Ağızdan Kan Gelmesi

Epilepsi ne sıklıkla ve kimlerde görülür?

Epilepsi nüfusun yaklaşık olarak binde 5’ini etkiler ve her yaşta görülebilir. Risk faktörlerinin arasında ailede epilepsi öyküsünün olması, kafa travması ya da beyne herhangi bir şekilde zarar gelmiş olması sayılabilir.

Epilepsinin belirti ve bulguları nelerdir?

Belirti ve bulguların şekli çok değişiklik gösterir. Bazı hastalarda gözlerin dalması, bir yere bakakalma gibi olan nöbetler bazılarında çok şiddetli kasılmalarla havale geçirmeye kadar gidebilir. Bazı hastalar nöbetlerin geleceğini anlayabilirler. Bir koku, farklı bir duyu veya duygusal değişiklikler nöbetten önce kendini gösterebilir.

Epilepside tanı nasıl konur?

Tanı süreci dikkatli bir öykü alma ile başlar. Yapılan elektroensefalografik (EEG) incelemede beyin içinde havale odaklarının varlığı gösterilebilir. Nöbetler arasında EEG normal olabilir, bu nedenle uzun dönemli EEG çekimi yapmak gerekebilir. Hekim diğer kan testlerinin yanı sıra CT, MRI ve boyun omurilik sıvısı incelemesi sonuçlarını da görmek isteyebilir.

Epilepsi iyileşir mi? Hastaları ileride nasıl bir yaşam bekler?

Epilepsi kronik, yaşam boyu süren bir hastalık olabilir. Bazı kişilerde ilaç ihtiyacı yıllar içinde azalıp tamamen ortadan kalkabilir. Bazı çocukluk çağı epilepsileri yaş ilerledikçe düzelir. Nöbetlere bağlı olarak yaşam kaybı veya beyin hasarı çok nadir görülür, ancak nöbet çok uzun sürerse ya da çok kısa süre içinde birden çok nöbet geçirilirse hasta kaybedilebilir. Ölüm ya da beyin hasarı, nöbet sırasında çok uzun bir süre boyunca nefes alınamamasına bağlı olarak oksijensizlikten dolayı ortaya çıkar.

Araba kullanırken ya da tehlikeli araç gereçle çalışırken nöbet geçirme sonucunda da hayatı tehdit edecek durumlar ortaya çıkabilir. Bu nedenle nöbetleri kontrol altına alınamamış epilepsi hastalarında bu etkinliklerin engellenmesi gerekebilir.

Epilepsi nedeniyle hastaların başına gelebilecek kötü durumlar nelerdir?

Epilepsi hastaları şu istenmeyen durumlarla karşı karşıya kalabilirler:

• Çok uzun süre nöbet geçirme, ya da üst üste nöbet geçirme
• Nöbet sırasında düşme, bir taraflara vurma ya da kendini ısırma nedeniyle yaralanmalar
• Araba ya da herhangi bir makina kullanırken nöbet geçirme sonucu oluşan yaralanmalar
• Nöbet sırasında akciğerlere sıvı kaçması sonucu oluşan zatürreeler
• Kalıcı beyin hasarı (inme ya da diğer)
• Öğrenme güçlüğü
• Ilaçların yan etkileri
• Epilepsi ilaçlarının çoğu doğumsal anomalilere neden oldukları için hamile kalmayı düşünen kadınların bu durumu hekimleriyle konuşmaları önemlidir.

Epilepsi önlenebilir mi?

Epilepsiyi önlemenin bilinen bir yolu yoktur. Ancak uygun beslenme ve yeterli uyku, alkol ve uyuşturuculardan uzak durulması, epileptik hastalarda nöbet oluşumunu azaltabilir. Riskli etkinlikler sırasında kafaya kast takılması kafa travmasını önleyerek buna bağlı olarak ortaya çıkabilecek olan epilepsi riskini azaltır.

Epilepsi tedavisi nasıl yapılır?

Tekrarlayan nöbetler için altta yatan bir neden belirlenmişse bu nedenin tedavi edilmesi önemlidir. Bu, enfeksiyonların tedavisi, beyin tümörü ya da diğer beyin hastalıklarının cerrahi tedavisi anlamına gelebilir. Ağızdan alınan ilaçlarla nöbetler kontrol edilmeye çalışılır. Bu ilaçlarda kişiye özel doz ayarlaması yapmak önemlidir. Alınan ilacın tipi nöbetin tipine göre değişir. Bazı ilaçların kan düzeylerinin dikkatli bir şekilde izlenmesi ve ayarlanması gerekebilir.

Bazı hastalarda birçok ilaç kullanılmasına rağmen nöbetler kontrol altına alınamaz. Buna refrakter epilepsi adı verilir. Bu durumda nöbetleri oluşturan anormal hücrelerin çıkartılması için cerrayi bir girişim uygun olabilir. Bazı hastalarda göğüs içine yerleştirilen bir aletle vagus siniri üzerine uyarı yapılarak nöbetlerin önlenmesine çalışılabilir.

Epilepside cerrahi tedavi kime yapılır?

Epilepside cerrahi tedavi yapılabilmesi için hastada aşağıdaki özelliklerin olması gereklidir:

• Nöbetlerin gerçek nöbet olması, yalancı nöbet olmaması gerekir.
• Hastanın standart tıbbi tedaviyi denemiş ve bundan yarar görmemiş olması, ya da ilaçlara karşı vücudunun şiddetli tepki vermiş olması gerekir
• Nöbetlerin her zaman beynin tek bir tarafında başlıyor olması gerekir
• Beyin içinde nöbetlerin başlatıldığı bölgenin konuşma, hafıza, görme gibi önemli fonksiyonlarla ilişkili olmaması gerekir.

Geniş çürüğe sahip veya büyük dolgu olan dişlerde başlayan ağrı, ilk başlarda geçici olsa da zaman geçtikçe sürekli keskin ve zonklayıcı bir hal alır; hatta etkilenmiş bölgedeki tüm dişlerde şiddetli bir ağrı olarak hissedilebilir. Bazen de herhangi bir ağrı yokken rutin bir radyografi kontrolünde kronik bir apse oluşumu tespit edilir.

Pulpa, diş yapısı içinde lokalize olan yumuşak bir dokudur. Sinir, kan ve lenf dokusu içerir. Diş kökündeki ince tüp benzeri kanallar içinde ve diş kronundaki pulpa odası içinde yer almaktadır.

Bu resim, tedavi edilmezse çürüğün nasıl ilerleyeceğini ve dişin sert dokularına ve pulpasına nasıl zarar vereceğini göstermektedir. Eğer çürük başlangıç halindeyken tedavi edilirse küçük bir dolguyla problem çözümlenecektir. Eğer çürüğün ilerlemesine izin verilirse kök kanal tedavisi gerekli olacaktır.

çürük, beyaz noktacık bir lezyon şeklinde başlar (A), mineye geçer (B), dentine ilerler (C), pulpayı etkiler (D), pulpa içine girer (E) ve çene kemiğinde apse formasyonu ile sonuçlanır.

Pulpa hastalandığında veya yaralandığında kendini yenileyemez ise enfekte hale gelir. Tedavi edilmeyen pulpa ölür ve pü (iltihap) kök ucunda organize olur. Kök ucunda komşu kemik dokusunun yok olması anlamına gelen apse gelişebilir. Endodontik tedavi ile hastalıklı pulpa dokusu uzaklaştırılarak enfeksiyonun dokularda neden olduğu hasarın vücut savunma sistemince iyileştirilmesine olanak sağlanır.
Endodontik tedavi, günümüzde en az seansta bitirilme prensibi ile yapılmaktadır.

Dişin tedavisi aşağıdaki basamakları içerir.

• Lokal anestezi uygulanır. Böylece işlem esnasında ağrı duyulmaz.
• Dişin çiğneyici yüzeyinden pulpa odası içine doğru bir giriş yolu oluşturulur.
• Pulpa odasındaki pulpa uzaklaştırılır, kök kanalları temizlenir, genişletilir ve sonradan yapılacak kanal dolgusu için uygun ve doğru bir form oluşturulur.
• Eğer tedavinin tek değil iki veya daha fazla seans sürmesine karar verilirse seanslar arasında diş içindeki girişe geçici bir dolgu yerleştirilir. Bu durumda tedavi edilen diş bölgesinde birkaç gün rahatsızlık duyulabilir. Bazen ağrı daha fazla olabilir ve randevu günü gelmeden pansuman yapmak gerekebilir.
• Son seans esnasında ise geçici dolgu kaldırılır ve kök kanalları doldurulur. Kök ucunda tam ve sıkı bir tıkanma sağlanmalıdır.
• Tedavinin tamamlanmasını takiben dişin restore edilmesi gerekir. Diş dokusunun kayıp miktarına bağlı olarak restorasyon seçeneği dolgu veya kaplama (kron) olarak tespit edilir. Bazen yapısal destek sağlamak için kökün içine bir dayanak (post) yerleştirilmesi uygun olur.

Kanal tedavili diş çürür mü?

Dişin çürümesi bakteri plağının birikmesi ile ilgilidir.Ağız hijyeni kuralları uygulanmadığında (dişlerin fırçalanması ve diş ipi kullanımı) plak birikimi diş ve çevre dokularda başlar, böylece bakteri asidi oluşur ve dişler tekrar çürür. Fakat kanal tedavisi yapılan diş canlı bir diş değildir. Bu sebepten çürük oluşumuyla ortaya çıkan belirtileri göstermez. Genellikle de radyolojik muayenede tespit edilir.

Kanal tedavisi yapılan diş daha mı kolay kırılır?

Kanal tedavisi yapılan dişler genellikle madde kaybı fazla olan dişlerdir. Bu sebepten kırılganlıkları daha fazladır. Kanal tedavisi yapıldıktan sonra dişin kalan dokusunun korunması için en ideal restorasyon dişin üzerine kron yapılmasıdır.

Kanal tedavisi yapılan diş aynı işlevi yapmaya devam eder mi?

Kanal tedavisi yapılarak dişin pulpa dokusu (dişin canlılığını sağlayan doku) uzaklaştırılır. Diş artık canlı değildir. Fakat dişin etrafında ki dokular (kemik,dişeti) canlıdırlar ve dişin aynı işlevi görmesini sağlarlar.