Ikili Tarama Testinde Kan Aç Olmak Gerekir Mi

Bebek bekleyen annelerin en önem verdikleri konulardan biri tarama testleridir. Çünkü “Acaba bebeğim sağlıklı mı? Yeterince büyüyor mu? Ona bir hastalık geçirir miyim?” gibi sorulara yanıt aranır. Bunların en başında gelen testlerden biri de hamilelikte ikili testtir. Peki ikili test nasıl yapılır? Aç karnına mı, tok karnına mı yapılır? 

İKİLİ TEST NASIL YAPILIR?

’üncü haftalar arasında annenin ikinci doktor ziyareti ve İkili Test gerçekleşiyor. Bu ziyarette bebeğin ultrasonografik olarak organları ölçülüyor ve annenin kanında da iki maddeye bakılıyor. Sonuçlar bilgisayar ortamına aktarılarak risk oranları belirleniyor. Bu sonuçta annenin yaşı, coğrafi kökeni, bebeğin ense derisi kalınlığı, burun kemiğinin varlığı, karın duvarının kapalı olması, kalpte dört odanın gözükmesi, el ve ayakları ile mide ve idrar torbasının gözlemlenmesi, kafa içinde beynin kelebek kanadı görüntüsünün alınması, kalp damarlarından geçen kan hacminin ölçülmesi gibi bilgiler de göz önüne alınarak bebeğin kromozom hastalıkları ile ilgili risk yüzdesi hesaplanıyor.

İKİLİ TEST AÇ KARNINA MI, TOK KARNINA MI YAPILIR?

İkili tarama testindekanın aç karnına, tok karnına veya günün hangi saatinde verildiği fark etmez yalnız ultrasonun yapıldığı gün verilmesi gerekir.

HAMİLELİKLE İLGİLİ DİĞER İÇERİKLER

Hafta İkili Tarama Testi

Anne Karnındaki Bebeğin Ultrasonografi İle İncelenmesi Ve Tarama Testleri

Ultrasonografi ses dalgalarıyla çalışan bir görüntüleme yöntemidir. sonrası doğum biliminde kullanılmaya başlanmıştır. Son yıllardaki teknolojik ilerleme ve artan tecrübe yardımıyla anne karnında bebeklerin daha iyi değerlendirilmesi mümkün olmaktadır. Normal dışı bulgular daha erken saptanmakta ve sorunun şiddetine göre aileye doğum öncesi seçenekler sunulup, doğum sonrası takip planı yapılmaktadır. Özellikle bazı anomalilerin anne karnında tanısı, doğum sonrası bebeğe erken dönemde müdahale ve tedavi şansı sağlamaktadır.

Ultrasonografi Sonucunu Etkileyen Faktörler

• Gebelik Haftası
• Uygulayan kişinin deneyimi
• Cihazın teknik özellikleri ve görüntü kalitesi
• Anne adayının karın yapısı (yağlı olması, geçirilmiş operasyonlara bağlı kalınlaşma ve reaksiyon dokusu)
• Bebeğin pozisyonu

Hafta Taraması

(Erken detaylı inceleme ve başta Down Sendromu olmak üzere kromozomal bozukluklar için risk hesaplanması)

Yaklaşık yıldır tüm dünyada daha yaygın kullanılmaktadır. 

Tepe-popo mesafesi(CRL) mm olan bebeklerde yapılır.

Henüz küçük olsa da bu haftalar özellikle hayati bazı yapısal bozukluklar ve başta Down sendromu olmak üzere kromozom bozukluklarının tanısında önemlidir.

 Aşağıdaki değerlendirmeler yapılır;

• Kalp aktivitesi, bebek hareketleri
• Plasenta(bebek eşi) lokalizasyonu, bebeğin içinde bulunduğu su miktarı
• Baş-popo mesafesi ölçülerek büyüme takibi
• Kafa-gövde bütünlüğü
• Kafa kemiklerinin oluşumu ve  kafa içi yapılar
• Ön ve arka vücut hatları
• İki kol ve iki bacağın gözlenmesi
• Mide, idrar torbası
• Ense Kalınlığı(NT): Bu haftalarda  bütün bebeklerin ensesinde, ciltaltında fizyolojik olarak milimetrik bir sıvı birikmesi vardır. Bu sıvının kalınlığı ölçülür. Bu kalınlıktaki belirgin artış hem kromozomal hem de yapısal bozukluk riskini yükseltmektedir. Yine de artmış ense kalınlığı olan olguların çok önemli bir kısmı normaldir. Bebeğin büyüklüğüne göre ense kalınlığı sınır değeri değişmekle birlikte mm ve üzeri bu haftalar arasındaki her bebek için artmış bir ölçümdür.
• Burun kemiğinin varlığı: Down sendromlu bebeklerin yaklaşık yarısında burun kemiği ya hiç gelişmez ya da az gelişir.
• Göbek kordonundan temiz kan getiren damarın, kalbin sağ kulakçığına gelmeden önce bebek karaciğeri içinden geçen bölümünün renkli doppler kullanılarak incelenmesi.
• Ultrasonografinin ardından aynı gün İkili Test için anne adayından kan alınır ve plasentadan salgılanan serbest hCG ve PAPP-A adlı iki hormon seviyesi ölçülür.
• Down sendromu ve sık görülen diğer kromozomal bozuklukların taranması için, yukarıdaki ultrasonografi bulguları, ikili test değerleri ve anne yaşı bir bilgisayar programında birleştirilerek bu hamileliğe özel bir risk değerlendirmesi yapılır. Bu değerlendirme sonucu anne adayı, alınan sınır değere göre yüksek ya da düşük risk grubuna ayrılır. Bütün verilerin birleştirildiği bu teste Kombine Test denir.

Kombine Test = Ultrasonografi+İkili Test+Anne Yaşı

Eğer yüksek risk grubuna giren bütün anne adaylarına kesin test (Amniyosentez-CVS) uygulayabilirsek,  Down sendromu olan bebekleri % oranında saptamak mümkündür. Unutmamak gerekir ki bir bebekte Down Sendromu olup olmadığını % bilmek istiyorsak mutlaka bebeğe ait bir hücre alıp genetik labratuarında incelememiz gerekir. Bu da ya bebeğin çevresindeki sıvıdan örnek alarak (amniyosentez) ya da plasentadan (bebek eşi) biyopsi(CVS) yapılarak mümkün olmaktadır. Her iki girişim de belli oranlarda bebek kaybı riski taşıdığı için, sadece artmış risk grubuna uygulanmalıdır.

Sık Sorulan Sorular

Ultrasonografi Bebeğe Zarar Verir Mi?

• Hayır. Cihaz ses dalgalarıyla çalışır. Bu zamana kadar yapılan karşılaştırmalı çalışmalarda ultrasonografiye bağlı artmış bir anomali oranı bildirilmemiştir. Yine de gerekmedikçe çok sık uygulanmamalıdır.

 İnceleme Renkli mi Olacak?

• İncelemenin çok önemli bir kısmı siyah-beyaz (2D).Bu incelemede kullandığımız tek ‘renkli’ kavramı damarlardaki kan akımını incelediğimiz ‘renkli doppler’ dir. Fakat halk arasında ‘renkli ultrasonografi’ tanımı, 3 veya 4 boyutlu (3D/4D) ultrasonografik inceleme yerine kullanılmaktadır. Kullandığımız cihaz 3D/4D özelliği olan gelişmiş bir cihazdır. Bu nedenle bizim için önemli olan 2D kesit kalitesi üst düzeydedir ve yaptığımız incelemeyi kolaylaştırır.

Bebeğin Cinsiyeti Belli Olur Mu?

• Uygun kesitlerde görüntü alınabilirse, bebeğin cinsiyetine ait fikir sahibi olabiliriz. Bu dönemde yapılan incelemede yapılan cinsiyet tahminin doğruluk oranı %75 civarındadır.

İdrara Sıkışık Olmak Gerekir Mi?

• Çoğunlukla hayır. Rahim ve plasenta pozisyonuna göre idrara sıkışık olmak gerekirse doktorunuz size bilgilendirecektir.

İnceleme Karından Mı Yapılacak?

• hafta taramasını gebelerin %90 lık bir kısmında karından ultrasonografi yeterlidir. Fakat kalan kısımda annenin karın ve rahim yapısı veya bebeğin pozisyonundan dolayı vaginal ultrasonografi gerekebilir.

Önemli Hatırlatmalar

• Kayıt işlemleri için lütfen randevu saatinizden en az 15 dakika once hastanede olunuz.
• Sınırlı bir yüzeyden çalışmak tetkik kalitesini ve sonucu olumsuz etkilemektedir. İncelemeye rahat, kolay hareket edebileceğiniz kıyafetlerle gelin. Özellikle kemer takılmış kot pantolon hazırlık sürecini zorlaştırmaktadır.
• İncelemeyi yapan uzmanın çok dikkatli ve belli bir disiplin içinde çalışması gerekmektedir. Bu nedenle lütfen;
• Cep telefonunuzu kapatınız veya sessiz moduna alınız.
• Kendi aranızda sohbet etmeyiniz.
• Gebeliğe ait fakat incelemeye etkisi olmayacak sorularınızı takip doktorunuza sorunuz.
• Beraberinizde sadece bir refakatçı getiriniz.
• İncelemeye çocuk getirmeyiniz.

İkili tarama testi, gebeliğin ilk trimesterinde yapılması önerilen önemli tarama testlerinden birisidir. Test, gebeliğin haftası ile haftası arasında yapılmalıdır. Down sendromu ve Trizomi 18 hastalığının risk oranı için kullanılan bir testtir. Anne adaylarının yaşından bağımsız olarak engele sahip bebek doğurma olasılıkları mevcuttur. Fakat özellikle 35 yaş üstü gebelerde bu tür tarama testleri hekimler tarafından sıklıkla hatırlatılır. Ayrıca daha önceki gebeliklerinde engel durumu söz konusu olduysa ve sürekli düşük yapılmışsa yine yapılması şiddetle önerilir. Bu testler tanı koymasa da risk durumunu oranlarlar. Bu oran sonucunda aile ve doktor ortak karara vararak tanı koymak için çeşitli testlere yönelebilirler. Testin avantajlarından birisi çok erken dönemde yapılıyor olmasıdır. Down sendromu veya Trizomi 18 hastalığına dair herhangi bir durumun tespit edilme doğruluğu %90 oranında olmaktadır.

İkili Tarama Testi Nasıl Yapılır?

İkili tarama testinin yapılışı, iki aşamalı olmaktadır. İki aşamanın da gerçekleştirilip birlikte değerlendirilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde tek aşamalı süreç doğru sonuca götürmeyebilir veya yanlış yorumlanabilir. İkili tarama testi yapılması şu şekilde olmaktadır:

• Birinci aşama: Anne karnındaki bebeğin, ultrason cihazı yardımı ile ense kalınlığı olarak adlandırılan ensesinin arkasındaki sıvının ölçülerek bir değer ortaya çıkmasıdır. Buna fetal ense kalınlığı da denilmektedir.
• İkinci aşama: Anne adayından kan alınmaktadır. Kan tahlilinde bulunan gebelik hormonunun (B-HCG) serbest kısmı ve hamileyken ortaya çıkan plazma proteinin ölçülmesi ile elde edilir.

Anneden alınan kan örneği ve ultrason ile fetal ense kalınlığı ölçümü birleştirilerek ikili tarama testi sonucu yorumlanır.

İkili Tarama Testi Sonucu Nasıl Yorumlanır?

İkili tarama testi yorumlanırken, risk oranı göz önünde bulundurulur. Alınan kan örneğine göre yüksek B-HCG ve düşük plazma proteini genellikle testin sonucunun pozitif olduğu anlamına gelir. Böyle bir durumda hekim ayrıntılı tanı testlerini yapmayı önerecektir. Fetal ense kalınlığı ölçümünün sonucu ise risk durumunu ortaya koyar. Genellikle mm altında kalan ense arkası sıvı kalınlığı, normal kabul edilmektedir. Örneğin, değeri çok yüksek riskli iken oranı daha düşüktür. Bu da riskin daha az olduğu yönünde yorumlanmaktadır. Uzman hekimler hem kandan alınan örnekle hem de fetal ense kalınlığı risk oranını göz önünde bulundurarak sonuçları yorumlayacaktır. Sonuçlar doğrultusunda gebeliğin erken dönemi olduğu için hekim, bebeğin hayatını sonlandırmayı teklif edebilir. Bu, rutin bir süreçtir. Bebeğin hasta olma ihtimali olduğu gibi olmama ihtimalini de anlatır. Hastalık yüksek riskli çıktı ise süreçler hakkında bilgi verir ve ayrıntılı tanı için yönlendirmeler yapar. Aile isterse ikili tarama testi sonrası üçlü tarama testi, koryonik villus örneklemesi ve prenatal hücresiz DNA testi gibi testler de yaptırabilir.

İkili Tarama Testi Ücreti Ne Kadardır?

İkili tarama testi ücretleri, hastaneden hastaneye değişmektedir. Her hastanede ikili tarama testi yapılmamaktadır. Gebeler, yaptırmak istedikleri hastane ile iletişime geçerek testin yapılıp yapılmadığını öğrenebilirler. Devlet hastanelerinde ikili tarama testi ücretsiz bir şekilde yapılmaktadır. Özel hastanelerde ise belirli bir fiyata sahiptir. Fiyatlar genellikle TL ile TL arasında değişmektedir. İstanbul’da bulunan özel hastaneler genel olarak TL gibi bir fiyata ense kalınlığı ölçümü yapmaktadır. Kan tahlillerine ise farklı ücretlendirmeler eklenebilir. Özel hastaneler iletişim bilgilerinde yer alan telefon numarası ile arandıklarında tahliller ve özel testlerin ücretleri hakkında hastalara bilgi vermektedirler.

Gebelikte ikili tarama testi: Gebeliğin erken dönemlerinde başta Down Sendromu ( Mongol Hastalığı ) olmak üzere bazı genetik hastalıkların bebek henüz anne karnında iken tespit edilmesine yarayan değerli bir testtir. hafta arası gebelik döneminde yapılır. Önce ultrasonografik inceleme ile bebeğin ense kalınlığı ölçümü yapılır, baş popo mesafesi ölçülür, ayrıca kalbin dört odacığı ve kapak kan akımları tespit edilir, burun kökü kemiği görülür, bazı damarların kan akımları kontrol edilir ve rapor haline getirilir.

Bu veriler ile hasta laboratuara gönderilir ve anne kanında iki maddenin kontrolü için kan alınır. Çıkan kan sonuçları ve ultrasonografi verileri özel bir bilgisayar programı ile değerlendirilir ve anne karnındaki bebeğin genetik hastalık riski tespit edilir.

Riskin yüksek çıkması halinde Amniosentez yani bebeğin suyunun alınması ve direk genetik inceleme yapılması yoluna gidilir. Gebelikte ikili tarama testi ile genetik hastalık teşhis oranı iyi bir ultrasonografi ile %90’lara kadar çıkabilir. Riskin yüksek çıkması durumunda yapılan amniosentez işlemi ile teşhis oranı % ’lere yaklaşır.

İkili test pozitif çıkarsa ne yapılmalı?

Yapılan Gebelikte ikili tarama testi pozitif çıkması durumunda, ilk olarak ileri aşama olan ‘’koryon villüs biyopsisi’’ yapılmalıdır. Bu biyopsi, plasenta yani bebeğin eşine ait olan kısımlarda ufak bir örnek alınması ve kromozom açısından analiz edilmesidir. Bunun dışında gebeliğe de ayrıntılı bir ultrason incelemesi yapılmalıdır.

İkinci yöntem olarak ise hamileliğin Haftasında yapılan amniosentez işlemidir. Amniyosentez ve koryon villus biyopsisinde bebeğin kromozonları değerlendirilir. Ardından da net bir sonuç elde edilir.

İkili test negatif çıkarsa ne yapılmalı?

Yapılan ikili testin negatif çıkması, down sendromu riskinin azaldığını gösterir. Ancak testin negatif çıkması bebeğin yüzde yüz sağlıklı olduğunu da ortaya koymaz. Bu sebeple de rutin gebelik takipleri devam etmelidir. Bununla beraber ikili test, bebeğin nöral tüp defektleri hakkında da ipuçları alınmasını sağlar.

İkili test nasıl yapılır?

Gebelik sürecince yapılan gebelikte ikili tarama testi aşamasında ilk olarak ultrason ile muayene yapılır. Ultrason sırasında bebeğin ense kalınlığı ve boyu tespit edilir. Bu tespitlerin kayıt altına alınması gerekir. Aynı gün içerisinde, elde edilen bilgiler ile kan tahlili alınacaktır. Kan tahliline giderken anne adayının aç ya da tok olması fark etmemektedir.

Ancak bu aşamada önemli olan, ultrasonun yapıldığı gün kan tahlilini yaptırmaktır. Anne adayından normal kan tahlillerinde olduğu gibi az miktarda kan tüp içerisine alınır ve bu kanda B-HCG ve PAPP-A tahlilleri yapılır. Yapılan tahlil neticesinde elde edilen sonuçlar, ultrason sırasında kayıt altına alınan değerlerle kayıt edilir.

Bunun dışında bilgisayara annenin doğum tarihi, son adet tarihi, kilosu gibi bilgilerin de bulunması gerekmektedir. Bilgisayar programı bu girilen verilen ile risk hesaplaması yapar. Ardından da down sendromu ve trizomi 18 için risk tahminleri ortaya çıkar. Ortaya çıkan bu tahliller neticesinde, gebeliğin riskli mi yoksa sağlıklı mı ilerlediği tespit edilir.

Düşük riskli sonuçlarda herhangi bir müdahale yapılmaz. Ancak yüksek riskli sonuçlarda CVS veya amniosentez yapılması gerekebilir.

İkili testin sonuçları ne zaman çıkar?

Testin uygulandığı merkez ya da laboratuarın yoğunluğuna göre değişmekle beraber; ikili testin sonucu çoğunlukla birkaç gün içerisinde çıkmaktadır. Sonuçlar çıktığında mutlaka doktora gösterilmelidir.

İkili testin doğruluğu

İkili test tarama testidir. Değerlendirme doğru yapıldığında %80’e yakın mevcut genetik problemi yakalayabilir, ancak 37 yaş ve üzeri gebelerde ikili test sonucunun riskin yüksek çıkma olasılığı fazladır. Bu durumlar da hastaya direk ileri tetkikler yapılabilir.

İkili testin yapılamadığı durumlarda (Hastanın ilk geldiğinde 14’haftayı geçmiş olması) üçlü ve dörtlü tarama testi yapılır. İkili tarama testi uygun bir şekilde yapıldıysa üçlü ve dörtlü testleri yapılmasına gerek yoktur.

İkili tarama testinde amaç bebekteki genetik problemi tespit etmektir. Sıklıkla görünen genetik hastalık DOWN sendromu (Mongol Hastalığı) dır. Hastalığın mevcudiyeti durumunda gebelik aile onayı ile sonlandırılabilir.

İlginizi çekebileceğimizi düşündüğümüz diğer makalelerimiz:

Hamilelik belirtileri nelerdir?

Mol gebelik üzüm gebelik nedir

Hamilelikte beslenme nasıl olmalıdır?

Gebelik haftası hesaplama

Down sendromu nedir ?

Konu ile alakalı yabancı kaynaklar:

funduszeue.info

Detaylı bilgi almak için aşağıdaki bilgilerden bizlere ulaşabilirsiniz.

Mail: [email protected]
Cep Tel: 30 08
Asistan Tel: 60 97