Hamidiye Su Ne Zaman Kuruldu

yılında Tanzimat Fermanı ilan edildikten kısa bir süre sonra gazete ve gazetecilik faaliyeti gündelik hayatı belirleyen en önemli ideolojik aygıtlardan biri olarak sosyal hayata dahil oldu. 

Ali Suavi, Namık Kemal, Ahmet Mithat Efendi gibi sayısız isim, önemli işlere imza attılar. 

yılında Şinasi’nin öncülüğünü yaptığı Tercüman-ı Ahval gazetesi ise hür teşebbüsün ilk meyvesi olarak karşımıza çıktı.

Kısa süre içinde “gündüz memur gece muharrir” bir medya anlayışı yerini müstakil ve profesyonel bir medya düzenine bıraktı. 

Osmanlı’nın dağılma süreci beraberinde engellenemeyen bir yozlaşma ve çürümeyi de getirdi.

Bunun en yoğun bir biçimde görüldüğü alanların başında ise medya geliyordu.

İstanbul medyası jurnaller, rüşvetler ve şahsiyet cellatlığı ile tıkandığı bir süreçte ibretlik bir hikâye yaşandı.

Devrin kudretli gazetecilerden biri İstanbul’da su dağıtım işleri ile ilgilenen şubeyi rüşvete bağlamıştı.

Derken Düyunu-ı Umumiye İdaresi’nin kurulması ile beraber İstanbul’daki tüm su dağıtım işleri ve ihaleler başında Fransız bir müdürün bulunduğu bir yabancı işletmeye devredildi.

Düyunu-ı Umumiye İdaresi’nin çiçeği burnunda Fransız müdürü, herhangi bir gazete veya gazeteciye rüşvet ödemeyi reddetmesi üzerine ertesi gün gazete manşetleri İstanbul’un Müslüman ahalisini Fransız şirketin dağıtımını yaptığı suyun içine avcıların elinden yaralı kurtulan bir domuzun düştüğü ve suyun murdar olduğu bildirilerek uyardı.

Şirketin neredeyse iflas etme noktasına gelmesi üzerine malum gazetelerin ve gazetecilerin hakları olan bedel gecikmiş faizi ile teslim edildi ve Fransız müdür yaşanan talihsiz durumdan ötürü bizzat özür diledi. 

Ertesi gün İstanbul ahalisine müjdeli haber verilmişti; avcıların elinden yaralı kurtulan domuz, su kaynağının içine düşmemiş yüz metre kadar ötede cansız bedeni bulunmuştu. 

İstanbul suyuna Sultan Abdülhamid el atıyor

İstanbul suyunun dağıtımı yalnızca bu türden yolsuzluklarla değil, teknik arızalar ve suyun kirliliği sebebiyle de sık sık gündeme geliyordu.

yılında Ruslarla yapılan 93 Harbi sonrası İstanbul’a on binlerce muhacir geldi.

Bu muhacirlerle beraber suyun İstanbul ahalisine ulaştırılması ciddi bir krize dönüştü.

Oysa su, İslam medeniyeti için çok kritik bir önem taşıyordu, çünkü çölün ortasında bir su medeniyeti kuran İslam peygamberinin temiz suya dair birçok nasihati hatta kuralı bulunuyordu.

Dindarlığı ile bilinen Sultan İkinci Abdülhamid duruma el koydu ve İstanbul halkını temiz suyla buluşturmak için harekete geçti.

yılında Kağıthane’deki su tesislerin afet sonrası zarar görmesi Taksim suyunu besleyen Balaban kaynağının taşması üzerine Sultan Abdülhamid, mevcut kaynakların onarılmasıyla işin nihai çözüme kavuşturulamayacağını anladı.

Bunun için önce komisyonlar kurdurup raporlar yazdırdı.

Sultan Abdülhamid’e sunulan raporlar yeni bir su yolunun inşa edilmesini gerekli kılıyordu.

Sultan Abdülhamid projenin her şeyden daha önemli olduğunu belirterek su yolunun inşası için kurulan ekibin başına çok güvendiği isimlerden biri olan Adliye Nazırı Abdurrahman Paşa’yı getirdi.

Abdurrahman Paşa’nın ekibini de bizzat Sultan Abdülhamid oluşturarak çok güvendiği isimler olan Emin Bey, İstihkâm Feriki Berthier Paşa ve Sarayın kimyageri Sarl Bongofski Paşa’yı bizzat projeye tayin etti. 

Komisyon yılında çalışmalara başladı.

Yapılan fizibilite çalışmaların sonucunda Kemerburgaz’ın güney kısmında bulunan Karakemer ve Korukkemer’de bulunan suyun nitelik açısından tam da aranan su olduğuna karar verildi.

Durum Sultan Adülhamid’e bildirildi ve gerekli onay alınarak hızlıca harekete geçildi.

Sultan II. Abdülhamid Dönemi’nde çizilen İstanbul’un suyolları ve bendlerinin haritaları [7] (1-Kırkçeşme Su Yolu, 2-Taksim Su Yolu, 3-Terkos Su Yolu, 4-Halkalı Su Yolu, 5-a)Topuz Bent, b)Ayvad Bendi, c)Büyük Bent, d)Kirazlı Bent, e)Topuzlu Bent, f)Valide Bendi, g)funduszeue.info Bendi)

Hendeshane-i Mülkiye-i Şahane Müdürü olarak görev yapan Hulusi Bey, evvela projeye dahil edildi.

Ardından bu iş için Avrupa’dan çok büyük makineler ve borular sipariş edilerek getirtildi. 

Makineler geldikten kısa bir süre sonra Cendere Terfi İstasyonu duvar inşası tamamlanmıştı bile.

yılının mayıs ayında test edilen sistemin çalışması İstanbul ahalisini büyük bir sevince gark etti.

Su bizzat Sultan Abdülhamid’in katılımıyla büyük törenlerle şehre verildi.

Öyle güçlü bir su yolu sistemi kurulmuştu ki bu yola fikrin sahibi ve projenin gerçek yürütücüsü olan Sultan Abdülhamid’in adı verilerek Hamidiye Su Membası ismi verildi. 

Suyun teknik özelliklerini ise Şükrü Sönmezer şöyle açıklıyor;

Hamidiye su hattının güzergâhı ve teknik özellikleri kısaca söyle özetlenebilir:

Hattın kaynağını oluşturan ve Kemerburgaz'ın güneyinden Cendere’ye kadar olan bölgede yer alan membalar, 20 maslakta toplanmış, sular doğal eğimden yararlanarak Cendere’deki terfi istasyonuna akıtılmış ve buradan iki kola ayrılmıştır.

Bir kol, Kâğıthane üzerinden Haliç kıyısındaki mezbahaya kadar uzanırken, asıl dağıtım kolu şehre kadar ulaştırılmıştır.

Şehre gelen suyun izlediği yol ise şöyledir;

Deniz seviyesinden yaklaşık 8,5 m yükseklikte bulunan Cendere Terfi İstasyonu’ndan pompalar aracılığıyla saatte m³ su, m uzaklıkta m³ ki Levent “Ayazağa Köşkü” civarındaki Hamidiye Su Terazisi'ne ulaştırılır.

Hamidiye Su hattı tamamlandıktan sonra İstanbul’da bu sudan yararlanan tam çeşme inşa edilmişti.

Kazım Çeçen, İslam Ansiklopedisi'nin ilgili maddesinde bu çeşmelerden faydalanan kurumları ise şöyle sıralar;

Hamidiye suyu ile beslenen resmi binalar şunlardır:

Dördüncü Levent İETT Balmumcu Askeri Garnizonu, Garajı, Şişli Etfal Hastahanesi, Harbiye Orduevi, Not re Dame de Sion Lisesi, Galatasaray Fransız Kız Lisesi, İstanbul Teknik Üniversitesi Askeri Has (Gümüşsuyu),

Gümüşsuyu Hastahanesi, İlk Yardım Hastahanesi (bugün Taksim Hastahanesi) İl Sular İdaresi, Kuledibi Belediye Hastahanesi, Kasımpaşa Deniz Hastahanesi, Devlet Güzel Sanatlar Akademisi (bugün Mimar Sinan Üniversitesi),

Atatürk Kız Lisesi, Dikilitaş İl kokulu, Resim ve Heykel Müzesi, Dolmabahçe Sarayı, Beşiktaş Camii, Yıldız Köşkü, Yıldız Teknik Okulu Üniversitesi),  (Yıldız Polis Okulu, Harp Akademisi, Palanga caddesindeki askeri tamirhane.

Orhaniye Çini Kışlası, Yıldız Fabrikası (Yıldız ve Porselen Sanayii Müessesesi), Yahya Efendi Lisesi, Galatasaray Dergahı, Kabataş Lisesi (ilkokul bugün Galatasaray kısmı; Üniversitesi),

Yüksek Denizcilik Okulu, Şeref Stadyumu Deposu, Kızılay Şeker Ortaokulu, Beşiktaş Kız Lisesi Ortaokulu, Gaziosmanpaşa İlkokulu, İbrahim Paşa Camii, Teşvikiye Lisesi, Maçka Ortaokulu Işık Kız (Nişantaşı Lisesi),

Maçka Teknik Okulu (İstanbul Kız Teknik Üniversitesi Fakültesi), Yıldız ve Dilsizler Okulu, ıhlamur Sağır Kasrı, Eski Mabeyn Okulu.

yılına gelindiğinde Hamidiye Su yılını geride bıraktı ve AK Parti, İstanbul Büyük Şehir Belediyesini kazanınca tarihi mirası ve potansiyelini göz önüne alarak Kadir Topbaş’ın başkanlığında Hamidiye Su'ya muazzam bir yatırım yaptı.

Kısa sürede Hamidiye Su yalnızca Türkiye’de değil, dünyada da bir markaya dönüşerek 30’dan fazla ülkeye ihraç yapan bir markaya dönüştü.

Sultan Abdülhamid’in vakfiyesi ve emaneti olan Hamidiye Su bugünlerde farklı bir tartışma ile yeniden gündemde. 

Tartışmalar THY’nin Hamidiye Su alımını iptal etmesiyle başladı

Hamidiye Su tartışmaları önce Fatih Altaylı’nın konuyu köşesine taşımasıyla başladı.

Sonrasında haberlerde anlaşıldığı üzere THY, Hamidiye Su’dan artık alım yapmayacaktı;

İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) iştiraki Hamidiye A.Ş. ile Türk Hava Yolları’nın (THY) iştiraki Turkish Ground Services (TGS) arasındaki anlaşma sonlandırıldı.

Yer hizmetleri veren TGS’den yapılan duyuruda İBB’ye bağlı iştiraklerden biri olan Hamidiye marka su alımının durdurulduğu belirtildi.

30 Eylül itibariyle personel içme suyu alımı yapılan Hamidiye A.Ş ile sözleşmenin sona erdiği bugünden itibaren Sırma Grup İçecek ve Sanayi Tic. AŞ ile devam edileceği vurgulandı.

(Airport Haber)

Kısa süre sonra Hamidiye Su ile ilişkisini kesen tek kurumun THY olmadığı anlaşıldı ve CHP İBB Meclisi sözcüsü tarafından hangi kurumların alımı durdurduğu açıklandı;

- Kültür Bakanlığı,
- Arnavutköy Belediyesi,
- Koza Holding,
- TEİAŞ,
- TÜRGEV,
- SETA, BDDK,
- YTÜ Teknopark,
- AK Parti Genel Merkezi,
- TBMM

Kamuoyundaki tartışmalar ise farklı noktalara evirildi.

Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Burhan Kuzu olayın siyasi olmadığını belirterek şunları söyledi;

Hamidiye Su meselesini büyütmeye gerek yok.

Son dönemde, Hamidiye Su pet şişelerinin, damacanalarının temiz olmadığı ve suyun sağlıklı olmadığı şeklinde vatandaşlarımızın şikayetleri vardı.

İnsan sağlığı herşeyden önemlidir.

Hangi suyu içeceğimize İmamoğlu karar veremez.

İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu ise tartışmaya şu açıklamalarla girdi;

Ben hergün Hamidiye Su içiyorum, bana gayet iyi geliyor.

Bu işe katılan beyinlere şaşıyorum.

Bununla kime yaranıyorlar anlamıyorum.

Hamidiye suyun satışları arttı. Yok satıyor

Hamidiye Su her zaman tartışmaların göbeğinde oldu

Cemalettin Bildik dönemin kudretli gazetecilerinden biriydi.

yılında Türkiye üç aşamalı bir yerel seçim macerasının tam göbeğindeyken “Suda da hile: Hamidiye Suyuna Terkos karıştırılıyor!” başlıklı bir haber dizisi o günün İstanbul’unda bir hayli gündem yaratmıştı.

İstanbul’da içme suyu at arabalarının sokak sokak dolaşarak sattığı damacanalarla tedarik ediliyordu ve suyun tek makbul olanı Hamidiye Su idi; fakat belediyenin içindeki bir şebeke denetimleri aksatması üzerine mühürlü damacanalar normal çeşme suyu olarak bilinen Terkos suyu ile doldurularak vatandaşa satılıyordu.

Adnan Menderes’in partisi Demokrat Parti’nin İstanbul’a vadettiği en önemli projelerin başında damacana sudaki usulsüzlüklerin önüne geçerek Hamidiye Su'yunu İstanbul ahalisinin tek içme suyu kaynağı kılmaktı.

Cemalettin Bildik aslında oldukça politik maksatlarla yazdığı yazısında başına gelenleri keyifli bir dille şu şekilde okuyucuya aktarmaktaydı; 

Bir sucu, hileyi ifşa ediyor!

— Damacanaların ağızlarındaki mühürlü kurşunların ve belediye kontrolünün gevşekliği

Minareyi çalan! Beş parmak bir olamaz. Ayağa gelen mevzu

Arabasına yüklediği cam ve galvaniz damacanalar içinde Hamidiye Su'yu satan adama, arabasını apartman kapısı önünde durdurunca sordum:

— Boşaltacak kapları yanlara damacana ile su bırakıyor musunuz?
— Bırakıyorum! dedi. Bunun için damacana kirası diye de birşey istemem.
— Suyun bedeli ne? 
— Altmış kuruş
— Kaç ter eke su var o damacana içinde?
— İki teneke
— Suyun Hamidiye suyu olduğu nereden belli?

Arabacı dik dik yüzüme bakarak beni iknaya çalıştı:

— Belediyenin kontrolünden geçiyor ve damacanaların ağızı kurşunla mühürleniyor. İşte bak!

Damacanaların ağızlarım gösterdi, tele geçirilmiş mühürlü kurşunu da işaret ettikten sonra bir tanesini sırtladı, getirip içeriye bıraktı, altmış kuruşunu alarak gitti

İçeriye girdim, damacananın başına geçtim, ağzındaki mühürlü kursunu tetkik ettim:

Bağa olması lâzım gelen tel kopuk, mühürlü kurşun da meydanda sallanıyor!

Bu ne biçim belediye kontrolü? Gayet haklı olarak şüphelendim.

Sakın bu arabacı Hamidiye Suyunu başka bir yere sattıktan sonra doldurduğu damacanada bize Terkos suyu bırakmış olmasın?!

Arabacı, Terkos suyunu bize Hamidiyedir diye yutturdu!

Bereket versin ki belediye kontrolüne ve murakabesine rağmen (!) şehirde türlü esnaf hileleriyle karşılaşılmakta ve bizler de bu hilelere kendimizi alıştırmış bulunmaktayız.

Bu itibarla asabiyete kapılmaksızın sükûnetle işin sonunu bekledim

Dört gün sonra damacanasını almağa gelen arabacı, boşalanın yerine dolu damacana bırakmak istediği zaman: 

— Dur! dedim. Sen bundan evvelki damacanayı bırakıp gittikten sonra tetkik ettim, ağ zmdaki mühürlü kurşunu telden ayrılmış vaziyette buldum.

Galiba, sen, Hamidiye yerine bize Terkosu içirdin?

Başını iki tarafa salladı. Parmaklarını gere gere açtığı elini göğsüme doğru uzattı, beş parmağın aynı boyda olmadığını belirterek ilave etti;

Aramızda, aklınıza geldiği şekilde hileye sapanlar da bulunabilir amma, ben o soydan adam değilim.

Size bıraktığım damacananın kurşunu kazara telinden ayrılmış olabilir.

Fakat bu defa size sağlam seçip bırakıyorum.

…
Hemen içeri gidip damacananın mührünü tetkik etmeğe vaktim müsait değildi.

Sucunun insafına terk etmiştim.

Akşam eve geldim ve yine birincisi gibi telinden ayrı vaziyette değil mi?

Bildik’in bu sıradan öyküsü İstanbul’u için çok hayati bir tartışma başlatmıştı.

Özellikle İstanbul Belediyesinin su dağıtımı konusundaki ihmalleri ve suyun hakiki Hamidiye Suyu tadında olmaması seçim sırasında en çok tartışılan konulardan birisi oldu.

Sultan Abdülhamid’in pek çok icraatı ve projesi gibi Hamidiye Su da dün olduğu gibi bugün de gündemi belirlemeye ve tartışmaların göbeğinde olmaya devam ediyor.

İSTANBUL&#;UN TARİHİ SU MESELESİ

Bilinsin namımız arzda , ol hazneye hami diye Şifa olsun içenlere , ab-ı pak-i Hamidiye

İstanbul tarihi boyunca su bakımından çevresinden beslenmek zorunda kalmış bir yerleşim yeri olmuştur. Halkalı bölgesindeki su kaynaklarından inşa edilen kemerler vasıtasıyla, daha 1. Konstantin döneminden itibaren şehre su taşınmaya çalışılmıştır. VII. yüzyıldan itibaren şehri kuşatanlar isale hatlarını tahrip ederek halkı teslime zorladıklarından, su biriktirme ihtiyacı büyük önem kazanmış ve çok sayıda açık ve kapalı sarnıç yapılmıştır. Aetius (Vefa Stadı), Aspar (Çukurbostan) ve Hagios Mokios (Altınmermer) bu sarnıçlardan bazılarıdır. 'deki Latin istilasında, surların dışındaki tesislerle birlikte kemerler de tamamen tahrip edildiğinden halkın su ihtiyacı bu sarnıçlardan karşılanmıştır. Fetihten hemen sonra, Fatih Sultan Mehmed'in emriyle eski su yollarının tamirine başlanmış, ayrıca yeni su kaynaklan bulunarak isale hatlarına katılmış, İstanbul, Edirne ve Bursa şehirleri içme ve tarımsal alanları sulama ihtiyacı karşılanmış şehirler haline gelmiştir.

Osmanlı düzeninde devlet; vatandaşın canını, malını, hürriyetini muhafaza ve asayişi temin etmekle mükellefti. Bayındırlık işlerini yapmakla, vatandaşı okutmakla, mabed yapmakla mükellef değildi. Yapmış olduğu yol, köprü gibi imar faaliyetlerini ise daha çok askerin geçebilmesi ve dolayısıyla devlet düzeninin devamı için yapmıştır. Bu bakımdan Osmanlı İstanbul'unun yeniden inşa süreci, asıl itibarıyla İslam'daki vakıf ve imaret kurumlarına dayanır. Bir çok hayır müessesesinin inşasını topluluğun önde gelen simaları olan tüccar ve zanaatkarlar ve her zaman için devletin en zengin kişisi olan Padişahlar yürütmüştür. Bütün Osmanlı tarihi boyunca da bu faaliyetler daima teşvik edilmiş, vakfı olmayan devletlüler ayıplanmıştır.

Su sistemi, ambar, mezbaha vs. gibi büyük şehirlerin ihtiyaç duyduğu birimler hayır müesseselerinin bir parçası olarak kabul edilir ve padişah tarafından yaptırılırdı. Şehrin su sisteminin -su kemerleri, arklar ve sebillerin inşası topluma ait vakıfların bir parçası gibiydi. İstanbul şehir nüfusunun 'e ulaşması ile birlikte, şehrin su sistemi yeni kemerler eklenerek geliştirilmiş ve şehir içinde dağıtım sistemi kurularak, su yolcu diye tabir edilen görevliler tarafından yönetilmeye başlanmıştır.

Şehrin su ihtiyacını karşılamayı dini bir görev addeden Osmanlı yöneticileri, sağlam vakıf idareleri altında bu işi uzun müddet sıkıntılara sebep olma dan yürütmüşlerdir. Kanuni Sultan Süleyman devri sonuna kadar rahatlıkla karşılanabilen su ihtiyacı, kaybedilen savaşların sonucunda para değerinin düşmesi ve vakıfların buna paralel olarak zayıflaması sonucunda sıkıntılı bir hal almaya başlamıştır. Vakıf gelirlerinin azalması, su yollarının gerekli olan bakım ve onarımlarının yapılamamasına ve zamanla bir çoğunun kuruyup adlarının bile unutulmasına sebep olmuştur. Hatta öyle zamanlar olmuştur ki, susuzluk olgusu, özellikle bostanların sulanamaması yüzünden tarım ürünlerinde ortaya çıkan üretim azalması İstanbul'a göç edenlerin geri gönderilmelerine bile sebep olmuştur.

HAMİDİYE KAYNAK SULARI

İstanbul'un sorunu yalnızca su sıkıntısı değildi. Nüfus ve yapılaşma artmaya başlayınca kanalizasyon yokluğundan dolayı lağım sulan rastgele akmaya ve İstanbul'un yüzeysel suları kirlenmeye başlamıştır. Ayrıca kaynağından tertemiz akan İstanbul'un ünlü suları sakaların ve çeşmelerin pisliği yüzünden içilemez hale gelmişti.

Osmanlı-Rus savaşından sonra su işlerine el atan II. Abdülhamid yönetimi, İstanbul büyük depreminde büyük hasar gören su yollarını bütün imkansızlıkla rağmen, 2 milyon kuruş masrafla çok kısa bir süre içinde onarmış, kurmuş olduğu İstanbul Su Şirketi vasıtasıyla Terkos Gölü'nden getirilen su; Beyoğlu, Galata ve Tophane'den Beşiktaş'a kadar olan alanda akıtılmaya başlanmıştı.  Bu dönemde sakaların ellerine geçen çeşmelerin birer zulüm aracına dönmesi de şikayet konusu olmaktaydı. İstanbul Su Şirketi, bunu engellemek ve fakir halka su vermek üzere 12 kadar çeşme yaptırmıştır.

İstanbul'un su ihtiyacı genellikle Halkalı, Kırkçeşme ve Taksim sularından temin edilmekte idi. Haliç'in güneyindeki tarihi yarımadanın içme suyunu temin eden Halkalı sularının sertlik derecesinin oldukça yüksek menba suyu ve yine aynı yeri besleyen Kırkçeşme suları ile Haliç'in kuzeyini besleyen Taksim sularının ise bentlerde toplanan sertlik derecesi düşük fakat kirlenme ihtimali yüksek yüzeysel sular olmaları yeni arayışlara sebep olmuştur. Hamidiye sularının tesisinden önce Haliç'in kuzey kısmını besleyen su kaynağı olarak yalnızca Taksim suları vardı. Yıldız Sarayı yapıldıktan sonra bölgenin su ihtiyacı artmış, Taksim suyu ise bu ihtiyaca cevap veremez olmuştu. Sertliği Fransız ölçü birimiyle 3 derece olan ve ana kaynağı Kemerburgaz'ın 2,5 km. kadar güneyinde yer alan Karakemer ve Kovukkemer civarındaki sular bu arayışa cevap verir nitelikte görülmüştür. Bu kaynakta II. Abdülhamid tarafından kurulan ve kendi adıyla anılan bu tesisler, İstanbul'u besleyen üç ana isale hattının dışında dördüncü bir kol olarak faaliyete geçmiştir.  Şehre kaliteli içme suyu sağlamak amacıyla Hamidiye suyunun yapımı için bir komisyon kurulmuş, başkanlığına Adliye Nazırı Abdurrahman Paşa, üyeliklerine ise Sultan Abdülhamid'in yakınlarından Emin Bey, İstihkam Feriki Berthier Paşa ve Bongofski Paşa tayin edilmiştir. Berthier Paşa'nın ülkesine dönmesi üzerine Hamidiye suyunun projesinin yapılması Hendese-i Mülkiye-i Şahane su mühendisliği hocalarından Hulusi Bey'e / yılında verilmiştir. Yapılan projeye göre ana menbalar 20 maslakta toplanmış ve kirlenmelere engel olmak için maslaklara demir kapılar yapılarak kilitlenmiştir.  Menbalarda toplanan Hamidiye suyunun günlük debisi, metreküp arasındaydı. Tesisin büyük bölümünün tamamlanması / yılında, suyun verilmesi ve resmen kabulü ise 26 Mayıs 'dedir. Şehre günde metreküp su temin eden tesis, 2 milyon franka (yaklaşık 10 milyon kuruşa) mal olmuştur.  O güne dek kullanılmış olan bütün Osmanlı su tesislerinde sular pişmiş kilden yapılmış künk borular içerisinde isale edilirken ilk defa Hamidiye suyunda font borular kullanılmış, sular bu borular içerisinden basınçla akıtılarak, vanalar ile şebekede hareket etme imkanı sağlanmıştır. Harnidiye sularından 86 çeşmeye, Yıldız Sarayı'nda 30 ve Beşiktaş Sarayında 10 olmak üzere toplam yere su verilmekteydi. Ayrıca isale hattı üzerinde de 7 çeşme vardı ki bunlarla beraber Hamidiye sularından beslenen yer bulunmaktaydı.

HAMİDİYE ÇEŞMELERİ

Hamidiye şebekesine bağlı halka açık çeşmelerin yedi tanesi isale hattı üzerinde olup Beşiktaş Sarayı'ndaki on, Yıldız Sarayı'ndaki otuz ve Dolmabahçe Sarayı'ndaki on beş çeşme ile birlikte toplam çeşme sayısı 'dir. Bu çeşmeler Hamidiye çeşmeleri ve Hamidiye suyundan beslenen çeşmeler olarak İkiye ayrılmaktadır. Birinci gruptakiler, birkaç tanesi hariç, şebekeyle birlikte yapılmış ve aynı tarihte hizmete girmiş, ikinci gruptakiler ise daha önce yine II. Abdülhamid Han veya başka kişiler tarafından yaptırılmış ve sonradan bu şebekeye bağlanmıştır. Hamidiye çeşmelerinin genelde aynı standartta ve nispeten sade oldukları, ancak bazılarının bulundukları yere göre farklı biçimlerde ve daha süslü yapıldıkları görülmektedir.

Hamidiye suyunun baş menbaları, Kırkçeşme tesislerinin doğu isale kolu üzerinde ve Kemerburgaz'ın km kadar güneyinde yer alan Karakemer civarındadır. Sular maslaklarda toplandıktan sonra Kurudere boyunca devam edip Kovukkemer'e doğru yeni menbalarla batıdan gelen bir kolla birleşerek güneye yönelir ve böylece elli altı menbaın suyunu yirmi maslakta toplayarak Cendere terfi istasyonuna ulaşır. Cendere terfi istasyonu, saatte m3 suyu metreye, su kulesine yükseltip yerçekiminin yardımıyla m uzaklığa mm'lik borular içerisinde ulaştırmaktadır.

Cendereden bir kol Kağıthane deresinin sol sahilini takip ederek Kağıthane'ye, oradan da Haliç kıyısındaki mezbahaya kadar uzanmaktadır. Asıl dağıtım kolu ise cenderede yükseltilen suyu mm. çapındaki font borularla güneye doğru yöneltip Levent civarındaki teraziden sonra Zincirlikuyu'dan ayrılarak Mecidiköy ve Balmumcuya ve buradan da bir kol ile Şişli Etfal Hastanesindeki çeşmeye, diğer bir anakol ile de Yıldız-Beşiktaş yönüne doğru yukarıda isimlerini saymış olduğumuz çeşmelerin her birine ulaşırdı.

Kaynak: funduszeue.info

Hamidiye Doğal Kaynak Suyunun Kuruluşu Ahmet İsvan&#;ın İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Dönemine Değil, Padişah II. Abdülhamid Dönemine Dayanıyor

Gezici Araştırma Merkezi Bşk. Kamuoyu Araştırmacısı Murat Gezici, CNN Türk&#;te 2 Ocak akşamı yayımlanan Ne Oluyor? adlı programda Hamidiye Su&#;yun Ahmet İsvan tarafından kurulduğunu ileri sürmüştü.

Bahse konu program kaydına şu bağlantı vasıtasıyla erişim sağlanabilir:

Programdan ilgili bölüm şu bağlantı vasıtasıyla izlenebilir:

Gezici Araştırma Merkezi Bşk. Kamuoyu Araştırmacısı Murat Gezici (@mrtgezici), CNN Türk'te katıldığı programda Hamidiye Su'yun 14 Aralık – 11 Aralık tarihleri arasında İBB Başkanlığı görevini üstlenen Ahmet İsvan tarafından kurulduğunu ileri sürmüştü. funduszeue.info

— Malumatfuruş (@malumatfurusorg) January 5,

(İsminden de anlaşılabileceği üzere) Hamidiye Su&#;yun kuruluşu II. Abdülhamid dönemine dayanıyor. yılında temeli atılan Kumburgaz&#;daki Hamidiye Su işletmesinin modernizasyonu ise yılında gerçekleştirilmiş.

Hamidiye su şebekesi, yılları arasında padişahlık yapan II . Abdülhamid tarafından Kemerburgaz ile Cendere arasındaki vadide Karakemer civarında altmış kadar kaynağın sularının toplanmasıyla oluşturularak, Taksim&#;e kadar getirilmiştir (M. Âkif Aydın, Coşkun Yılmaz (). Antik Çağ&#;dan XXI. Yüzyıla Büyük İstanbul Tarihi. 6. Cilt. İBB Kültür A.Ş. Sf: ). II . Abdülhamid&#;in tesis ettiği su yolları ve çeşmeleri “Hamidiye” adıyla anılmaktadır (Mustafa Armağan (). İstanbul Armağanı 2: Boğaziçi Medeniyeti. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür İşleri Daire Başkanlığı). Menbâlardan gelen suların toplanması için inşâ edilmiş bentleri, su toplama haznelerini, toplama ve dağıtım borularını, tulumbaları, tazyik makinelerini ve çeşmeleri içeren tesisin inşa maliyetlerinin bizzat II. Abdülhamid&#;in kendisi tarafından karşılandığı aktarılmaktadır ( Sultan İkinci Abdülhamd Han&#;ın Hamidiye Menba Suları ve Çeşmeleri. Çamlıca Basın Yayın. Hazırlayan: Kemal Erkan).

İstanbul&#;a kaliteli içme suyu sağlamak amacıyla II. Abdülhamit&#;in emriyle kurulan sistem üzerinden İstanbul&#;a ilk su yılında verilmiştir. yılına kadar borularla İstanbul&#;a verilen suları bu tarihten sonra şişeleyerek ticarileştiren tesis günümüzde İstanbul Büyükşehir Belediyesinin iştirak şirketi olarak Hamidiye Kaynak Suları A.Ş. tarafından işletilmektedir (Ali Kaya (). Bilişim ve İletişim Işığında Girişimcilik ve Kobi Yönetimi. 3. Baskı. Eğitim Yayınevi. Sf: 42).

İnternet sitesinde firmanın tarihi hakkında şu özet sunulmuş:

KURULUŞ

 

Kıl nazar tarihime ister vüzu&#;al ister iç Zemzem icra eyledi Şehinşâh-i Dara-himem İş bu tarihim ider bir reşha-i lutfu beyân Gündine bu çeşmeyi yapdı Şeh-i derya-kerem

 

Sultan II. Abdülhamid, henüz saltanatının ilk yıllarında, İstanbul’un su sorunu ile ilgilenmiş ve öncelikle bendlerden gelen suların arttırılması için çalışmalar başlatmıştı. Bu amaçla yılında bir komisyon kurdurarak bir araştırma yapılmasını istemiştir. Yapılan incelemelerden sonra ortaya çıkan sonuç, büyük yaralar alarak savaştan yeni çıkmış olan Osmanlı maliyesinin kaldıramayacağı boyutta idi. Kurduğu komisyonlar ve görevlendirdiği uzmanlar vasıtasıyla bir dizi araştırmalar yaptırdı. Sonuçta Kırkçeşme, Halkalı ve Taksim suları dışında yeni bir isale hattının inşa edlimesi zarureti ortaya çıktı. Yapılan projeye göre Kırkçeşme tesislerinin doğu kolu üzerinde ve Kemerburgaz’ın güneydoğusundaki Karakemer ve Kovukkemer civarındaki membalar 20 maslakta toplanmıştır.

 

İLK SU

 

Tesisin büyük bölümümün tamamlanması / senesi, suyun verilmesi ve resmen kabulü ise 26 Mayıs ’dir.

 

Eldeki belgeler en azından Nişantaşı’na kadar ilk kesintisiz su verme işleminin aşure günlerine rastlayan Nisan ortalarında gerçekleştiğini göstermektedir. Muhtemelen Serveti- Fünun’da “inşaat ve makinelerin 26 Mayıs’ta resmen teslim alınmasına” dair bir habere istinaden, verilen tarih, suyun verilme tarihi olması gerekmektedir. Bu tarih, makinelerin resmen teslim alındığı ve iki makinenin birden devreye girdiği tarihtir. Zira Haziran ayında Cendere’deki su istasyonunu ziyaret eden Kanburoğlu’nun raporunda, iki makinenin çalışmasını adeta bir dans salonundaki çiftlerin vals yapmalarına benzetmesi, her halükarda Haziran ’de Hamidiye suyunun tam kapasite ile İstanbul halkının susuzluğunu gidermek için tecrübe edilmeye başlandığını göstermektedir. Bu membalardan toplanan Hamidiye suyunun günlük debisi m3 tür. Ancak burada hatırlatılması gereken diğer bir husus da henüz çeşmelerin ve tevzi borularının tamamlanmamış olduğu ve bu işlemin peyderpey sürdürüldüğüdür. Nisan-Ağustos ayları arasında tecrübesi yapılmış olan sistemin törenle hizmete açılması, Padişah’ın cülüs yıldönümü olan 31 Ağustos tarihidir.

 

ÇEŞMELER

 

Hamidiye suyu kurulduğu günden itibaren çeşmeler vasıtasıyla İstanbul halkına ulaştırılmaktaydı.

Halka 86 bölgede bulunan çeşmelerden başka Yıldız Sarayı’nda 30, Beşiktaş Sarayı’nda 10 olmak üzere toplam çeşmeden verilmekte, ayrıca isale hattı üzerindeki 7 çeşmeyle birlikte toplam çeşmeden dağıtılmaktaydı.

 

ŞİŞELENEN SULAR

 

Zaman içerisinde gerek şehrin büyümesi, gerekse sebillerin tahrip olmasıyla bu hizmetin kurulduğu zamandaki gibi sokak sebillerinden yürütülmesi imkansızlaşmıştır.

 

Bu duruma karşı &#;de, Kemerburgaz&#;da Hamidiye Su işletmesinin temeli atılmış, fakat bu tesisin modernizasyonu Ahmet İsvan&#;ın belediye başkanlığı döneminde gerçekleşmiştir. Halkı sağlıklı ve güvenilir suyla buluşturmak adına 13 milyonluk yatırımla yılında İtalya&#;dan makineler getirilmiş ve tesis yenilenmiştir. 10 Haziran &#;te İstanbul&#;un meşhur suyu Hamidiye Suyu küçük ve büyük şişelerde satışa çıkarılmıştır.

Ahmet İsvan 14 Aralık &#; 11 Aralık tarihleri arasında İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı görevini yürütmüştü.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından sunulan geçmiş ve mevcut İBB başkan listesi şu şekilde:

BAŞKANLIK YAPTIĞI TARİH                     BAŞKANIN ADI SOYADI
15 Nisan &#; 8 Haziran                Haydar Bey
9 Haziran Ocak                 Emin Erkul
29 Ocak &#; 4 Aralık                    Muhittin Üstündağ
8 Aralık Ekim                      Lütfi Kırdar
24 Ekim &#; 26 Ekim                    Fahrettin Kerim Gökay
12 Temmuz &#; 5 Ekim                Kemal Hadımlı(vekil)
29 Kasım &#; 11 Mayıs                 Mümtaz Tarhan
14 Mayıs &#; 24 Aralık                 Ethem Yetkiner
25 Aralık &#; 27 Mayıs                 Kemal Aygün
27 Mayıs &#; 14 Haziran             Refik Tulga
14 Haziran &#; 24 Eylül               Şefik Erensü
24 Eylül &#; 26 Şubat                  Refik Tulga
27 Şubat &#; 16 Mart                   Turan Ertuğ
8 Haziran &#; 22 Haziran             Kadri İlkay (vekil)
17 Mart &#; 30 Ocak                     Kamuran Görgün
31 Ocak &#; 28 Şubat                   Niyazi Akı (vekil)
28 Şubat &#; 9 Aralık                    Necdet Uğur
10 Aralık Mart                      Haşim İşcan
12 Mart &#; 6 Haziran                  Faruk Ilgaz (vekil)
8 Haziran &#; 9 Aralık                   Fahri Atabey
14 Aralık &#; 11 Aralık                   Ahmet İsvan
14 Aralık &#; 12 Eylül                    Aytekin Kotil
12 Eylül &#; 30 Ağustos               İsmet Hakkı Akansel (atamayla)
30 Ağustos &#; 24 Eylül               Ecmel Kutay (atamayla)
24 Eylül &#; 26 Mart                     Abdullah Tırtıl (atamayla)
26 Mart &#; 28 Mart                      Bedrettin Dalan
28 Mart Mart                        Nurettin Sözen
27 Mart 6 Kasım                       Recep Tayyip Erdoğan
12 Kasım 18 Nisan                   Ali Müfit Gürtuna
18 Nisan &#; 01 Nisan                  Ali Müfit Gürtuna
01 Nisan &#; 22 Eylül                    Kadir Topbaş
23 Eylül &#; 28 Eylül                      Ahmet Selamet
29 Eylül &#; 31 Mart                      Mevlüt Uysal
23 Haziran &#;                                         Ekrem İmamoğlu

Company details

About

Güvenilir, Sağlıklı ve Doğal İstanbul’un Değeri Hamidiye💙 Uluslararası Tat Enstitüsü "Üstün Lezzet Ödülü" Hamidiye, İstanbul’un doğal ormanları içindeki kaynaklardan elde edilen lezzetli, sağlıklı ve güvenilir doğal kaynak sularını İstanbul halkına ve Türkiye’nin bir çok şehrinin yanı sıra Dünya’da 29 ülkeye ulaştırmaktadır. Hamidiye Kaynak Suları AŞ İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştiraki olarak faaliyet göstermektedir. Hamidiye’nin tarihi, şehre kaliteli içme suyu sağlamak amacıyla II. Abdülhamid’in emriyle kurulan ilk komisyonla başlamıştır. Yılında yapılan projeye göre, Kırkçeşme tesislerinin doğu kolu üzerinde ve Kemerburgaz’ın güneydoğusundaki Karakemer ve Kovukkemer civarındaki membalar 20 maslakta toplanmıştır. ’da tesisin büyük bölümümün tamamlanmış, suyun verilmesi ve resmen kabulü 26 Mayıs ’de gerçekleşmiştir. Hamidiye Su, kurulduğu günden itibaren çeşmeler vasıtasıyla İstanbul halkına ulaştırılmaktadır. 86 bölgede bulunan çeşmelere ek olarak Yıldız Sarayı’nda 30, Beşiktaş Sarayı’nda 10 olmak üzere toplam çeşmeden su verilmiş, ayrıca isale hattı üzerindeki 7 çeşmeyle birlikte toplam çeşmeden su dağıtılmıştır. Hamidiye Su, yılından itibaren şişelenerek halka ulaştırılmaya başlanmış olup İstanbul halkının dünya standartlarındaki üretim sistemi ve geniş ürün yelpazesiyle sağlıklı su ihtiyacını karşılamaktadır. Hamidiye, kültürü, doğası, tarihi, insanları ve hikâyeleri ile herkes için paha biçilemez ortak bir değer olan İstanbul’un yıllık köklü bir tarihe dayanan güvenilir, sağlıklı ve doğal kaynak suları olarak İstanbul’un Değeridir.

Employees statistics

Others: 22

Managers: 3

Executives: 1

Industry tags

• Yumuşak İçim
• Doğallık
• Eşsiz Lezzet

Social

• 

Employee contacts

Related Companies to Hamidiye İstanbul