Mevlana’ya atfedilen ve çok sık alıntılanan bir şiir olmakla birlikte kaynağı tam olarak bilinmez. Ebu Said-i Ebu’l-Hayr'a ait olduğu çeşitli kaynaklarda ileri sürülen şiir Rubaiyyat-ı Baba Efdal-i Kasani adlı eserde 7 numara ile Baba Efdal'in rubasi olarak yer alır.[2]
Mutasavvıf Şefik Can, Mevlana'nın Mesnevi adlı eseri 6 ciltlik iken bu şiirin ona ait olmayan 7. ciltte yazılı olduğunu söyler.[3] Şefik Can konuyu şöyle açıklar: "Mevlana’ya ait olduğu söylenen bu meşhur dizelerin, Kirmani isminde bir şaire ait olduğunu Ziya Paşa “Harabat” adlı eserinde belirtiyor. Sonra Mevlana dergahından Necati Bey adında bir katip, nasıl olduysa bir dergide bu beytin altında Mevlana yazdığını görmüş, her yerde söylemiş, diyor Şefik dede Yine her nasılsa bu bilgi hiç tadile uğramadan tâ bugünlere dek gelmiş.."[4] Can ayrıca bu şiirin Mevlânâ'ya ait olmadığı halde onunmuş gibi gösterilmesinin, halkın nazarında Mevlânâ'yı gözden düşürmek için uydurulduğunu ifade eder.[5]
Mevlana'nın intihal yaptığı yönündeki iddialara cevap veren İlber Ortaylı, Mevlana'nın hiçbir kitabında bu dizelerin bulunmadığını, bu şiirin Mevlana'dan sonra ona isnad edildiğini ifade eder.[1]
Tuğrul İnançer, Şefik Can'ın delilleriyle yazmasına rağmen şiirin Mevlana'ya atfedilmesinin sürmesinden yakınır ve anlam değişikliğine işaret eder: "O “Ne kadar günahkâr olursanız olun Allah’ın rahmetinden ümidi kesmeyin” ayetinin dörtlük haline getirilmesidir. Bu Hz. Mevlana’nın fikirlerine tamamıyla uygundur." İnançer, Mevlânâ'ya ait benzer bir başka sözün (“Biz güzeliz, gel, sen de güzel ol”) olduğunu söyler.[6]
Mevlana’nın beyitlerinin yer aldığı Divan-ı Kebir nüshalarında bu dizeler yer almıştır. Ancak son yıllarda yapılan karşılaştırmalı metinlerle basılan nüshalarda bu ve buna benzer tartışmalı, Mevlana'ya ait olmadığı düşünülen beyitler ayıklanmıştır.
Şiir metni[değiştir kaynağı değiştir]
“
Gel, gel, ne olursan ol, yine gel, İster kafir, ister mecusi, İster puta tapan ol, yine gel, Bizim dergahımız, ümitsizlik dergahı değildir, Yüz kere tövbeni bozmuş olsan da, yine gel Şu toprağa sevgiden başka bir tohum ekmeyiz biz Beri gel, beri&#;! Daha da beri&#;! Niceye şu yol vuruculuk? Mademki sen bensin, ben de senim, niceye şu senlik benlik Ölümümüzden sonra mezarımızı yerde aramayınız! Bizim mezarımız âriflerin gönüllerindedir.
„
Ayrıca bakınız[değiştir
Hz. Mevlânâ’nın “NE OLURSAN OL, GEL!” Diye Bir Sözü Yok&#;
Hazreti Mevlânâ’ya ait olmadığı halde ona ait olduğu zannedilen meşhur bir söz var. Birçok kimse, Hazreti Mevlânâ her anıldığında “Mevlânâ ne demiş” diye hemen o sözü söylerler. Rubâî olarak söylenmiş olan o söz şöyle:
Gel, gel, ne olursan ol yine gel!
İster kafir, ister mecûsî, ister puta tapan ol yine gel!
Bizim dergâhımız ümitsizlik dergâhı değildir.
Yüz kere tövbeni bozmuş olsan da yine gel&#;
Eğer bu sözler insanları irşada, doğru yola çağırmaya yönelik söylenmiş ise, “Bizim dergâhımıza gel de Müslüman ol, doğru yola gir” demek olur ki, pek âlâ pek güzeldir&#;
Öyle değil de, “Hangi dinden olursan ol, gel. Biz herkesi olduğu gibi kabul ederiz, inancına da karışmayız” demek ise, o zaman bu sözün İslamla alâkası olmadığı gibi, bu sözün sahibinin Müslümanlıkla alâkası olmaz.
Ama gerçek şu ki, bu sözle hedeflenen birinci mânâdır. Yani insanların irşad edilmesi yani Müslüman olmasıdır. Başka türlüsü de zaten düşünülemez. Çünkü bu sözün sahibi Hazreti Mevlânâ gibi meşhur bir sûfîdir.
Bu meşhur sûfî kimdir?
Mevlana&#;dan yaklaşık iki yüz yıl önce yaşamış olan Orta Asyalı Ebu Said Ebu&#;l Hayr&#;dır.
Değerli okuyucular! Elli sene öncesine kadar bu söz yoktu; sonradan meşhur oldu. Bu rubâî, Mevlâna&#;nın tüm şiirlerinin yer aldığı tarihli Mevlâna Müzesi&#;ndeki yazmada yok. İlmî olarak hazırlanan divanlarda da yok. “Gel, gel, ne olursan ol yine gel!” diye devam eden bu rubâî, Hazreti Mevlânâ’ya ait olan Mesnevî&#;de de, Divan-ı Kebir&#;de de, Mektubât&#;ta da, Rubâîler&#;de de geçmiyor. Hazreti Mevlana bu sözleri kendisi kullanmadığı gibi, esas sahibi olan Ebu&#;l Hayr&#;dan iktibas edip eserlerine almış da değildir.
Sadece çok sonraları istinsah edilen bir yazma nüshanın kenarına sonradan farklı bir yazı ile derkenar olarak yazılmış ve oradan alınarak kullanılmaya başlanmış.
Bu sözlerin Hazreti Mevlânâ’ya ait olmadığını sadece ben söylüyor değilim. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Zülfikar Güngör de söylüyor. Başka bir Öğretim Üyesi olan Dr. İbrahim Sarıoğlu da söylüyor. Sayın Ömer Tuğrul İnançer de söylüyor.
Birer tarihçi olan Prof. Dr. İlber Ortaylı ile Murat Bardakçı da bir televizyon programında aynı şeyi söylediler. Divan edebiyatı araştırmalarıyla tanınan Prof. Dr. İskender Pala ile tasavvuf tarihi araştırmaları yapan Prof. Dr. Mahmut Erol Kılıç da aynı fikirde.
“Gel, gel, ne olursan ol yine gel!” diye devam eden bu şiir ilk olarak İran coğrafyasında yetişmiş olan iki âlimin eserinde yer alıyor.
Bunlardan biri yukarıda bahsettiğimiz Ebû Said Ebu&#;l-Hayr&#;dır. (Ö. ) Onun Divân-ı Eş&#;ar&#;ındaki rubâîler arasında geçer. Diğeri Baba Efdal-i Kâşî (Efdalüddîn-i Kâşânî, Ö. ).
Bu Farsça rubâîye Harabat&#;ında yer veren Ziya Paşa, yanına Baba Efdal-i Kâşî ismini yazmış. &#;Ne olursan ol yine gel…&#; diye devam eden sözlerin, nasıl, ne maksatla ve kimlerin çıkarlarına âlet edilmek üzere Mevlânâ&#;ya atfedildiği sorusu mühim değil mi?
Değerli okuyucu!
UNESKO, senesini Mevlânâ Yılı ilan etti ve bütün dünyada kutlandı.
Hazreti Mevlânâ’nın, ayağının tozu olduğu yüce Peygamber’e önem vermeyen UNESKO, onun bir ümmeti olan Mevlânâ’yı çok mu seviyor ki bütün dünyada toplantılarda andı acaba?
Bunun sebebi, Hazreti Mevlânâ’ya atfedilen “İster kafir, ister mecûsî, ister puta tapan ol yine gel!” sözleri olmasın!..
Öyleyse, bu mühim sorunun cevabını bulduk demektir…
Ali EREN, Vahdet Gazetesi,
Ali ERENGEL!” Diye Bir Sözü YokHz. Mevlânâ’nın “NE OLURSAN OLMevlana Ne Olursan Ol Yine GelNe Olursan Ol Yine Gel Kimin?Ne Olursan Ol Yine Gel Sözü Mevlanaya mı Ait
'Ne olursan ol, yine gel' s&#;z&#; Mevlana'ya ait değil iddiası
Her yıl Konya’da 17 Aralık günü düzenlenen ’Şeb-i Arus’ törenlerinin tarihinin yanlış olduğunu öne süren Hz. Mevlana Celaleddin Rumi Torunları Derneği Genel Sekteri ve Mevlevi Postnişini Mehmet Çipan, "Hz. Mevlana’nın yaşadığı dönem, Hicri Takvim vardı. Hicri Takvim’e göre de 5 Cemaziyelahir günü Hakk’a vuslat etmiştir. 5 Cemaziyelahir, bu yıl 21 Şubat’ı 22 Şubat’a bağlayan geceye tekabül ediyor" dedi. Şeb-i Arus törenlerinin de gerçeği uygun yapılmadığını savunan Çipan, Mevlana’nın 7 öğüdü olarak bilinen sözlerin Mevlana’ya ait olmadığını belirtti.
'HİCRİ TAKVİME GÖRE ÖLÜM TARİHİ 17 ARALIK DEĞİL'
Mevlana’nın ölüm yıldönümü nedeniyle her yıl Konya’da Aralık tarihleri arasında anma törenleri düzenleniyor. Bu yıl 7 Aralık’ta başlayan etkinlikler 17 Aralık günü, düğün gecesi anlamına gelen ’Şeb-i Arus’ törenleriyle sona eriyor. Mehmet Çipan, Mevlana’nın hicri takvime göre ölüm tarihinin 17 Aralık günü olmadığını ve bu törenlerin her yıl yanlış tarihlerde düzenlendiğini ileri sürdü. Çipan, şöyle konuştu:
'BU YIL 21 ŞUBAT'I 22'İ ŞUBAT'A BAĞLAYAN GECE'
"Mevleviler her yıl Şeb-i Arus’u, yani ’Düğün gecesini’ kutlar. Mevleviler; Hz. Mevlana’dan bugüne kadar ölümü, şenlik olarak, Allah’a kavuşma olarak, düğün olarak arzulayan yaşayan insanlardır. Bizim dervişlerimizin tamamı ölümü, gülücükler saçarak karşılayan Azrail’e selam vererek karşılayan dervişlerdir. Bu yıl kutlanması gereken tarih 5 Cemaziyelahir’dir. Hz. Mevlana’nın yaşadığı dönem, Hicri takvim vardı ve hicri takvime göre de 5 Cemaziyelahir günü Hakk’a vuslat etmiştir. 5 Cemaziyelahir, bu yıl 21 Şubatı 22 Şubat’a bağlayan geceye tekabül ediyor. Mevleviler kendi içlerinde yılının Şubat tarihlerinde Şeb-i Arus günün zikirlerle, dualarla ve mukabeleyle kutlayacaklar. Aslında yapılması gereken de budur."
'ŞEB-İ ARUS ASLINA UYGUN YAPILMIYOR'
Düzenlenen törenlerin aslına uygun yapılmadığını ifade eden Çipan, "Şu an da Kültür Bakanlığı koroları tarafından düzenlenen 17 Aralık Hz. Mevlana ihtifal haftası denen, vuslat yıldönümü törenleri, ağırlıklı olarak sema mukabelesi üzerindedir. Buralarda evrat ve ez kar yoktur. Dolayısıyla salavatın, salanın, zikrin olmadığı, helva ve şerbet ikramlarının olmadığı, ölümü bir düğün gecesi olarak addettirecek mukabelelerin yapılmadığı törenler, ’Şeb-i Arus’ törenleri değildir. Daha çok anma şeklindedir." diye konuştu.
'AZRAİL ALEYHİSSELAM'DAN BAŞKASINA GEL DEMEMİŞTİR'
Çipan, Mevlana’nın 7 öğüdü olarak bilinen sözlerin, Mevlana tarafından söylenmediğini ileri sürdü. Çipan, 7 öğüdün arasında yer alan ’Gel ne olursan ol, yine gel’ sözünün Horasanlı Ebu Said-i Ebu’l Hayr’a ait olduğunu belirterek, şöyle konuştu:
"Hz. Mevlana, Azrail Aleyhisselam’dan başkasına gel dememiştir. Hz. Mevlana’nın, ’Gel ne olursan ol yine gel’ diye bir beyti, divanı yoktur. Böyle bir söz söylememiştir. Bu söz Horasanlı Ebu Said-i Ebu’l-Hayr’a aittir. Hz. Mevlana’ya ait olmadığı kesindir. Ancak, bugün birçok belediye, birçok kamu kurumu, birçok televizyon, gazete, köşe yazarları, bestekarlar, Hz. Mevlana’ya, bize göre tapınakçıların atfettikleri, Mevleviliği, hoşgörü ve dinler arası diyalog safsatalarına uydurmaya çalışanların atfettiği bu gel beytini besteleyip, duvarlarına, kitaplarına, kapaklarına yazıp ortaya koymaktadırlar."
Hazreti Mevlânâ’ya ait olmadığı halde ona ait olduğu zannedilen meşhur bir söz var. Birçok kimse, Hazreti Mevlânâ her anıldığında “Mevlânâ ne demiş” diye hemen o sözü söylerler. Rubâî olarak söylenmiş olan o söz şöyle: