Alıntı Cümle Nasıl Yazılır

Bilimsel araştırmalarda, makale yazımında veya sözlü olarak yapılacak sunum metinlerinde bilgiler toplanırken diğer araştırmacıların bilgi ve düşüncelerinden faydalanılabilir. Bu sayede çalışmaya farklı açılardan yaklaşım şekilleri belirlenerek, araştırmanın kapsamı genişletilir. Faydalanılan bu bilgiler çalışmanın içerisinde kullanılacağı zaman iki yöntem kullanılır: alıntı yapmak ve atıf yapmak.

Sözlü veya yazılı anlatımda, başka kişilerin düşüncelerine aynen yer verilmek istendiğinde alıntı yapılır. Alıntı yapılan söz, cümle ya da bölüm yazıda tırnak içinde veya parantez içinde, değiştirilmeden yazılarak gösterilir. Alıntı yapıldığında kişinin düşünceleri yazıda doğrudan aktarılmış olur. Belirli çalışmalar için de diğer kişilerin çalışmalarına gönderme yapmak için atıf yapma kullanılır. Anlatılan konunun daha iyi anlaşılması ya da geniş kapsamlı değinilmeyen bölümün geri kalanını belirtmek için kullanılabilir. Çalışma hakkında esinlenilen kaynağa atıf yapılır.

Bu iki yöntem kullanılarak, ortaya koyulan çalışmada yararlanılan kaynaklar açıkça ifade edilmiş olur. Eğer bu yöntemler kullanılmadan başka araştırmacılara ait bilgiler ve düşünceler kullanılırsa, çalışmanın çalıntı damgası yeme tehlikesi vardır. Böyle bir durumda yapılan araştırmanın önemi kalmayacağı gibi araştırmacı da zor durumda kalabilir.

Alıntı ve Atıf Arasındaki Fark

Alıntı ve atıf yapmak arasındaki fark bilginin aktarılma şeklindeki farklılıktır. Alıntı daha çok başka kişilerin düşüncelerini olduğu gibi aktarmak için kullanılır. Doğrudan ve dolaylı olmak üzere iki tür alıntı yapma şekli vardır. Doğrudan aktarma, alınan düşüncenin hiçbir şekilde değiştirilmeden, direkt olarak alıntılandığı haliyle yazılmasıdır. Dolaylı aktarma ise yararlanılan bilgi ve düşüncelerin kişiselleştirilerek aktarılmasını ifade funduszeue.infoıntı yapılan cümle, aynı anlamı verecek şekilde değiştirilir fakat bilginin kime ait olduğu yazılır.

Atıf yapmak, alıntıdan farklı olarak belirli bir bölüm olarak değil çalışmaların bütününün, yapılan çalışmaya örnek teşkil ettiğini belirtmek için kullanılır. Açıklanan konu üzerinde farklı bir düşünce olarak, bir başkasının çalışmasına gönderme yaparak konuyu açıklamaya yardımcı olur. Atıf yapmak daha çok dolaylı bir şekilde aktarma yapılmasını sağlar. Araştırma konusu, atıf yapılan metne göre araştırmacı tarafından ele alınarak araştırmaya yön verilir. Atıf yapılan görüş, araştırmacının kendi ifadeleriyle açıklandığı için o bölümde gönderme yapılan kaynak, belirli kurallara göre belirtilmek zorundadır.

Tezlerde Atıf Nasıl Yapılır?

Tezlerde atıf yapmak, çalışılan tez konusu hakkında farklı düşüncelerden yararlanmak ve çalışmayı güçlendirmek için yapılır. Başka araştırmacıların yaptığı çalışmalar dışında raporlar, istatistikler, gazete ve dergi yazıları, filmler, müzik eserleri, radyo/televizyon yayınları veya internet haberciliği içeriklerinin de nereden alıntılandığı belirtilmelidir. Atıf yapılan çalışmalar ve çalışma sahiplerini tezin içerisinde belirtmek için belirli yöntemler vardır. Tez içerisinde farklı çalışmalardan yararlanıldığında, atıf yapmak zorunludur.

Atıflarda belli sayfaların verilmesi bir yazarın düşüncesinin alıntılanmasında gereklidir. Çalışmanın bir bölümündeki fikirlerden yararlanıldığının belirtilmesi için tek sayfa değil o bölümün yer aldığı sayfalar belirtilmelidir. Eğer eserin bütünüyle ilgili değerlendirmeler yapıldıysa sayfa numarası vermeye gerek yoktur.

• Sadece Sayfa Numarası Kullanarak Atıf Yapmak: Atıf yapılarak ifade edilen cümle içerisinde eser sahibinin adı geçiyorsa sadece sayfa numarası vermek yeterlidir. Aynı şekilde kişinin birden fazla eseri varsa hangi eser olduğunu belirtmesi açısından parantez içerisinde tarih verilmesi gerekir. Uzun alıntılarda sayfa numarasının verilmesi zorunludur. Sayfa numarası, içerisinde atıf yapılan bilgilerin olduğu paragrafın en sonunda verilir. Eğer bir yazarın eserindeki belli sayfalardan genelleme yapılıyorsa o sayfa aralığı parantez içerisinde verilir. Örnek: (s – 97)

• Sayfa Numarası Vermeden Atıf Yapmak: Eser yazarının adı metinde yer alıyorsa ve herhangi bir sayfaya gönderme yapılmayacaksa, eserin tarihi yazar isminin yanına koyularak atıf yapılır. Örnek: yazar adı () Bu yöntem araştırmanın konusu ve genel temasıyla ilgili yorum katılmadan yapılan genel atıflar için kullanılır.

• Yazar ve Sayfa Numarası Vererek Atıf Yapmak: Yazarın adı gönderme yapılan metinde geçirilmiyorsa parantez içerisinde hem sayfa numarası hem de yazar adı verilmelidir. Aynı şekilde sayfa aralığı da verilebilir. Örnek: (yazar adı, s)

• Yazarın Aynı Tarihli Birden Çok Eseri Varsa: Atıf yapılan yazarın aynı yıl içerisinde yazdığı birden fazla eseri varsa atıf yapılan eserin hangisi olduğunu belirtmek için a, b, c gibi harfler kullanılır. Kronolojik sıraya göre ilk eser a ikinci b olarak sıralanır. Örnek: (yazar adı, b: s. 54 – 66)

• Birden Çok Yazardan Atıf Yapmak: Yazarların isimleri ve diğer bilgileri parantez içerisinde aralarında noktalı virgül kullanılarak yazılır. Örnek: (funduszeue.info adı, ; funduszeue.info adı, ; funduszeue.info adı, )

• Atıfta Bulunulan Eser Birden Çok Yazara Ait İse: Bu gibi durumlarda ilk göndermede tüm isimler parantez içerisinde yazılır. Aynı esere yapılan diğer göndermelerde ise, ilk isim yazılır ardından “ve diğerleri” ifadesi kullanılır. Örnek: İlk defa: (funduszeue.info adı, funduszeue.info adı, funduszeue.info adı s) İkinci defa: (funduszeue.info adı ve diğerleri s)

• Kurum ya da Gruplara Atıf Yapmak: Gönderme yapılan eserin bir kuruma ait olması durumunda, ilk defa gönderme yapılırken kurum adının açılımı yazılır. İkinci defa gönderme yapılırken kurum adının kısaltması kullanılır.

• Elektronik Kaynaklar: Sayfa numarası belirtme açısından farklılık yoktur. Sayfa numarası bulunmayan elektronik kaynaklar için paragraf numarası “parag.” kısaltması ile belirtilir.

• Ağ Kaynakları: İnternet üzerinde bir sayfaya gönderme yapılırken URL adresi belirtilir. Eğer belirli bir adresten doğrudan aktarma yapıldıysa URL adresinin tamamı ve hangi tarihte erişildiğinin yazılması gerekir.

Tüm bu yöntemler, atıf yapmak için kullanılan kaynakların türüne göre nasıl kullanılacağını ifade eder. Bu yöntemler sayesinde araştırmacılar, faydalandıkları eserleri ve yazarları belirterek tez çalışmalarında kullanabilirler.

Makalede Atıf Nedir?

Dergilerde ya da internet sitelerinde yayınlanacak makaleler yazılırken bilimsel araştırma süreci ile ilgili konu hakkında diğer çalışmalara atıf yapmak gereklidir. Böylece ele alınan konunun farklı kişiler tarafından nasıl aktarıldığı açıklanarak yeni düşünceler geliştirmek mümkün olur. Makale, böylece daha etkili bir şekilde yazılabilir. Aynı diğer bilimsel çalışmalarda olduğu gibi makalelerde de atıf yapma şekilleri benzerdir. Makalelerde daha çok kaynakların bölümlerine göndermeler yapılır. Diğer yazarların eserlerinin yararlanılan bölümleri ile ilgili sayfa numaraları, yazar isimleri, eser isimleri ifade edilmelidir.

Atıf yapmak, yazılan metnin türünden bağımsız olarak gerekli ve önemlidir. Bu sayede önceki çalışmalar dikkate alınarak araştırma yapılan konularda ilerleme sağlanabilir. Geliştirilen her araştırma, daha sonra araştırma yapacak olan kişiler için önemli bir kaynak oluşturacaktır. Makale yazılırken kullanılan bilgi ve düşüncelerin çalıntı olarak değerlendirilmemesi için doğrudan ya da dolaylı bir şekilde de olsa yapılan göndermeler, atıf yapma kurallarına göre belirtilmelidir.

Atıf Nasıl Yapılır?

Atıf yapmak, bilimsel araştırma yöntemleri uygulamak, makaleler, sözlü yazılı yayınlar için oldukça önemlidir. Bu çalışmalar hazırlanırken, yukarıda belirttiğimiz kurallara uyarak atıf yapılabilir. Böylece çalışmanın kapsamı genişletilerek daha nitelikli sonuçlara ulaşılabilir. Okuyucuların da şekillenen düşünceleri etkileyen diğer kaynakları keşfederek o eserler hakkında okuma yapmaları sağlanabilir. Hem de esinlenilen kaynakların ve yazarlarının hakkı teslim edilmiş olur.

Bilimsel çalışmalar yaparken alıntı ya da atıf yapılacağı zaman mutlaka bilgi ve düşüncelerin sahipleri belirtilmelidir. Yapılan çalışmaların geçerliliği için bu oldukça önemli bir konudur. Bu nedenle alıntı ve atıf yapma kurallarını bilmek ve buna göre davranmak gerekir. Bu kuralları öğrenebilmek için bilimsel araştırma alanında kapsamlı bir eğitime katılabilirsiniz. Enstitü bünyesinde yer alan online eğitimler sayesinde bu olanağa sahipsiniz. Siz de Bilimsel Araştırma ve Yazma Teknikleri Eğitimi alarak bu konuda kendinizi geliştirebilir, alıntı ve atıf yapma konusunda gerekli tüm bilgileri öğrenebilirsiniz.

» Başka birinin yazısından veya sözünden, hiç değiştirilmeden yapılan aktarmalar tırnak içinde gösterilir. Alıntı cümle(ler), büyük harfle başlar, noktayla biter. Alıntı cümleye ait olan noktalama işaretleri tırnağın içinde kalır. Asıl cümle de daha bitmediği için küçük harfle devam eder:

Örnek

Yaşlı kadın, &#;Yetişin!&#; diye bağırdı.

Şinasi, Halil Bey&#;e biraz rahatlık vermiş gibiydi. &#;Yatsam, acaba uyuyabilir miyim?&#; diye düşündü, yatıp da uyuyamamaktan korktu; ama korktuğu başına gelmedi. Sabaha kadar yattı, hem de uyudu. (Memduh Şevket Esendal, Saide)

Genç, esmer kız, yeni neslin son Türk kadınlarının o asla tatmin edilemeyecek olan ebedî kederiyle bulutlanan siyah gözlerini kitabından ayırmayarak, &#;Okuyorum büyükanneciğim.&#; dedi. (Ömer Seyfettin; Bahar ve Kelebekler)

Örnek

• Aşağıdaki cümlelerin hangisi &#;İlkbahar en güzel mevsimdir.&#; cümlesiyle yüklemin türü bakımından benzerlik gösterir?

» Uzun alıntılarda her paragraf ayrı ayrı tırnak içine alınır:

&#;Küçük salonun fes renginde, kalın, ağır perdeli penceresinden dışarı, muhteşem, parlak bir suluboya levhası gibi görünüyordu. Saf mavi bir sema&#; Çiçekli ağaçlar&#; Uyur gibi sessiz duran deniz&#; Karşı sahilde mor, fark olunmaz sisler altında dağlar, korular, beyaz yalılar&#;&#;

&#;Birden, üç dişi kalan buruşuk ağzını açtı. Esnedi. Bir mumya uzvu kadar sararmış, katılaşmış elini başına götürdü. Kahve rengindeki yemenisinin altında daha beyaz görünen saçlarına dokundu. Bir an düşündü.&#; (Ömer Seyfettin; Bahar ve Kelebekler)

» Cümle içinde özellikle belirtilmek istenen kelimeler ve sözler tırnak içine alınır. Bazen tırnak işareti kullanmak yerine bu kelimeler koyu harflerle, altı çizilerek veya italik (eğik) harflerle de yazılabilir. Bunlar cümle değillerse küçük harfle başlarlar:

• Birçoğu &#;edebiyat&#; kavramını yeni öğreniyordu.
• Uzaklık ifade etmek için &#;ta&#; kullanılır.

Koyu harflerle:

• Birçoğu edebiyat kavramını yeni öğreniyordu.
• Uzaklık ifade etmek için ta kullanılır.

İtalik (eğik) harflerle:

• funduszeue.info, Türk Dili ve Edebiyatı derslerinde yararlandığımız genel ağlardan biridir.
• Orhan Veli&#;nin İstanbul&#;u Dinliyorum adlı şiiri, İstanbul üzerine yazılmış en güzel şiirlerden biridir.

» Kitap isimleri ve yazı başlıkları yazıda tırnak içinde gösterilir. Bunlardan sonra kesme işareti kullanılmaz; çünkü tırnak işareti aynı zamanda kesme işaretinin görevini de üstlenir:

• Ahmet Hamdi Tanpınar&#;ın deneme türündeki tek eseri,&#;Beş Şehir&#;dir.
• Faruk Nafiz Çamlıbel, &#;Han Duvarları&#;nda, Anadolu coğrafyasını ve insanını en güzel şekilde anlatmıştır.
• Türkçe kitabınızdaki &#;İmlâ Kuralları&#; konusuna bir göz atın.

NOKTALAMA İŞARETLERİ

Ayrıca bakınız ⇒ Noktalama İşaretleri

1. Nokta ( . )
2. Virgül ( , )
3. Noktalı Virgül ( ; )
4. İki Nokta İşareti ( : )
5. Üç Nokta İşareti ( &#; )
6. Soru İşareti ( ? )
7. Kesme İşareti ( &#; )
8. Tırnak İşareti ( &#; &#; )
9. Tek Tırnak İşareti ( &#;   &#;)
10. Parantez İşareti (  )
11. Ünlem İşareti ( ! )
12. Kısa Çizgi ( &#; )
13. Köşeli Parantez [  ]
14. Uzun Çizgi ( __ )
15. Eğik Çizgi ( / )
16. Denden İşareti ( //)
17. Düzeltme (şapka) İşareti ( ^ )

III. KAYNAKÇANIN OLUŞTURULMASI

Kaynakların metin içerisinde gösterilmesi ve çalışma sonunda sıralanması için “APA Yöntemi tercih edilmeli; yazım şekli ve noktalamalar aşağıdaki örneklere uygun olmalıdır. 

Kaynağın metin içinde gösterilmesi;

• Tek yazarlı kaynaklar için;

Doğrudan alıntı yapılması durumunda; alıntı metni yazıldıktan sonra, parantez içinde, yazarın soyadı, yayın tarihi ve sayfa numarası, virgüllerle ayrılarak yazılır. Tek bir sayfaya gönderme yapıldığında “s.”, birden çok sayfaya gönderme yapılıyorsa “ss.” yazılır.

Örnek*: Ali Ekşi () “Türkiye gibi nükleer enerji yatırım sürecinde olan ülkelerde, sosyal kabul sorunun temsiliyet sorununa dönüşmemesi için toplumsal bilgilendirme çalışmalarına önem verilmesi, şeffaflığın sağlanması ve karar verme süreçlerine toplumun aktif katılımının sağlanması gerekmektedir” (s. ) olarak belirtmektedir.

Kaynağın referans olarak kullanıldığı cümlenin ya da paragrafın sonunda parantez içerisinde; yazarın ya da yazarların soyadı, (,)’den sonra yayın tarihi ve (:) sonra referans alınan sayfa(ların) numarası belirtilmelidir.

Örnek: Almanya’nın nükleer enerjiyi bırakma tarihini öne çekmesine neden olmuş, Alman makamları aynı zamanda işletim ömrü dolan bazı santrallerin, işletim ömrünün uzatılmasını öngören kararı durdurmuştur (Yasav, ).

Birden fazla kaynağın referans olarak kullanılması durumunda, gösterilen kaynaklar (;) ile ayrılmalıdır.

Örnek: Yapılan her iki çalışmada da kendi bölgelerinde nükleer tesis istememede kaza riski önemli bir faktör olarak öne çıkmakla birlikte, Ekşi’nin çalışmasında nükleer kazalar en önemli nükleer risk olarak tanımlanmıştır (Palabıyık, ; Ekşi, ).

• İki ya da daha fazla yazarlı kaynaklar için;

İki yazarı olan kaynaklara gönderme yapılırken her iki yazarın soyadı (ve) ile ayrılarak

Örnek: Siegrist ve Visschers tarafından yılında yapılan çalışmada, iklim değişikliğinin nükleer tercihinin benimsenmesinde, risklerine karşı gönülsüzde olsa bir kabullenme sağladığı vurgulanmaktadır (Siegrist ve Visschers, ).

         İkiden fazla olan yazarı olan kaynaklar kullanılırken, ilk yazarın soyadı yazıldıktan sonra diğer yazarlar “vd.” ile gösterilir.

Örnek: Aynı çalışmada nükleer enerjinin risklerine rağmen diğer seçeneklere göre daha kabul edilebilir olduğu vurgulanmış, bu bağlamda sosyal kabul oranının ’te %32’lerden, ’da %38’e yükseldiği saptanmıştır (Corner vd., ).            

• Bir yazarın aynı yıla ait birden fazla çalışmasının kullanılması durumunda;

İlk kullanılan kaynak gösterilirken yayın yılının bitişiğine “a” harfi, diğerleri içinde “b”, “c” gibi harfler konularak sıralama oluşturulur.

Örnek: ………………..(Fuat, a)………………. (Fuat, b)………..

Kaynakların metin sonunda gösterilmesi;  

Kaynaklar yazarlarının soyadlarının alfabetik sırasına göre düzenlenmelidir.  Altı ya da daha az yazarlı yayınlarda tüm isimler yazılmalı (,) ile ayrılarak yazılmalı, altıdan fazla yazar olduğunda ise ilk altı yazarın ismi yazılarak arkasından “ve ark.” ifadesi eklenmelidir.

Dergi:Yazar(lar)ın Soyadı (,)  Adının Baş harfi (.) parantez içerisinde yayın yılı (.) Çalışmanın adı(.) Derginin Adı(,) Cilt Sayısı;(Sayı), Sayfa Numaraları.

Küçükkendirci, H , Batı, S , Ulusal, O . (). Konya Acil Sağlık Hizmetlerinde Hasta/Hasta Yakını Memnuniyet Düzeyi ve Etkileyen Faktörler. Hastane Öncesi Dergisi , 6 (1) , .

Kitap: Yazar(lar)ın Soyadı (,)  Adının Baş harfi (.) parantez içerisinde yayın yılı (.) Kitabın Adı. Baskı Sayısı (varsa). Basım Yeri.

Toprak, Z. (). Çevre Yönetimi ve Politikası. Albi Yayınları. İzmir.

Kitap bölümü: Yazar(lar)ın Soyadı (,)  Adının Baş harfi (.) parantez içerisinde yayın yılı (.) Kitap Bölümünün Adı. Editör. Kitabın Adı. Baskı Sayısı (varsa). Basım Yeri. Sayfa Sayısı.

Tenikler, G. (). Afet Yönetiminde Etik Sorumluluk. Editör Gülümden Ürcan. Etik. 1. Baskı. İde Yayıncılık. İzmir. ss:

Tez çalışması: Yazarın Soyadı (,)  Adının Baş harfi (.) parantez içerisinde yayın yılı (.) Çalışmanın Adı. Üniversite ve Enstitü Adı. Çalışmanın Yapıldığı Yer.

Ekşi, A. (). Kamu Hizmetinden Yararlanma Hakkı Çerçevesinde Acil Çağrı Merkezlerinin Yönetimi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Denizli.

Basılmamış kurslar ve sunumlar; Yazar(lar)ın Soyadı (,)  Adının Baş harfi (.) parantez içerisinde yayın yılı (.) Çalışmanın Adı. Sunumun Yapıldığı Toplantı. Tarih. Sunumun Yapıldığı Yer.

Uz Ç. () Hasta Taşıma Teknikleri. Paramedik Derneği Eğitim Toplantıları. Mayıs İzmir.

Elektronik ortamdan alınan kaynaklar; Yazar(lar)ın Soyadı (,)  Adının Baş harfi (.) parantez içerisinde yayın yılı (.) Çalışmanın Adı. Ulaşılan Web Sayfasının Adı. Ulaşılan İnternet Adresi. Ulaşıldığı Tarih.

 Williams M., Pittman E. (). Virginia Earthquake Sets Off Wave of Emergency Tweets. Government Technology Web Site. funduszeue.info,