103 Amiral Bildirisi Nedir
'Montrö bildirisi' davasında emekli amiraller ne dedi?
İktidarın Montrö Boğazlar Sözleşmesi'ni tartışmaya açması ve ardından gelen sarıklı amiral vakası üzerine açıklama yayımlayan emekli amiralin yargılanmasına Ankara'da başlandı. "Anayasal düzene karşı suç işlemek için anlaşma" iddiasıyla 12 yıla kadar hapis istenen emekli amiraller, suçlamaları reddederken, uzmanı oldukları Montrö konusunda düşüncelerini açıkladıklarını ifade etti. Sanık emekli amiraller, Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle iktidarın Montrö anlaşmasının önemine işaret ettiğine vurgu yaptı.
emekli amiral, İstanbul Sözleşmesi'nin Cumhurbaşkanı tarafından iptali tartışması sırasında TBMM Başkanı Mustafa Şentop'un Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nin dahi feshedilebileceğini belirtmesi üzerine 4 Nisan 'de ortak açıklamaya imza atmıştı. Hükümet üyelerinin yanı sıra Yargıtay ve Danıştay'ın da "taraf" olarak tepki gösterdiği açıklamaya ilişkin Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, soruşturma başlatmıştı. Gözaltına alınan 14 emekli amiral, 8 günlük gözaltı sürecinin ardından adli kontrol kararıyla serbest bırakılmıştı.
Soruşturma sonucunda savcılık, emekli amiral hakkında "Anayasal düzene karşı suç işlemek için anlaşma" iddiasıyla 12 yıla kadar hapis istemiyle dava açmıştı. Bu süreçte iki emekli amiral, yaşamını yitirmişti.
Dava Ankara'da başladı
Davanın ilk duruşması, bugün Ankara Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü. Koronavirüs salgı nedeniyle mahkeme, 75 sanığın savunmasını daha önce oturdukları illerde talimatla almıştı.
Bu nedenle bugünkü duruşmaya 5 sanık ile avukatları katıldı. Cumhurbaşkanlığı ve Milli Savunma Bakanlığı'nın avukatları da katılma talebinde bulundu.
Duruşmayı, CHP Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek, CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, Türkiye Barolar Birliği Başkanı Erinç Sağkan ile Ankara Barosu Başkanı Kemal Koronel de izledi.
Derhal beraat talebi reddedildi
Davada sanık avukatlığı yapan eski İstanbul Barosu Başkanı Ümit Kocasakal, davada esasa geçilmeden derhal beraat kararı verilmesini istedi. Kocasakal, Cumhurbaşkanlığı ile Milli Savunma Bakanlığı 'nın da suçtan doğrudan zarar görmediğini, bu nedenle davada müşteki olamayacaklarını kaydetti. İddianameyi eleştiren Kocasakal, "Bir açıklama üzerinden darbe paranoyası, darbe ticareti yapılıyor. Başkasının işleyeceği suç için anlaşma yapılamaz. Bu iddianame savcılık tarafından hazırlanmamıştır. İddianamede mantık hataları vardır" dedi.
Ancak mahkeme, derhal beraat talebini reddetti.
Emekli amirallerin savunması
Daha sonra sanıkların savunmalarına geçildi. Emekli Tuğamiral Abdullah Akgül, suçlamaları kesinlikle kabul etmediğini belirterek, "O dönem,Montrö Anlaşması'nın yürürlükten kaldırılması tartışmaya açılmıştır. Montrö, Lozan Barış Anlaşması'nın tamamlayıcıdır. Ülkenin tapu senedidir. Kamuoyunu doğru bilgilendirme ve kanaat belirtmek amacıyla imza attım. Niyet okunarak suç uydurulmaya çalışıldı" dedi.
Can Erenoğlu: Vatan sevgisi emekli olunca bitmiyor
Balyoz davasında 3 yıl tutuklu kalan emekli Koramiral Can Erenoğlu, savunmasında ülkeye en büyük zararların ve ihanetin darbeler olduğunu belirterek, millet iradesine inanan bir insan olduğunu kaydetti. İddianamede somut bir delil olmadığını belirten Erenoğlu, açıklamaya neden imza atmasına ilişkin, "Vatan sevgisi emekli olunca bitmiyor" dedi.
Can Erenoğlu, TSK'da görev yaptığı dönemde Montrö'den sorumlu uzman personel olduğuna dikkati çekerek şu ifadeleri kullandı:
"Türkiye Cumhuriyeti'nin egemenliğini tescil eden, Rusya-Ukrayna savaşında önemi daha iyi anlaşılan Montrö'nün korunması gerektiğini düşünüyorum. Milli Savunma Bakanı da 'Herhangi bir şekilde Montrö'nün aşındırılması, statükonun bozulması kimseye yarar sağlamaz. Montrö'nün korunmasında fayda görüyoruz' dedi. Bununla bizim açıklamamız arasında bir fark yoktur. Darbe çağrısı yapmadık."
Erenoğlu, yaşları 52 ile 92 arasında değişen emekli amirallerin darbe yapacak bir vasıtaları olmadığını kaydetti.
Atilla Kezek: Evimizde sadece maket gemiler var
Emekli Koramiral Atilla Kezek de WhatsApp grubunda bir araya gelerek anayasal düzeni yıkmaya çalışmanın akla mantığa aykırı olduğunu söyledi; "Hepimiz emekliyiz, hiçbirimizin askeri personeli, fırkateyni yok. Evimizde sadece maketleri var" dedi. Uzmanlık alanlarının tarım veya ekonomi değil, Montrö olduğuna işaret eden Kezek, Rusya-Ukrayna krizinden sonra devletin üst düzey yöneticilerinin Montrö'nün önemi konusunda açıklama yaptığını kaydetti. Kezek, "Davanın siyasi olduğu görülüyor" ifadesini kullandı.
Geriye kalan sanıkların savunması 25 Mart'a kadar tamamlanacak. Duruşma bu nedenle yarına ertelendi.
Avukat Hüseyin Ersöz: Dava ifade hürriyetine aykırı
DW Türkçe'ye konuşan sanık avukatı Hüseyin Ersöz, iddianamede somut delil olmadığını, suçun unsurlarının oluşmadığını belirterek, şu eleştirilerde bulundu:
"Burada ifade hürriyeti meselesi var. Bu kişiler emekli amiraller. Ama muvazzaf oldukları dönemde Montrö Anlaşması'nın uygulanması ile ilgili önemli görevler üstlenmişler. Bu sebeple bu konuyla ilgili mesleki tecrübelerini ve deneyimlerini toplumla paylaşmak istemişler. Sadece birkaç tane kelimenin, 'aksi halde' ya da 'Yüce Türk Milleti' kelimelerinin basın açıklaması içerisinden cımbızlanarak bunların bir darbe teşebbüsüne zemin hazırlamak için suç için anlaşma suçuna vücut verdiğini söylemek öncelikle ifade hürriyetinin ihlali olur."
Rusya-Ukrayna savaşıyla birlikte Montrö'nün öneminin açığa çıktığını ifade eden Ersöz, şöyle konuştu:
"Burada emekli amirallerin Montrö'nün önemine işaret eden açıklamalarının ne kadar öngörülü, geleceği gören, buna göre bu konuda açıklama hazırlayan bir bakış açısına sahip olduklarını gösteriyor. Siyasilerin ise bu öngörünün çok daha gerisinde hareket ettiklerini ve gündelik tartışmaların içerisinde iç siyasete yönelik birtakım beyanlarda bulunduklarını gösteriyor. Ama bugün yaşadığımız, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali, oradaki savaş durumu, aslında emekli amirallerin yaptıkları basın açıklaması özelinde de Montrö Anlaşması'nın ne kadar öngörülü olduğunu ve önemini bir kez daha bize gösteriyor."
Alican Uludağ
© Deutsche Welle Türkçe
Alican Uludağ 'den bu yana gazetecilik yapan Alican Uludağ, yargı ve insan hakları gibi konulara odaklanımonash.pwuludag
Bize yazın
Yargı[değiştir amiral 'Montrö bildirisi' yayımladı, AK Parti hükümeti tepki gösterdi
Türkiye'de emekli amiral, Deniz İkmal Komutanı Tuğamiral Mehmet Sarı'nın cübbe ve sarık ile fotoğraflarının ortaya çıkması ve son günlerde gündeme gelen Montrö Boğazlar Antlaşması'nın Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın iptal etme yetkisinde olduğuna dair tartışmalara ilişkin bir açıklama yaptı.
Açıklamada 'tekkedeki amiral' tartışmalarıyla ilgili Atatürk ilkeleri hatırlatılırken, Montrö Sözleşmesi ile ilgili ise "Montrö; sadece Türk Boğazlarından geçişi düzenleyen bir sözleşme değil, Türkiye'ye İstanbul, Çanakkale, Marmara Denizi ve Boğazlardaki tam egemenlik haklarını geri kazandıran, Lozan Barış Antlaşmasını tamamlayan büyük bir diplomasi zaferidir." denildi. Türk hükümet yetkilileri söz konusu açıklamaya tepki gösterirken, TBMM Başkanı Mustafa Şentop açıklamayı 'darbe çağrışımlı' olarak niteledi.
TBMM Başkanı Şentop, geçtiğimiz günlerde bir televizyon kanalında "Cumhurbaşkanı Montrö'yü feshedebilir mi?" sorusuna "Teknik olarak evet" demişti.
amiralin açıklamasında ne deniliyor?
Veryansın TV'de yayımlanan ve amiralin imzasını taşıyan açıklama metninde şu ifadeler yer alıyor:
"Son zamanlarda gerek Kanal İstanbul, gerekse Uluslararası Antlaşmaların iptali yetkisi kapsamında Montrö Sözleşmesi’nin tartışmaya açılması endişe ile karşılanmaktadır.
Türk Boğazları, dünyanın en önemli suyollarından biri olup, tarih boyunca çok uluslu antlaşmalara göre yönetilmiştir. Bu antlaşmaların sonuncusu ve Türkiye’nin haklarını en iyi şekilde koruyan Montrö; sadece Türk Boğazlarından geçişi düzenleyen bir sözleşme değil, Türkiye’ye İstanbul, Çanakkale, Marmara Denizi ve Boğazlardaki tam egemenlik haklarını geri kazandıran, Lozan Barış Antlaşmasını tamamlayan büyük bir diplomasi zaferidir. Montrö, Karadeniz’e kıyıdaş ülkelerin güvenliğinin temel belgesi olup Karadeniz’i barış denizi yapan sözleşmedir. Montrö, Türkiye’nin herhangi bir savaşta, savaşan taraflardan birinin yanında istemeden savaşa girmesini önleyen bir sözleşmedir. Montrö, Türkiye’nin II. Dünya Savaşında tarafsızlığını korumasına imkân yaratmıştır. Bu ve benzeri nedenlerle, Türkiye’nin bekasında önemli bir yer tutan Montrö Sözleşmesinin tartışma konusu yapılmasına/masaya gelmesine neden olabilecek her türlü söylem ve eylemden kaçınılması gerektiği kanaatindeyiz.
Diğer taraftan; son günlerde basında ve sosyal medyada yer alan kabul edilemez nitelikteki bazı görüntüler, haber ve tartışmalar ömrünü bu mesleğe adamış bizler için çok derin bir üzüntü kaynağı olmuştur. TSK ve özellikle Deniz Kuvvetlerimiz son yıllarda; çok bilinçli bir FETÖ saldırısı yaşamış ve çok değerli kadrolarını bu hain kumpaslara kurban vermiştir. Bu kumpaslardan çıkarılacak en önemli ders; TSK’nin, anayasanın değişmez, değiştirilmesi teklif edilemez temel değerlerini titizlikle sürdürmesi zaruretidir.
Bu gerekçelerle, TSK ve Deniz Kuvvetlerimizi bu değerlerin dışına çıkmış, Atatürk'ün çizdiği çağdaş rotadan uzaklaşmış gösterme çabalarını kınıyor ve tüm varlığımızla karşı çıkıyoruz. Aksi halde, Türkiye Cumhuriyeti, tarihte örnekleri olan, bunalımlı ve bekası için en tehlikeli olayları yaşama risk ve tehdidi ile karşılaşabilecektir.
Türk Milletinin bağrından çıkan şanlı bir geçmişe sahip, Ana ve Mavi Vatan’ın koruyucusu Deniz Kuvvetleri Komutanlığı personelinin Atatürk ilke ve devrimleri doğrultusunda yetiştirilmesi elzemdir. Ülkemizin her köşesinde denizde, karada, havada, iç güvenlik bölgesinde ve sınır ötesinde fedakârca görev yapan, Mavi Vatandaki hak ve menfaatlerimizin korunması için Atatürk’ün gösterdiği yolda canla başla çalışan cefakâr Türk Denizcilerimizin yanındayız."
Hükümet açıklamaya nasıl tepki gösterdi?
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, emekli amirallerin yayımladığı bildiriye tepki göstererek "Yıllardır içeride, dışarıda vatan ve millet düşmanlarıyla cephe cephe amansız bir mücadele sürerken ortalıkta gözükmeyen emekliler, kendi uydurdukları gündemlerle kaos simsarlığı üstlenmişler." dedi.
Şentop, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, "Yıllardır içeride, dışarıda vatan ve millet düşmanlarıyla cephe cephe amansız bir mücadele sürerken ortalıkta gözükmeyen emekliler, kendi uydurdukları gündemlerle kaos simsarlığı üstlenmişler; belli. Kahraman milletimiz 15 Temmuz'da sadece FETÖ'cü darbecileri değil, aynı kaynaktan beslendiğini bildiğimiz bütün darbe sevdalılarını da toprağa gömdü. Düşünce açıklama başka, darbe çağrışımlı bildiri hazırlamak başka." ifadeleriyle söz konusu bildiriye tepki gösterdi.
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu Twitter'dan yaptığı açıklamada şunları kaydetti:
"Büyük Türk milleti üniformaya aşıktır. Üniformayı taşımak şereftir. O şerefi emekli olduktan sonra taşımak daha büyük şereftir. Demokrasiye, devlete ve millete sadakatle bağlı, rütbesini üniformasını siyaset malzemesi yapmayanları daima şükranla yad ederiz Ya diğerleri"
AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik: Bildiri yayınlanması kabul edilemez
Emekli amirallerin geçmişteki kötü ve çirkin olayları hatırlatan bir yöntem ve üslupla bildiri yayınlamasının kabul edilemez olduğunu belirten AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik, "Seçilmiş siyasi iradeye yönelik kullanılan bu ilkel dili kınıyoruz." ifadesini kullandı.
"Açıklama yok hükmünde" diyen Çelik, "Bu yaptıkları hem milli iradeye hem de bir dönem taşıdıkları üniformaya saygısızlıktır. Bu, vesayet özlemiyle tutuşan bir zihniyetin canlı olduğunun da kanıtıdır." değerlendirmesinde bulundu. Seçilmiş siyasi iradeye yönelik kullanılan bu ilkel dili kınıyoruz. Kaldı ki Mavi Vatan'da mücadele veren ordunun başkomutanını cephe gerisinde hedefe koymanın askeri terminolojideki karşılığı da bellidir. Bu zihniyetle siyasi ve hukuki mücadelemiz sürecektir. Bugüne kadar aziz milletimizin karşısında kendisinde bir güç vehmeden her türlü vesayet odağına gereken ders verilmiştir, verilmeye de devam edilecektir." dedi.
Diğer yandan sosyal medyada #hodrimeydan ve #haddinizibilin etiketleri altında paylaşılan mesajlarla amirallerin bildirisine tepki gösterildi.
nest...
amiral 'Montrö bildirisi' yayımladı, AK Parti hükümeti tepki gösterdi
Türkiye'de emekli amiral, Deniz İkmal Komutanı Tuğamiral Mehmet Sarı'nın cübbe ve sarık ile fotoğraflarının ortaya çıkması ve son günlerde gündeme gelen Montrö Boğazlar Antlaşması'nın Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın iptal etme yetkisinde olduğuna dair tartışmalara ilişkin bir açıklama yaptı.
Açıklamada 'tekkedeki amiral' tartışmalarıyla ilgili Atatürk ilkeleri hatırlatılırken, Montrö Sözleşmesi ile ilgili ise "Montrö; sadece Türk Boğazlarından geçişi düzenleyen bir sözleşme değil, Türkiye'ye İstanbul, Çanakkale, Marmara Denizi ve Boğazlardaki tam egemenlik haklarını geri kazandıran, Lozan Barış Antlaşmasını tamamlayan büyük bir diplomasi zaferidir." denildi. Türk hükümet yetkilileri söz konusu açıklamaya tepki gösterirken, TBMM Başkanı Mustafa Şentop açıklamayı 'darbe çağrışımlı' olarak niteledi.
TBMM Başkanı Şentop, geçtiğimiz günlerde bir televizyon kanalında "Cumhurbaşkanı Montrö'yü feshedebilir mi?" sorusuna "Teknik olarak evet" demişti.
amiralin açıklamasında ne deniliyor?
Veryansın TV'de yayımlanan ve amiralin imzasını taşıyan açıklama metninde şu ifadeler yer alıyor:
"Son zamanlarda gerek Kanal İstanbul, gerekse Uluslararası Antlaşmaların iptali yetkisi kapsamında Montrö Sözleşmesi’nin tartışmaya açılması endişe ile karşılanmaktadır.
Türk Boğazları, dünyanın en önemli suyollarından biri olup, tarih boyunca çok uluslu antlaşmalara göre yönetilmiştir. Bu antlaşmaların sonuncusu ve Türkiye’nin haklarını en iyi şekilde koruyan Montrö; sadece Türk Boğazlarından geçişi düzenleyen bir sözleşme değil, Türkiye’ye İstanbul, Çanakkale, Marmara Denizi ve Boğazlardaki tam egemenlik haklarını geri kazandıran, Lozan Barış Antlaşmasını tamamlayan büyük bir diplomasi zaferidir. Montrö, Karadeniz’e kıyıdaş ülkelerin güvenliğinin temel belgesi olup Karadeniz’i barış denizi yapan sözleşmedir. Montrö, Türkiye’nin herhangi bir savaşta, savaşan taraflardan birinin yanında istemeden savaşa girmesini önleyen bir sözleşmedir. Montrö, Türkiye’nin II. Dünya Savaşında tarafsızlığını korumasına imkân yaratmıştır. Bu ve benzeri nedenlerle, Türkiye’nin bekasında önemli bir yer tutan Montrö Sözleşmesinin tartışma konusu yapılmasına/masaya gelmesine neden olabilecek her türlü söylem ve eylemden kaçınılması gerektiği kanaatindeyiz.
Diğer taraftan; son günlerde basında ve sosyal medyada yer alan kabul edilemez nitelikteki bazı görüntüler, haber ve tartışmalar ömrünü bu mesleğe adamış bizler için çok derin bir üzüntü kaynağı olmuştur. TSK ve özellikle Deniz Kuvvetlerimiz son yıllarda; çok bilinçli bir FETÖ saldırısı yaşamış ve çok değerli kadrolarını bu hain kumpaslara kurban vermiştir. Bu kumpaslardan çıkarılacak en önemli ders; TSK’nin, anayasanın değişmez, değiştirilmesi teklif edilemez temel değerlerini titizlikle sürdürmesi zaruretidir.
Bu gerekçelerle, TSK ve Deniz Kuvvetlerimizi bu değerlerin dışına çıkmış, Atatürk'ün çizdiği çağdaş rotadan uzaklaşmış gösterme çabalarını kınıyor ve tüm varlığımızla karşı çıkıyoruz. Aksi halde, Türkiye Cumhuriyeti, tarihte örnekleri olan, bunalımlı ve bekası için en tehlikeli olayları yaşama risk ve tehdidi ile karşılaşabilecektir.
Türk Milletinin bağrından çıkan şanlı bir geçmişe sahip, Ana ve Mavi Vatan’ın koruyucusu Deniz Kuvvetleri Komutanlığı personelinin Atatürk ilke ve devrimleri doğrultusunda yetiştirilmesi elzemdir. Ülkemizin her köşesinde denizde, karada, havada, iç güvenlik bölgesinde ve sınır ötesinde fedakârca görev yapan, Mavi Vatandaki hak ve menfaatlerimizin korunması için Atatürk’ün gösterdiği yolda canla başla çalışan cefakâr Türk Denizcilerimizin yanındayız."
Hükümet açıklamaya nasıl tepki gösterdi?
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, emekli amirallerin yayımladığı bildiriye tepki göstererek "Yıllardır içeride, dışarıda vatan ve millet düşmanlarıyla cephe cephe amansız bir mücadele sürerken ortalıkta gözükmeyen emekliler, kendi uydurdukları gündemlerle kaos simsarlığı üstlenmişler." dedi.
Şentop, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, "Yıllardır içeride, dışarıda vatan ve millet düşmanlarıyla cephe cephe amansız bir mücadele sürerken ortalıkta gözükmeyen emekliler, kendi uydurdukları gündemlerle kaos simsarlığı üstlenmişler; belli. Kahraman milletimiz 15 Temmuz'da sadece FETÖ'cü darbecileri değil, aynı kaynaktan beslendiğini bildiğimiz bütün darbe sevdalılarını da toprağa gömdü. Düşünce açıklama başka, darbe çağrışımlı bildiri hazırlamak başka." ifadeleriyle söz konusu bildiriye tepki gösterdi.
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu Twitter'dan yaptığı açıklamada şunları kaydetti:
"Büyük Türk milleti üniformaya aşıktır. Üniformayı taşımak şereftir. O şerefi emekli olduktan sonra taşımak daha büyük şereftir. Demokrasiye, devlete ve millete sadakatle bağlı, rütbesini üniformasını siyaset malzemesi yapmayanları daima şükranla yad ederiz Ya diğerleri"
AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik: Bildiri yayınlanması kabul edilemez
Emekli amirallerin geçmişteki kötü ve çirkin olayları hatırlatan bir yöntem ve üslupla bildiri yayınlamasının kabul edilemez olduğunu belirten AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik, "Seçilmiş siyasi iradeye yönelik kullanılan bu ilkel dili kınıyoruz." ifadesini kullandı.
"Açıklama yok hükmünde" diyen Çelik, "Bu yaptıkları hem milli iradeye hem de bir dönem taşıdıkları üniformaya saygısızlıktır. Bu, vesayet özlemiyle tutuşan bir zihniyetin canlı olduğunun da kanıtıdır." değerlendirmesinde bulundu. Seçilmiş siyasi iradeye yönelik kullanılan bu ilkel dili kınıyoruz. Kaldı ki Mavi Vatan'da mücadele veren ordunun başkomutanını cephe gerisinde hedefe koymanın askeri terminolojideki karşılığı da bellidir. Bu zihniyetle siyasi ve hukuki mücadelemiz sürecektir. Bugüne kadar aziz milletimizin karşısında kendisinde bir güç vehmeden her türlü vesayet odağına gereken ders verilmiştir, verilmeye de devam edilecektir." dedi.
Diğer yandan sosyal medyada #hodrimeydan ve #haddinizibilin etiketleri altında paylaşılan mesajlarla amirallerin bildirisine tepki gösterildi.