Genel Sağlık Sigortası Kimleri Kapsar
Kim ne kadar GSS primi ödeyecek?
Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca, 1 Ocak tarihinden itibaren uygulanmaya başlayan genel sağlık sigortası (GSS) kapsamında alınan primler, asgari ücrete bağlı olarak yeni yılda zamlandı. Kanuna göre, anne babası sigortalı olsun olmasın 18 yaşından küçük Türk vatandaşları GSS primi ödemeksizin sağlık hizmetlerinden yararlanıyor. Söz konusu yaş sınırı, lise ve dengi okul öğrencilerinde 20, yükseköğrenim görenlerde 25 olarak uygulanıyor.
Bu yaşlardan sonra herhangi bir işte çalışmayan ve bakılmakla yükümlü olmayan (örneğin eşinden dolayı sağlık hizmetinden yararlanamayanlar) kişiler GSS primlerini kendileri ödüyorlar. Bunların aylık primleri geçen yılın ikinci yarısında TL olarak uygulandı. Yeni yılda ise aylık TL ödeyecekler.
Uluslararası İşgücü Kanunu kapsamında çalışan Türk soylu kişiler Türk vatandaşlığı alabiliyorlar. Bu şekilde Türk vatandaşlığı almış kişilerin Türkiye’de ikamet etmeyen ana, baba, eş ve çocukları da GSS primi ödemek suretiyle sağlık hizmetlerinden yararlanabiliyorlar. Söz konusu kişilerin ödemeleri gereken GSS primi de TL’den TL’ye çıkartıldı.
YABANCI ÖĞRENCİLERİN AYLIK PRİMİ TL’YE ÇIKTI
Türkiye’de öğrenim gören yabancı uyruklu öğrenciler, ilk kayıt tarihinden itibaren üç ay içinde talepte bulunmaları halinde genel sağlık sigortasının sağladığı haklardan yararlanabiliyorlar. Bu sürede talepte bulunmayanlar, öğrenimleri süresince GSS haklarından yararlanamıyorlar. Yabancı öğrencilerin ödemeleri gereken GSS primi TL’den TL’ye yükseltildi.
Türkiye’de oturma izni almış yabancı ülke vatandaşlarından yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında sigortalı olmayan kişiler de GSS primini kendileri ödeyerek sağlık hizmetlerinden yararlanabiliyorlar. Bu konuda mütekabiliyet (karşılıklılık) ilkesi gözetiliyor. Bu kapsamdaki yabancıların ödemeleri gereken aylık GSS primi bin TL’den 2 bin TL’ye çıkartıldı.
Söz konusu primler yıl boyunca geçerli olacak.
ÖDEME GÜCÜ OLMAYANIN PRİMİNİ DEVLET KARŞILIYOR
Gençler için GSS primi ödeme yükümlülüğü ortaöğrenim veya yükseköğrenim sonrası mezuniyeti izleyen iki yılın dolması ile başlıyor. Ancak, her durumda, belirlenen yaş hadleri aşılamıyor.
GSS ödeme yükümlüsü haline gelen kişiler, herhangi bir işte çalışmıyorlarsa ve ailenin ödeme gücü yoksa gelir testi talebinde bulunabiliyorlar. Gelir testinde hane içinde kişi başına gelir asgari ücretin 3’te 1’inden az çıkarsa primleri devlet tarafından karşılanıyor. Bu yıl yapılacak gelir testinde hane içinde kişi başına geliri TL’den fazla çıkanlar primlerini kendileri ödeyecek, az çıkanlar prim ödemekten kurtulacaklar.
GSS PRİM BORCU OLANLAR NE YAPMALI?
GSS ve BAĞ-KUR prim borcu bulunanlar normalde sağlık hizmetlerinden yararlanamıyorlar. Ancak, bir süreden beri geçici düzenlemeler ile prim borcu olanlara devlet hastaneleri ve devlete ait üniversite hastanelerinden verilen sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkı tanınıyor. Bu uygulama 31 Aralık tarihine kadar süre uzatıldı.
Bununla birlikte GSS prim borcu yükümlülüğü devam ediyor. Son yıllarda çıkartılan yapılandırma kanunlarında GSS prim borçlarını faizsiz olarak ödeme imkânı getiriliyor. Prim borcu bulunanlar, yeni bir yapılandırma kanunu çıktığında ödeme kolaylığından yararlanabilirler.
Söz konusu kanunlarda, ödeme gücü olmadığını belgeleyenlerin prim borçları tümüyle siliniyor. Ancak, bu haktan, gelir testine kanun çıktıktan sonra girenler yararlanıyor. Kanun yürürlüğe girmeden gelir testine girenler, sadece teste girdikleri tarihten sonra prim ödemekten kurtulabilir fakat önceki borçları ödemek zorunda kalırlar. Bu nedenle, ödeme gücü olmayanlar, birikmiş GSS prim borcundan kurtulmak için gelir testine girme konusunda acele etmeyip, böyle bir yapılandırma kanununun yürürlüğe girmesini beklemeliler.
Genel Sağlık Sigortası Nedir, GSS Ne Anlama Gelir ve Kimler Yararlanabilir? Gelir Tespiti İçin Nasıl Başvurulur?
Genel Sağlık Sigortası vatandaşların ekonomik durumuna ve sigorta durumuna bakılmaksızın hastalık olaylarına karşı aynı derecede faydalanmasını sağlamaktadır. Herkes 1 Ocak yılından itibaren zorunlu olarak GSS kapsamına geçti. Banka sandıkları mensupları hükümlü tutuklular, yurt dışından sağlık hizmeti alma hakkı olanlar kapsam dışı bırakıldı. Sigortalı çalışan, kendi nam ve hesabına çalışan, devlet memuru olan, isteğe bağlı sigortalı olan, kurumdan aylık ve gelir alan, 65 yaş aylığı alan, şeref aylığı alan, stajyer avukatlar, işsizlik ve kısa çalışma ödeneği alan herkes genel sağlık sigortası kapsamında sayılıyor.
KİMLER GENEL SAĞLIK SİGORTASI (GSS) GELİR TESTİ KAPSAMINDADIR?
Genel Sağlık Sigortası için gelir testi yapılıyor. Gelir testinde ilk bakılan şart sosyal güvencesi olup olmadığı. Bunu belirledikten sonra prim ödeyip ödemeyeceğini karara bağlayan testtir. Genel sağlık sigortalısı ya da genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsünde olmayanlar ile genel sağlık sigortalılığı ya da genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsü sona eren Türk Vatandaşları için gelir tespiti yapılmaktadır.
Başvuru yapan kişinin, aynı ev içinde yaşayan eşi, bekar çocuğu ile anne ve babası GSS gelir tespiti kapsamına alınmamaktadır.
GELİR TESPİTİ BAŞVURULARI NASIL YAPILIR?
Genel Sağlık Sigortası yani GSS başvuruları SYD 'ye yapılmaktadır. Kişilerin ikamet ettiği adresteki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma (SYD) Vakfına giderek bizzat başvuru işlemleri alınmaktadır. Başvuru yapmak isteyen kişiler süre sınırlaması yoktur.
GENEL SAĞLIK SİGORTASI KATEGORİLERİ NELERDİR?
1 Nisan tarihinden itibaren iki kategoriye (G0, G1 olarak) indirildi.
- G0: Aile içindeki kişi başına düşen gelirleri brüt asgari ücretin üçte birinin altında olduğu tespit edilenler
- G1: Aile içindeki kişi başına düşen gelirleri brüt asgari ücretin üçte biri ve üstünde olduğu tespit edilenlerdir.
GELİR TESTİ HANGİ DURUMLARDA YENİLENİR?
- Ailedeki birey sayısının değişmesi ile beraber yapılır. (Evlenme, boşanma, doğum, ölüm gibi durumlarda)
- Devlet tarafından primi ödenenler ve asgari ücretin 3/1'i kadar prim ödeyenlerin haneye ziyaretleri her yıl yapılmaktadır.
- Vatandaşın prim yönünde bir azalma ya da artma olduğunda, gelir değişikliği bildirimlerinde gelir testi yeniden yapılır.
Prim borçlanması ne zaman başlar? Sorusunun yanıtı SGK'ya prim bildirimi geldiği ve kabul edildiği zaman ödeme zorunluluğu başlatılır. GSS kapsamında tescil ve tebliğ işlemleri Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) bünyesinde olup, en yakın SGK İl Müdürlüklerinden öğreniliyor.
GELİR TESTİNE İTİRAZ NASIL YAPILIR?
Gelir tespiti kararlarına karşı itiraz için, GSS kararınca bildirim tarihinden itibaren 15 gün içinde gelir tespitinden sorumlu SYD Vakfına yazılı dilekçe ile itiraz etme hakkınız vardır. İtirazın değerlendirilmesi ise; SYD Vakfı heyeti toplanarak itirazı değerlendirir. Heyet sonucu çıkan karar SGK'ya bildirim yapılarak tescil işlemleri için SGK'dan yanıt beklenir.
CANLI BORSA TAKİP EKRANI İÇİN TIKLAYIN!
ANLIK HİSSE SENETLERİ VERİLERİ, BORSA GRAFİK VE TEKNİK ANALİZ!
GSS prim borcu kimleri kapsıyor? Gelir testi yaptırılması şart mı?
KİMLER GSS KAPSAMINDA?
Sigortalı olarak çalışanlar ile SGK’dan aylık veya gelir alanlar, yani emekliler ve dul yetim aylığı alanlar ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişiler genel sağlık sigortasından yararlanabiliyorlar.
Emekliler ve dul yetim aylığı alanlar prim ödemeksizin, çalışanlar ise brüt maaştan kesilen ve işveren tarafından ödenen primler sayesinde sağlık hizmeti alabiliyorlar. Bu kişilerin bakmakla yükümlü olduğu kişiler de, prim ödemeksizin sağlık hizmetlerinden faydalanabiliyor.
BAKMAKLA YÜKÜMLÜ OLUNAN KİŞİLER KİM?
Sigortalıların bakmakla yükümlü olduğu kişiler olarak ifade edilen kişiler şunlardır;
1. Sigortalının eşi. Eşi çalışan kadın veya erkek hangi yaşta olursa olsun kendisi çalışmasa bile evli olduğu müddetçe eşi üzerinden genel sağlık sigortasından yararlanabilir.
2. 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim veya Meslekî Eğitim Kanununda belirtilen aday çıraklık ve çıraklık eğitimi ile işletmelerde meslekî eğitim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmamış ve evli olmayan çocukları ile yaşına bakılmaksızın malul olduğu tespit edilen evli olmayan çocuklar.
3. Geçiminin genel sağlık sigortalısı tarafından sağlandığı SGK tarafından belirlenen kriterlere göre tespit edilen anne ve babası.
Dolayısıyla sigortalının eşi, çocukları ve bazı şartların varlığı halinde anne babası da sigortalı üzerinden sağlık hizmetlerinden faydalanabilmektedir.
Hastane kapısından dönmek yok
GELİR TESTİ YAPTIRILMASI ŞART MI?
Sigortalılar, SGK’dan aylık veya gelir alanlar ve bu kişilerin bakmakla yükümlü olduğu kişiler primleri ödendiği için sağlık hizmetlerinden faydalanabiliyorlar. Diğer yandan hiçbir sosyal güvencesi olmayan kişilerin sağlık hizmetlerinden yararlanabilmesi için iki yol izlemeleri gerekiyor.
Bu durumdaki kişiler eğer yaşadıkları hane içerisindeki kişi başına düşen gelir yılı için TL’nin altındaysa gelir testi yaptırarak bu durumu kayıt altına aldırıp sağlık hizmetlerinden faydalanabilirler. Bu durumdaki kişilerin primleri devlet tarafından ödeniyor. Dolayısıyla hiçbir sosyal güvencesi olmayan muhtaç durumdaki kişiler prim ödemeksizin sağlık hizmetlerinden faydalanabiliyorlar. Diğer yandan hane içerisindeki kişi başına düşen gelirin TL’den fazla olan kişiler, yılı için 88,29 TL aylık prim ödeyerek sağlık hizmetlerinden faydalanabiliyorlar.
Bu kişiler kendi ceplerinden prim ödeyerek sağlık hizmetlerinden faydalanabiliyorlar.
BAĞ-KUR’LU KENDİ PRİMİNİ ÖDÜYOR
SSK ve emekli sandığı mensuplarının, yani işçi ve memurların primleri bu kişilerin işverenleri tarafından SGK’ya ödeniyor. Dolayısıyla bu kişilerin primlerinde aksamalar olmuyor. Ancak Bağ-Kur’lular kendi primlerini kendileri ödüyorlar. Küçük esnaf ve sanatkarın önemli bir bölümü ay içerisinde sabit masraflarını çıkartıp, zaruri harcamalarını yaptıktan sonra kalan parayla primlerini ödüyor.
Dolayısıyla da prim ödemelerinde gecikmeler söz konusu oluyor. Bazen de bu kişilerin muhasebecileri prim ödemelerini geciktirebiliyor. Bu durumlarda da sağlık hizmetlerinden yararlanma noktasında sorunlar yaşanabiliyor.
60 GÜNDEN ÇOK BORÇ VARSA NE OLUR?
GSS primini kendileri ödeyen kişilerin ve Bağ-Kur’luların sağlık hizmetlerinden faydalanabilmeleri için SGK’ya 60 günden fazla prim borçlarının bulunmaması gerekiyor.
Bu durumdaki kişiler eğer 60 günden fazla prim borçları olursa sağlık hizmetlerinden faydalanamıyor. Prim borcunu ödemeyi geciktiren veya muhasebecisi primini geç yatıran Bağ-Kur’lular ile hiçbir sosyal güvencesi olmayıp hane içindeki geliri sınırın üzerinde olduğu için kendi primini ödeyen kişiler 60 günden fazla primlerini ödememişler ise hastane kapısından dönmek durumunda kalabiliyorlar.
YIL SONUNA DEK BORÇ SORUN DEĞİL
31 Aralık tarihine kadar Bağ-Kur’lular ve GSS primini kendisi ödeyen kişiler, SGK’ya 60 günden fazla prim borçları olsa dahi sağlık hizmeti alabilecekler. Bu tarihe kadar bu şart aranmıyor. Konuyla ilgili Cumhurbaşkanı Kararı geçtiğimiz hafta yayımlanarak yürürlüğe girdi. Dolayısıyla GSS prim borcu bulunan kişiler yılsonuna kadar hastane kapısından dönmeyecekler.
Diğer yandan bu uygulama uzatılması söz konusu olmazsa yılsonunda sona erecek. Dolayısıyla prim borcu bulunan kişiler bu duruma göre planlarını yapmalılar.