Yalancı Ekmek Kadayıfı Oktay Usta

Özet Osmanlı Devleti’nin, idari, sosyal ve ekonomik yapısı ile ilgili verileri kapsaması bakımından tahrir defterleri mevcut arşiv kaynakları içerisinde ayrı bir öneme sahiptir. Tahrir Defterleri ışığında Osmanlı Devleti’nin pek çok şehri sosyo‐ekonomik yapı bakımından incelenmiştir. Tahrir defterleri çerçevesinde Anadolu’nun çeşitli şehir ve sancaklarını çalışan araştırmacıların hem fikir olduğu konu yüzyıl Anadolu’sunda bir nüfus artışı yaşandığıdır. Genel itibariyle araştırmacıların ekseriyeti, çalıştıkları bölgelerdeki nüfusun yüzyıl içerisinde iki katına çıktığını ifade etmekte ve aşırı bir nüfus artışından bahsetmektedir. Mevcut nüfus artışına karşın, Türkiye sınırları içinde kalan bölgeler için yapılmış olan tahrir çalışmalarında, demografik yapının açıklanması açısından çok önemli olan, Osmanlı/Anadolu dışından yada içinden gelen ve nüfus artışına katkı yapan göç konusu ya hiç incelenmemiş ya da istatistiklere yer verilmeden sadece bir iki paragraf bahsedilerek geçiştirilmiştir. Tahrir Defterlerinde mevcut dış göç verileri arasında şarkî, şarkiyân ya da şarklu şeklinde geçen kayıtlar dikkat çekmektedir. Tahrir Defterlerinde geçen şark kavramının ne olduğu münferit bir çalışma yapılmadığından dolayı tam olarak açıklığa kavuşturulamamıştır. Tahrir Defterleri ekseninde yapacağımız bu çalışmada, Orta ve Doğu Anadolu’da mevcut 50’den fazla şehir yada kasaba merkezine ait veriler çerçevesinde şark tabirinin ne anlam ifade ettiği ortaya konulmaya ve bu veriler dış göç bağlamında değerlendirilmeye çalışılacaktır. Anahtar Kelimeler: Tahrir Defterleri, Yüzyıl, Göç, Safevi, Osmanlı. Abstract Tahrir Registers have an important place within the present archive sources as they include the information about governmental, economic and social structure of Ottoman Empire. In the light of tahrir registers, many cities of Ottoman Empire have been scrutinized. The issue about which researschers ,who work on various cities and counties, agree in the frame of Tahrir registers is that there appeared a population increase in the 16th century Anatolia. Generally, most of the researchers state that, in the places they worked in this century, the population increased twofold, and they mention about an excessive population increase. Despite this existing population increase , in the tahrir studies which were done for the areas within the borders of Turkey, the migration, which has an important place from the aspect of explaining the demographic structure, which is inside or outside of Ottoman/Anatolia and contributing the population increase, either has never been scrutinized, or have been procrastinated by mentioning about it just two paragraphs without showing any statistics. In the Tahrir registers, within the existing information about migration, the records such as şarki, şarkiyan or şarklu take attention. What the concept of şark is within the Tahrir registers has not been explained exactly since there isn’t any discrete study about it. In this study, which will be done in the frame of tahrir registers, what the term şark means will be tried to revealed in the light of information which more than fifty city or town centre existing in Middle and East Anatolia and this information will be evaluated in the context of migration. Key words: Tahrir Registers, 16th century, Migration, Safevi, Otoman.