünkü kıyam (ayakta durmak), bir rükûndür; bir özür bulunmadıkça namazın bir rüknü terk edilemez. İmam-ı Azam hazretlerine göre ise, gemide baş dönmesi galiptir (üstündür, baskındır); galip (çoğunlukla olan baskın hâl) ise muhakkak yani gerçek, kesinlik kazanmış hükmündedir. [Bilmen, Ö.N., a.g.e., Üçüncü Kitap, Md. 96]

Ulaşım Ara&#;larında Farz Ve Nafile Namaz Kılınabilir Mi Ve Nasıl Kılınır? (Araba, Otob&#;s, Gemi Ve U&#;ak)

Haberin Devamı

Hazreti peygamber döneminde uçak veya diğer vasıta araçların bulunmamasına dolayı bu konuda içtihat yapılarak kural koyulmaktadır. Yapılan ictihatlar sonucunda farz namazların içerisinde olması gereken istikbali kıble, rüku, secde ve kıyam tam olarak yapılamamaktadır. Bundan dolayı farz namazları araç içerisinde kılmak uygun görülmemiştir.

Yine de bu konuda zaruret hali göz önünde bulundurularak çok zor durumlarda kalındığında araç içerisinde farz namaz kılmak caiz görülmüştür. Örneğin yolculuk esnasında durulacak bir yer olmadığında veya araç durdurulamaması gerektiğinde bu hususlar zaruret hali sayılabilmektedir. Nafile namazlarda ise kılınan namaz nafile olduğu için ve içten gelinerek kılındığı için cazi görülmüştür.

Gemi içerisinde namaz kılındığında ise gemi durduğunda kıbleye doğru namaz kılmak ve gemi hareket ettiğinde ise kıbleye en yakın şekilde namaza durulmaktadır.

İslam alimlerince belirlenen ölçülerde yolculuk esnasında namaz kılmak için bazı öncelikler ve kısaltmalar yapılmıştır. Namaz konusunda farz olan namazı öncelikli tutmak ve bu konuda özellikle kazaya bırakmamak için gerekli fıkhi kurallara uymak gerekmektedir. Yolculuk esnasında da araç içerisinde mümkün olduğu kadar farz usullere uyarak namaz kılmak gerekmektedir.

Kaynak: Diyanet

Haberin Devamı

Günümüzde otobüs, tren ve uçak ile seyahat edenler namazlarını ayakta ve kıbleye dönük olarak kılmaları genellikle mümkün olmadığından oturdukları yerden ima ile kılabilirler.

Kaynak: Diyanet (Namaz, Seferilik)

Bununla birlikte namazlarını yolculuk öncesinde veya sonrasında ya da mola yerlerinde cem ederek de kılabilirler. Cem yalnızca öğle ile ikindi ve akşam ile yatsı namazlarında olabilir. Kaynak: Diyanet

Cem edilecek namazlara ara vermeksizin peş peşe kılınır. Ayrıca cemi takdim halinde birinci namaza başlarken cemi tehir halinde ise birinci namazın vakti içerisinde cem yapmaya kalben niyet edilir.

Kaynak: Diyanet (Namaz, Seferilik)

Yolculukta, otobüs veya araba içinde namaz nasıl kılınır?

Seyahatlerde ilk tedbir, namaz vakitlerinde durmayacağını tahmin ettiğiniz vasıtaya abdestli olarak binmektir. Çünkü her şeyden önce abdest varsa, mecbur kalınca hemen namazı kılma imkânı da vardır. Abdest yoksa fırsat olsa da namaz kılma imkânı yok demektir.

Bunu böylece ifade ettikten sonra, yolculuk sırasında bilinmesi gereken bazı mühim maddeler şöyle sıralanabilir:

1. Seyahatlerde içinde yolculuk yapılan vasıtanın, namaz vakti çıkmadan bir yerde duracağı ümit ediliyorsa namaz için beklenmelidir. Vakit içinde vasıtanın durduğu yerde hemen inip namazı normal şekilde kılmak tercih edilmelidir. Çünkü yerde kılınan namaz tamdır. Vasıta içinde koltukta kılınan ise eksiktir. Kıyamı, secdesi yarımdır. Tamı kılmak mümkün iken elbette yarımı tercih etmek uygun olmaz. Bu sebeple, sorumlulara namaz kılmak için müsait yerde durmasını teklif etmeli, vaktin sonunda da olsa namazları yerde kılmaya gayret gösterilmelidir.

2. Vasıtanın durmayacağına kanaat kesinleşmiş, vaktin sonuna doğru da yaklaşılmışsa, artık daha fazla beklemeye sebep yoktur. Namazı kazaya bırakmaktansa hemen oturulan koltukta mümkün olan nasılsa öylece kılınmalıdır. Koltuktaki oturuş namazda kıyam, biraz eğilmek rüku, biraz daha aşağıya eğilmek de secde olarak kabul edilir. Bu sırada başın öndeki koltuğa dayanması gibi bir mecburiyet olmaz. Başın ayakların ucuna bakıyor şekilde boşluğa secde etmesi yeterlidir.

3. Koltukta namaza başlarken ilk tekbiri kıbleye yönelik olarak almak güzel bir başlangıç olur. Ancak bu mümkün olmuyorsa kıbleye yönelme mecburiyeti kalkar. Böylece, otobüste abdestli bulunan kimse vaktin sonuna yaklaşınca namazını oturduğu yerde kolayca kılar.

4. Bütün bu kolaylıklara rağmen, yine de namazını vasıta içinde kılma fırsatını kaçırmış olan kimse için yapılacak iş, kılamadığı bu namazı en kısa zamanda hemen kaza etmektir.

5. Yolculuklarda kılınamayan namazlar, sonradan kaza edilirken yolcu namazı olarak kaza edilir. Yani seferi hükmünü almış kişiler yolculukta kazaya kalan namazlarını seferde oluğu gibi kısa kılarlar. Borç ne kadar ise kaza edilecek namaz da o kadar olur.

Sorularla İslamiyet