Sindirim sisteminin normal işleyişi dürecinde gaz oluşumu normaldir. Fakat oluşan bu gaz vücuttan atılamadığında ağrıya neden olur. Gaz bağırsaklarda her zaman bulunan bir sindirim ürünüdür fakat miktarı zaman zaman değişiklik gösterir. Bağırsakta bulunan bu gaz yemeklerin sindirimi sonucu, yemek yerken tüketilen havadan ya da tükürük yutarken oluşabilir. Dik oturma pozisyonunda yutulan hava dışarı çıkma eğiliminde olsa da uzanma ya da eğik durma gibi durumlarda midede sıkışarak rahatsızlık verir. Midede bulunan bu yutulmuş hava sindirim sonucunda oluşan gaz ile birleşerek bağırsaklara ulaşır. Ulaşan bu gaz bağırsaklardan atılamadığında miktar olarak artarak sıkışma hissi yaratır.
Sindirim sürecinde bağırsağa ulaşan kısmen sindirilmiş gıdalar bağırsak bakterileri ile sindirimin son aşamasına maruz kaldığında açığa bir gaz çıkar. Bazı yiyeceklerin bu bakteriler tarafından sindirilmesi daha zordur ve oluşan gaz miktarı da bu nedenle artar. Üretilen bu gaz karbondioksit, hidrojen ve metan gazından oluşur. Genelde kısa süre içerisinde çözülen bu problem bazı durumlarda ciddi sancılara da neden olabilir.
Aerofaji adı verilen bu durum yemek yerken ya da içecek içerken gerçekleşebilir. İnsanlar farkında olmadan gün içerisinde fazla miktarda hava yutarlar. Bu durum özellikle stresli kişilerde rastlanan bir durum olsa da sakız çiğnemek ve pipet kullanımı da nedenler arasındadır. Hava yutma sebepleri şunlardır:
Bazı besinlerin tüketimi sindirimi daha zor olduğu için daha fazla gaz üretimine neden olur. Özellikle kişilerde laktoz intoleransı gibi gıda intoleransları mevcutsa gaz oluşumu daha fazladır. Çünkü vücut tarafından tolere edilemeyen besin öğeleri sindirilmek için daha fazla çabaya ihtiyaç duyar. Bu çaba sonucunda gaz oluşumunda da artış gözlenir. Normalden fazla gaza oluşumuna sebep olan besinler şunlardır:
Bazı diyabet ilaçları, kabızlık tedavisi için kullanılan müshiller ya da bazı antiasitler normalden fazla gaz oluşumuna neden olabilir. Bu gaz vücuttan atılamadığında gaz sıkışmasına neden olur.
Bağırsakları etkileyen hastalıklar sonucunda vücutta gaz oluşumu artarak gaz sıkışmalarına neden olabilir. Bu hastalıklar şunlardır:
Gaz sıkışması teşhisi için çoğu zaman testlere ihtiyaç duyulmaz. Kişinin tıbbi geçmişi doktor tarafından incelenir. Aynı zamanda tükettiği besinler ve var olan hastalıklar teşhiste rol oynar. Kullanılan bazı ilaçların yan etkileri de gaz oluşumuna neden olabileceği için tıbbi geçmiş önemlidir. Fizik muayene sırasında kişinin bağırsakları steteskop yardımıyla dinlenebilir. Karında şişlik ve hassasiyet varlığı de fiziksel olarak kontrol edilir. Ameliyat gerektirebilecek bazı hastalıklar da gazı sıkışması şikayeti ile başlayabileceği için doktorunuz karın röntgeni, tomografi ya da ultrason isteyebilir. Eğer kişide gaz sıkışmasının nedeni bulunmazsa laktoz intoleransı testi, ileri görüntüleme tetkikleri, dışkı örneği ve endoskopi ile mide bağırsak incelemesi yapılabilir.
Gaz sıkışmasının nedeni sindirim sorunları ya da fazla gaz oluşumu olduğu için gaz sıkışması ile birlikte ortaya çıkabilen semptomlar da sindirim sisteminde oluşur. Bu semptomlar şunlardır:
Sıkışan gazın tedavisi için çeşitli yöntemler mevcuttur. Bu yöntemler gaz sıkışmasının derecesine göre değişiklik gösterir. Eğer kişide gaz sıkışması sürekli olarak gerçekleşiyorsa doktor tarafından ilaç reçete edilebilir ya da yeni bir beslenme planı benimsenebilir.
Kişide gaz sıkışmasına neden olan durum sindirimi zor besinlerin yarattığı fazla gaz olabilir. Bu nedenle bu besinleri diyetten çıkarmak ya da azaltmak gaz oluşumunu azaltarak sıkışmanın da önüne geçer. Süt ve süt ürünleri, kepekli tahıllar, tatlandırıcılar ya da kuru baklagiller gaz oluşumunu artırabileceği için bir süre tüketmemekte yarar olabilir. Fakat besinlerin diyetten geçici süre çıkarılması için öncelikle kişide bir besin intoleransı olmadığından emin olunmalıdır. Kişide eğer bir besin intoleransı varsa o besinlerin diyetten tamamen çıkarılması gerekir. Aynı zamanda bağırsaklarda bakterilerin dengesi de gaz oluşumunda rol oynar. Zararlı bakteri sayısının daha fazla olmasına engel olmak için probiyotik besinler diyete eklenerek bağırsak mikrobiyotası dengelenebilir.
Besinleri diyetten çıkarmak dışında etkili diğer yöntem ise rahatlatıcı bitki çaylarının tüketilmesidir. Nane, rezene, papatya gibi bitki çayları kontrollü tüketildiklerinde antispazmodik etki göstererek gazın çıkışını kolaylaştırabilir ve gaz sıkışmasını düzeltebilir. Gaz çıkışını kolaylaştıran diğer doğal yöntemler ise anason, kimyon, kişniş ve zerdeçal gibi baharatlardır. akat bu bitki çayları ve baharatlar gaz sıkışmasını düzeltmek amacıyla kullanılmadan önce mutlaka bir doktora danışılmalıdır.
Fiziksel egzersiz yapmak gazın bağırsaklarda hareketini sağlayarak çıkışına destek olabilir. Özellikle yoga pozisyonları rahatlamaya yardımcı olabilir. Fiziksel egzersiz ile birlikte yapılan karın masajı da gaz çıkışında etkili olabilen bir yöntemdir. Fakat bu fiziksel egzersizler yanlış uygulandığında gazın daha fazla sıkışmasına neden olabileceği için bir uzmana danışılması gerekir.
Kişide oluşan gaz problemi ciddiyse ve yaşam tarzı değişiklikleri ile giderilemiyorsa doktor tarafından gaz giderici ilaçlar reçete edilebilir. Bu ilaçlar gaz kabarcıklarını gidererek ya da hareketini sağlayarak vücuttan atılmasına yardımcı olur. Bazı ilaçlar ise öğünlerden önce kullanılarak fazla gaz oluşumunun önüne geçer ve gaz sıkışması meydana gelmemiş olur.
Günlük hayatta sindirimin bir parçası olan gaz oluşumu vücuttan atılamadığında rahatsızlık verici semptomlar oluşturabilir. Eğer sizin de bir süredir geçmeyen gaz spazmlarınız oluyorsa en kısa sürede bir sağlık kurumuna başvurmanız yararlı olabilir.
Bağırsak gazı oluşumu, sindirim sürecinin doğal bir parçasıdır. Gaz oluşumu sonrası dışarı atılamadığında gaz sıkışması meydana gelebilir ve karın bölgesinde sancı oluşturur. Gaz üretimini artıran besinlerin tüketilmesi ya da sindirim sistemi rahatsızlıkları, bağırsaklarda fazla gazın oluşmasına neden olan başlıca etkenlerdendir. Oluşan fazla gaz, çeşitli belirtilerle kendini gösterir.
Bağırsak gazı nedenleri iki ana gruba ayrılabilir. Bağırsaklara ulaşan gaz, hava yoluyla yutulabilir veya normalde bağırsaklarda, özellikle kalın bağırsakta yaşayan bakteriler tarafından üretilebilir. Yutulan hava nadiren aşırı bağırsak gazı için nedendir. Fazla gazın kaynağı bağırsak bakterileridir. Bakteriler, ince bağırsaktan geçerken esas olarak şekerler ve dirençli nişasta gibi sindirilmemiş gıdaları sindirirken, gaz (esas olarak hidrojen ve/veya metan) üretir. Fakat sindirim sistemi, süt ürünlerindeki şeker (laktoz) veya buğday benzeri tahıllardaki glüten proteini gibi belirli yiyecekleri parçalayamaz ve ememezse gaz veya şişkinlik oluşabilir. Bu sorunun sebebi gıda intoleransı olabilir. Genelde ciddi bir hastalığın belirtisi olmayan bağırsak gazı, başka semptomlar ile birlikte görüldüğünde müdahale gerektirebilir.
Tam tahıllara benzer diğer yüksek lifli gıda kaynakları da gaz ve şişkinliğe neden olabilir. Vücut genel olarak bir süre sonra yüksek lifli bir diyete uyum sağlayabilir fakat bu süre boyunca bağırsak gazı sorunu da oluşabilir. Laktoz veya süt şekeri de bazı kişilerde gaza neden olabilir. Süt ve ürünleri tüketimi sonrası gaz sorunu artıyorsa vücutta, laktozu ayırması beklenen laktaz enzimi yeterince üretilmiyor olabilir. Fruktoz gibi normal şekerlerin de sindirim zorluğu oluşturarak gaz oluşumunu artırabildiği bilinir. Faydalı bakterilerin kolonda sindirilmemiş şekerleri ayırdığı noktada gaz oluşabilir. Armut ve sıkılmış elma da dahil olmak üzere pek çok doğal üründen elde edilen içecek, fruktoz içerir. Alkolsüz içecekler ve yüksek fruktozlu mısır şurubu içeren bazı şekerli içecekler de fruktoz içeriği nedeniyle gaza sebep olabilir.
İnsanlar yemek yerken veya içecek içerken az miktarda hava yutar. Genellikle fast food tüketirken, sakız çiğnerken, sigara içerken ve gevşek protez kullanımı sırasında hava yutma eylemi gerçekleşir. Yutulan havanın fazla olması, şişkinlik ve gaz semptomlarını artırabilir. Genelde mideden ağıza gönderilerek yutulan hava atılabilse de bazı durumlarda bağırsaklara kadar ilerler ve rahatsızlık verir.
Bazı yiyecek ve içecekler, mide ve ince bağırsağın tam olarak sindiremeyeceği karbonhidratlar (şekerler, nişastalar, lif) içerir. Örneğin, lahana, brokoli gibi besinler, sindirilmesi zor bir karbonhidrat olan rafinoz içerir. Rafinoz, kolona ulaştığında bakteriler tarafından sindirildiği için bu gıdalar çok fazla gaz ve şişkinliğe neden olma eğilimindedir. Sindirilmemiş karbonhidratlar, bakterilerin onları parçaladığı ve gaz ürettiği kolona girer. Kolon (kalın bağırsak), sindirim sistemindeki sindirime yardımcı olan yararlı ve zararlı bakterilere, bazı mantarlara ve virüslere ev sahipliği yapar. Kolondaki bakteriler, karbonhidratların parçalanmasına yardımcı olurken gaz üretir. Faydalı bakteri miktarı azalınca gaz üretimi artabilir.
Sindirim sistemini etkileyerek bağırsak gazına sebep olan hastalıklar bulunmaktadır. Glüten sindiriminde sorunlara neden olan çölyak hastalığı, bağırsak hareketlerinin azaldığı kabızlık sorunu, mide sıvısının yemek borusuna kaçması rahatsızlığı olan gastroözofageal reflü (GÖRH), mide tembelliği olarak da bilinen gastroparezi, psikolojik sorunların bağırsağı etkilediği huzursuz bağırsak sendromu (İBS), midenin olması gerekenden hızlı boşaldığı dumping sendromu bu hastalıkların bir kısmıdır ve bağırsak gazına neden olabilirler.
Dilerseniz sindirim sistemi özellikleri hakkında daha fazla bilgi edinerek önleminizi alabilirsiniz.
Vücudun yiyecekleri parçalaması sonucu oluşan gaz, sindirim sisteminde birikir. Peki “Bağırsak gazı için ne yapmalı?” Yaşam tarzı değişiklikleri ve diyet ayarlamalarının bir kombinasyonu ile fazla gazı giderebilir ve gaz şişkinliği azaltılabilir.
Yutulan hava, midede bir süre kalabilir ve geğirme ile dışarı atılır. Şişkinlik genellikle hava, kalın veya ince bağırsakta hapsolduğunda oluşur. Bağırsaklara geçen gaz, gaz çıkartarak kalın bağırsaktan vücut dışına atılarak uzaklaştırılır. Normal bir insan günde 12 ila 25 kez gaz çıkarır ve günün ilerleyen saatlerinde bağırsaklarda daha fazla gaz bulunabilir. Mide ve bağırsak gazını çıkarmak için kişinin kendi başına yapabileceği eylemler bulunmaktadır. İlk sırada bağırsaklardaki gazın hareketini sağlamak için hareket etmek gelir (6). Hafif bir yürüyüşe çıkmak gazın hareket etmesini sağlayarak dışarı atılmasına destek olabilir. Aynı zamanda ağrı hissedilen noktaya masaj yapmak ya da sırt üstü pozisyonda bacakları düz bir şekilde uzatıp karna doğru çekme hareketini tekrarlamak, gaz çıkışına yardımcı olabilir. Aynı zamanda spazm giderici özelliği olan çayların tüketilmesi de bağırsak gazı çıkışını kolaylaştırabilir. Bir diğer yöntem ise karın üzerine sıcak kompres uygulamaktır. Mide ve bağırsaklara uygulanan sıcaklık, gaz çıkışına ve rahatlamaya yardımcı olabilir. Gazın çıkmadığı ya da çıksa bile sürekli devam ettiği ciddi durumlarda bir uzmana görünmekte yarar vardır. Doktor tarafından gaz çıkışını kolaylaştıran ilaçlar reçete edilmesi gerekebilir ya da gaz oluşumuna neden olan bir rahatsızlık var ise gerekli tedaviye başlanabilir.
Çoğu durumda, ara sıra karın şişmesi ve gaz oluşumu tıbbi müdahale gerektirmez. Ani gaz oluşumlarında hareket ve rahatlatıcı ürünler yardımcı olabilirken tekrarlayan durumlarda alışkanlıkların değerlendirmesi ve yeme alışkanlıklarındaki değişiklikler, durumu iyileştirmeye yardımcı olabilir. Bununla birlikte semptomların sıklığı, yeri veya şiddeti artarsa veya kilo kaybı, ishal, kusma, mide ekşimesi, kanlı dışkı şikayetleri eşlik ederse bir uzman doktora danışılmalıdır.
Kısacası bağırsak gazının olmaması için bağırsak sağlığını korumanın önemi büyük. Peki, bağırsak sağlığı için ne yapmalı? Bu sorunun yanıtı için içeriğimizi okuyabilir, bağırsak sağlığınızı korumak için yapabileceklerinizi öğrenebilirsiniz.
Not: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.
Önerilen Bloglar
Sakız çiğnemek, pipetle bir şeyler içmek, hızlı bir şekilde yemek yemek, yemek yerken konuşmak, sigara içmek, yiyecekleri çiğnemeden yutmak, az çiğnemek gibi eylemler yüzünden yutulan hava miktarı artar. Bazen psikojenik olarak hava yutmaya bağlı istemsiz geğirmeler olabilir. Bunlara dikkat etmeliyiz.
Ayrıca mısır şurubu, gıda katkı maddeleri, pestisit, genetiği değiştirilmiş gıdalardan mümkün olduğunca uzak durmalıyız.
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası