Parmakta Uyuşma Hangi Bölüm Bakar

Yaz aylarında ayak şişmesi problemi ile karşılaşan kişilerin çok dikkatli olması gerekiyor. Çünkü ayak şişmeleri özellikle sadece yaz aylarında olması sıcak havalara bağlı olabileceği gibi, bazen önemli hastalıklarında habercisi olabiliyor. Bu gibi şikayeti olan bireylerin mutlak suretle uzman hekim fikrine başvurmaları gerekmektedir. Çünkü bu durumun tedavisinde altta yatan nedenin ne olduğunu bilmek büyük önem taşıyor.

Ayak şişmelerinin altında ciddi problemler yatıyor olabilir

Yaz aylarında etkisini iyice arttıran hava sıcaklıkları, vücutta birtakım değişikliklerin görülmesine neden olabiliyor. Sıcakların dokularda su toplanmasına yol açması özellikle ayaklarda şişmeleri tetikliyor. Bilhassa aşırı sıcaklarda yaşanan terleme, artan sıvı ihtiyacı, yüksek sıcaklıklara bağlı damarlarda genişleme görülmesi ve vücutta tuz birikmesi, ayaklarda ve ellerde şişliklerin görülmesine neden olabiliyor. Bunun dışında kalp hastalıkları, KC hastalıkları, böbrek yetmezliği, hipertansiyon gibi önemli hastalıklarda ayak şişmelerinin bir nedeni olarak karşımıza çıkabilir. Bunların dışında varis dediğimiz bacak damarlarının genişlemesi ve aşırı kilo, obezite de özellikle yaz aylarında ayak şişmelerinin yaşanmasının sık nedenleri olarak karşımıza çıkıyor.

Yaz gebelikleri ayak şişmelerinin artmasına yol açabiliyor

Gebelikte vücut, normal zamanlara oranla daha fazla sıvı tutuyor. Bu nedenle hamilelikte sıklıkla ayak şişmeleri yaşanabiliyor. Gebelik yaz aylarına denk geldiğinde ise, kadınlar kışa oranla daha fazla sıvı tüketiyor. Bu durum da gebelerin ayak şişmesi probleminden daha fazla etkilenmesine neden olabiliyor.

Ortopedik problemler de ayak şişmelerini tetikleyebiliyor

Yaz aylarında çokça seyahat planları yapılıyor. Uzun süre yürümeye ve seyahate bağlı olarak oluşan ortopedik sorunlar da ayak şişmelerinin sebepleri arasında yer alıyor. Eklem ve çevresinde bulunan dokuların zarar görmesi de en önemli ortopedik sorunlar olarak sayılabiliyor. Ayrıca gün içerisinde uzun süre hareketsiz kalmak, yolculuk yapmak, sürekli oturmak ya da sabit şekilde ayakta durmak, ayaklarda şişmelerin yaşanmasına neden olabilen diğer faktörler arasında yer alıyor.

Diyabet hastaları da risk grubunda

Diyabet hastalığının da ayak şişmesinin oluşmasında önemli rol oynadığı biliniyor. Diyabet oranının yüksek olduğu durumlarda ayaklarda şişme, yanma, uyuşma gibi belirtiler görülebiliyor. Bu gibi durumlarda ayak şişmeleri uzun sürüyorsa uzman bir hekime başvurulması gerekiyor.

Alerjilere dikkat!

Alerjiler de ayak şişmelerinde büyük önem taşıyan faktörlerin başında geliyor. Herhangi bir nedenle oluşan her türlü alerjik durum ayak şişmesinin gelişmesine neden olabiliyor. Ayrıca ayaklarda meydana gelen iltihabi enfeksiyonlar da şişme sebepleri arasında yer alıyor.

Ayak şişmelerinde tedavi, hastaya ve şişme nedenine göre değişiyor

Ayaklarda görülen şişliklerin ciddiye alınması ve altında yatan nedenlerin araştırılması hasta sağlığı için büyük önem taşıyor. Ayak şişmesi problemi konusunda ise çeşitli tedavi yöntemleri bulunuyor. Fakat bu tedavi uygulamaları hastadan hastaya ve ayak şişmesinin nedenine göre değişiklik gösteriyor.

Şişmelere karşı evde uygulanabilecek yöntemler var mı?

Ayaklarda oluşan şişliklerin nedeni herhangi bir hastalıksa mutlaka bir uzamana başvurulması gerekiyor. Ancak şişlikler, kesin olarak yalnızca hava sıcaklıkları nedeniyle oluşuyorsa evde rahatlatıcı yöntemler uygulanabilir.

• Şişme yaşanmaması için; sabit şekilde ayakta kalmamaya dikkat edilmeli,
• Ayakta kalmak zorunlu ise parmak uçlarına doğru yükselip alçalarak egzersizler yapılabilir.
• Ayaklar gün içinde uzatarak dinlendirilmeli, ayrıca ayakların altına da yüksek bir yastık koyulmalıdır.
• Aşırı sıcakların hakim olduğu saatlerde dışarı çıkmamaya dikkat edilmeli,
• Ödem birikmesine yol açması nedeniyle tuzlu yemeklerden uzak durulmalı,
• Şişme yaşanması durumunda ise; ayaklar yüksekte tutulmalıdır.
• Soğuk uygulamalar ödemi azaltma özelliği taşır. Bu nedenle ayaklar buzlu su dolu bir kovada 20 dakika kadar bekletilebilir.
• Uzman hekim tavsiyesiyle ayak masajları da uygulanabilir.

El uyuşmaları çok sık karşılaştığımız yakınmalardan biridir. Hastalar genelde ellerinin birkaç parmağında uyuşma, hissizlik, keçeleşme, karıncalanma, elektriklenme olduğundan yakınırlar. Nadiren elin tamamında da uyuşma olabilir.

El uyuşmaları hangi hastalıklarda görülür?

El uyuşmalarının en sık sebebi bilek ve dirsekte sinir sıkışmasıdır. Ayrıca boyun fıtıklarında da farklı şekilde el ve kol uyuşmaları görülebilir. Bununla beraber el uyuşmaları tümörler, multipl skleroz gibi çok  daha ciddi hastalıkların da bulgusu olabilir.

Karpal tünel sendromu en sık karşılaştığımız el uyuşması sebebi olup el parmaklarına giden sinirin bilek seviyesinde dar bir kanaldan geçerken sıkışması sonucu oluşur. Kadınlarda erkeklere oranla göre çok daha sık görülür. En çok etkilenenler orta yaşlı ev hanımlarıdır. Bununla beraber elini çok kullanan bilgisayar çalışanları, iş veya bazen de hobileri nedeni ile el bileğini sürekli hareket ettiren kişiler de risk altındadır.

Tekrarlayan bilek hareketleri yıllar içinde sinirin geçtiği yerdeki bağların kalınlaşmasına ve kanal içinde basıncın artmasına sebep olur. Önceleri geceleri elde hafif uyuşmalar başlar. Özellikle elin serçe parmağı hariç diğer parmaklarda uyuşmalar vardır. Hastalık ilerledikçe sabaha doğru uykudan uyandırmaya başlar ve devamında gündüze de yayılır. Tedavi edilmezse bu aşamadan sonra sinir hücrelerinde kalıcı hasar ortaya çıkar ve el kaslarında erime olur.

Dirsekte sinir sıkışmaları sıkça karşılaşılan durumlar olup daha çok dirseğini masaya dayayarak çalışanlarda görülür. Bazen herhangi bir sebep yoktur.  Hasta elinin serçe parmağı ve onun yanındaki parmağında uyuşma hisseder. Sinir sıkışması hızla ilerleyebilir ve el parmaklarının arasındaki  kaslarda erimeler ve güçsüzlük ortaya çıkar.

Hangi ciddi rahatsızlıklarda el uyuşması olabilir ?

Boyun fıtıklarında el uyuşması görülebilir. Boyun fıtığında uyuşmalar genelde bir elde olur ve boyunun o tarafa ve biraz geriye hareketleriyle daha belirgin hale gelebilir. Genelde bir elin ilk üç parmağında uyuşma olur. Omurilik tümörleri, kistleri, transvers myelit, multipl skleroz da el uyuşması yapabilen çok ciddi hastalıkladır. Bu hastalarda elde uyuşma genelde devamlıdır. Çift elde birden olabilir. Şikayetler genelde gece gündüz ayırmaz, devamlıdır veya giderek kötüleşir.

Eli uyuşan bir hasta ilk ne yapmalıdır?

Eli uyuşan kişi öncelikle fizik tedavi uzmanına gitmelidir. Çünkü fizik tedavi doktoru romatoloji, ortopedi ve nöroloji eğitimi aldığından el uyuşması yapabilecek tüm hastalıklar hakkında bilgi sahibidir. El uyuşması olan hastadan ilk istenmesi gereken test Elektromyografidir (EMG). EMG testi sinirlere minik akımlar ve bazen kaslara akapunktur benzeri iğneler batırılarak yapılan bir testtir. Çok ağır bir sinir sıkışması olmadığı takdirde tetkiğin iğne ile yapılan ikinci kısmı gerekli değildir. Tecrübeli bir hekim EMG testini hastayı rahatsız etmeden kolayca yapabilir. Bu tektik sinir sıkışmasının yerini ve derecesini yüzde yüze yakın bir doğrulukta gösterir.

Sinir sıkışması hafif veya orta düzeyde ise cerrahi gerekmez. Genelde bileğin veya dirseğin istirahate alınması bazen bilekten kortizon iğnesi ve bileklik tedavisi yeterli olur. Ağır vakalar ise bekletilmeden opere olmalıdır. Aksi takdirde elde kalıcı fonkisyon kaybı oluşabilir.

Eğer EMG de bilek veya dirsekte sinir sıkışması tespit edilememişse o zaman geriye bir kaç olasılık kalır. Sonraki  en muhtemel olasılık boyun fıtığı olduğundan boyun MR’ı ile tanı kolayca konabilir. Nadiren karşılaşılsada el uyuşmasının sebebi omurilik tümörleri, kistleri ve multipl skleroz gibi ciddi hastalıklar olabilir. Bu hastalıklarda da MR ile tanıda zorluk çekilmez. Özelikle inatçı, gün içinde saatlere ve el aktivitesine göre şiddeti değişmeyen yada giderek kötüleşen el uyuşma şikayetleri olan hastalar vakit geçirmeden doktora başvurmalıdır.

Yalnız çok sık görülen ama hemen hiçbir testte çıkmayan bir el uyuşması sebebi daha vardır ki o da boyundan çıkan sinirlerin boyun-omuz bölgesinden geçerken sıkışmasıdır. Bu durumda genelde EMG, MR ve diğer testler bir sonuç vermez. Burada anahtar nokta iyi bir klinik muayenedir. Torasik çıkış sendromu dediğimiz bu rahatsızlıklar genelde büyük bir problem teşkil etmese de bazen çok rahatsız edici olabilir. Bu yüzden uygun yöntemlerle tedavi edilmelidir.

El uyuşmalarının sebepleri çoğunlukla kolayca tedavi edilebilir hastalıklardır. Ama bu şikayetin çok daha ciddi rahatsızlıkların habercisi olabileceği unutulmamalıdır.

Sağlıcakla Kalın

Prof.Dr.Cengiz Bahadır