Kuranda Namaz Kılmayanlarla Ilgili Ayetler

Namaz Vakitleri İle İlgili Ayetler Nelerdir?

Bir Müslüman için devamında zorunluluk bulunan ve asla terk edilmemesi gereken bir ibadet olan namaz hakkında çok sayıda sahih hadis bulunmaktadır. Hz. Muhammed'in ise hayatı boyunca gece vakti nafile namazlara devam ettiği bilinmektedir. Namaz, kulun Allah'a teslimiyetinin ifadesi ve bir arınma biçimidir. Daha Hz. İbrahim döneminde namaz insanlara farz kılınmıştır.

Bugün günde beş kez ve belirli vakitlerde farz namazları kılınmaktadır. Sabah namaz, öğle namazı, ikindi namazı, akşam ve yatsı namazı olarak kılınan bu namazlarla ilgili Kuran'da değişik ayetler bulunmaktadır. Günlük olarak farz kılınan bu namazların yanında cuma namazı, şükür namazı ve bayram namazı gibi namazlar da mevcuttur. Allah'u Teala, namaz kılan ve namaza devam eden kullarını cennet ile müjdelemiştir.

Kuran-ı Kerim'de Namazı Anlatan Ayetler Hangileridir?

Kuran' da günde 5 vakit namaz farz kılınmadan önce sabah ve akşam olmak üzere 2 vakitte namaz eda edilmekte idi. Yine pek çok ayette namazın İslamiyet'ten önceki dönemlerde de var olduğu anlaşılmaktadır. Nitekim Kehf Suresinin bazı ayetlerinde o dönemde de namaz eda edildiği görülmektedir. Yine İbrahim Suresi'nin 14/ Ayetlerinde Hz. İbrahim'in kendisini ve neslini namazı dosdoğru kılan kullarından eylemesi için dua ettiği anlaşılmaktadır.

Meryem Suresi'nin 19/ 55 Ayetlerinde de Hz. İsmail'in halkına ve ailesine namazı emrettiği bildirilmektedir. Yine Enbiya Suresinde 21/ 73' de Hz. İbrahim'in yanı sıra Hz. KLut, Hz. İshak ve Hz. Yakup'a da namaz emrinin vahiy edildiği açıklanmaktadır.

İslam'ın ilk dönemlerinde sabah ve akşam olmak üzere günde 2 vakit kılınan namaz ile ilgili ve namazın vakitleri hakkında ayrıntılar ise Taha Suresi 20/ ve Mümin Suresi 40/ Ayetlerinde bildirilmiştir.

Namazın akıllı, büluğ çağına girmiş, hayız ve nifastan temizlenmiş her Müslümana farz olduğu konusunda görüş birliği vardır. Namaz ve oruç gibi bedenî ibadetlerde vekâlet ve niyabet geçerli değildir. Namazın farz olduğunu inkâr eden dinden çıkar. Çünkü namaz kesin ayet, hadis ve icma delilleriyle sabittir. Tembellik veya umursamazlık sebebiyle namazı terkeden âsî ve fasık olur.

Namazı kılmamak dünya ve âhirette azaba sebep olur. Âhiretteki azapla ilgili olarak Allah Teâlâ şöyle buyurur:

"Onlar suçlulara sorarlar: Sizi Sakar cehennemine sürükleyen nedir? Suçlular şöyle cevap verirler: 'Biz namaz kılanlardan değildik.'"(el-Müddessir, 74/).

"Onlardan sonra öyle bir nesil geldi ki, namazı terkettiler, heva ve heveslerine uydular. Onlar bu taşkınlıklarının cezasını yakında göreceklerdir. Fakat tövbe edip, iman eden ve salih amel işleyen bunun dışındadır." (Meryem, 19/59, 60).

"Vay o namaz kılanların haline ki, onlar kıldıkları namazdan habersizdirler." (el-Mâûn, /).

Hz. Peygamber (s.a.s)`de şöyle buyurmuştur:

"Bilerek namazı terkeden kimseden Allah ve Resulunün zimmeti kalkar."(Ahmed b. Hanbel, IV, , VI, ).

"Kim ikindi namazını terkederse ameli boşa gitmiş olur." (Buhârî, Mevâkît,13, 34; Nesâî, Salât,15).

"Kim, önemsemeyerek üç cuma namazını terkederse, Allah Teâlâ onun kalbine mühür vurur." (Nesâî, Cumâ, 2; Tirmizî, Cuma 7; Ibn Mâce, Ikâme, 93).

“Kâfirlerle aramızı ayıran fark, kılmayı taahhüt ettiğimiz namazdır. Kim namazı terk ederse, kâfir olur.”(Nesâî, Salât, 8);

Bu son hadîs-i şerîfte yer alan “kâfir olur” hükmü ile; doğrudan namaz kılmayanın mı kastedildiği, namazı önemsemeyenin mi kastedildiği, namazı inkâr ederek terk edenin mi anlatılmak istendiği konusu âlimler arasında tartışılmıştır. Bazı alimler, “Namazı önemsememek küfür sebebi olur.” derken; Nihâye isimli kitapta, namazı “inkâr” ederek terk edenin kâfir olacağı hükmü yer almıştır. Bu hadisin zâhirine bakan İmam Ahmed bin Hanbel, namaz kılmayanın küfre girdiği görüşündedir. Mâlikîler, Şâfiîler ve Hanefîler ise, “inkâr” olmadıkça, namaz kılmayanın küfrüne hükmetmemişler, ancak namaz kılmayanın hemen tevbe etmesini teklif etmişlerdir. Tevbe etmediği takdirde, her üç mezhepte de tevbe edene kadar ta’zir cezâsı gündeme getirilmiştir. Ta’zîr cezâsı ise, yukarıda beyan ettiğimiz gibi, hâkimin ve ulu’l-emrin takdirine göre verilebilen bir cezâ türüdür.

Diğer yandan İslâm Tarihi boyunca irfan ve irşad müesseselerinin beyaz sayfaları, namaz konusunda teşviki, kolaylaştırmayı ve sevdirmeyi birinci plâna alan sayısız irşâd örnekleriyle doludur.

Şu halde günümüzde de namaz hususunda gözüken tek çözüm yolu, aydınlatmak, irşad etmek, bilgilendirmek, kolaylaştırmak, sevdirmek, teşvik etmek ve müjdelemekten geçmektedir. Korkutmak, kabir azabıyla veya Cehennem ateşiyle tehdit etmek, zor kullanmak, küfürle itham etmek, kınamak, küçümsemek, dışlamak; Peygamber Efendimizin (asm) “Müjdeleyiniz; nefret ettirmeyiniz! Kolaylaştırınız; zorlaştırmayınız!” (Buhari, İlim 11; Müslim, Cihad 6) emrine aykırı fiiller olur. Ki, gâyet nâzik ve nezih bir ibâdet olan namaz için aslâ tasvip edilmez! Bilhassa namazın, kul ile Rabb’i arasındaki en sıcak ve tam huzuru içeren bir iletişim bağı olduğu düşünülürse; çok ehemmiyetli olan bu ibâdetin, insanlara her halükarda sevdirilmesi gerektiği daha iyi anlaşılmış olur. Namaz hususunda, vahye dayanmayan bir takdîrî cezâyı telaffuz etmenin bile, bilhassa günümüzde, büyük sancıları ve sakıncaları berâberinde getireceği açıktır. İnsanları namazdan, daha da tehlikelisi dinden soğutmaktan başka bir işe yaramayacaktır.

“Namaz iyidir. Fakat her gün her gün beşer defa kılmak çoktur. Bitmediğinden usanç veriyor!” diyen bir adama Üstad Bedîüzzaman Saîd Nursî, nefsi susturan, kalbi tatmin eden, rûha ümit vaad eden, akla yol gösteren, evhamları yok eden, gafleti dağıtan ve günlük hayatımıza çeki düzen getiren beş îkazla cevap vererek, kolaylaştırmak, müjdelemek ve sevdirmek yolunu seçmiş; diğer yolun, yani zor kullanma ve cezâ verme yolunun kapalı olduğunu bilfiil göstermiştir. (bk. Sözler, s. )

Namazını unutarak, uyanamayarak veya tembellik yüzünden zamanında kılamayan bunu kaza eder. Hadis-i şerifte;

"Kim uyuyarak veya unutmak suretiyle namazını kılmamış olursa, hatırladığında hemen kılsın." (Ebû Davûd, Salât,11; Ibn Mâce, Salât,10; Nesaî, Mevakît, 53)

buyurulur. Fakihlerin büyük çoğunluğuna göre; uyumak veya unutmak gibi bir özür sebebiyle namazını vaktinde kılamayanın kaza etmesi gerekince, özürsüz olarak, tembellik yüzünden kılmayana öncelikle kaza gerekir. Namazı vaktinde kılamadığından dolayı da Allah`a ayrıca tevbe ve istiğfar etmesi gereklidir. Cenab-ı Hak, kendisine ortak koşmanın dışında kalan günahları affedebilir. Namazı da içine alabilen bu affın kapsamıyla ilgili çeşitli nasslar vardır.

Kur`an-ı Kerim`de şöyle buyurulur:

"Şüphesiz Allah, kendisine ortak koşulmasını affetmez. Bunun dışında dilediği kimseyi affeder."(en-Nisâ, 4/48).

Ubâde b. es-Sâmit`in naklettiği bir hadiste şöyle buyurulur:

"Kullarına farz kıldığı beş vakit namazı, küçümsemeden hakkını vererek, eksiksiz olarak kılan kimseyi, Allah Teâlâ cennetine sokmaya söz vermiştir. Fakat bu namazları yerine getirmeyenler için böyle bir sözü yoktur. Dilerse azap eder, dilerse bağışlar."(Ebû Dâvûd, Vitr, 2; Nesâî, Salât, 6; Dârimî, Salât, ; Mâlik, Muvatta`, Salâtül-Leyl, 14).

Ebû Hureyre (r.a)`ın naklettiği bir hadiste de şöyle buyurulur:

"Kıyamet gününde kulun ilk hesaba çekileceği şey farz namazdır. Eğer bu namazı tam olarak yerine getirmişse ne güzel. Aksi halde şöyle denilir: 'Bakın bakalım, bunun nafile namazı var mıdır?' Eğer nafile namazları varsa, farzların eksiği bu nafilelerle tamamlanır. Sonra diğer farzlar için de aynı şeyler yapılır."(Tirmizî, Salât, ; Ebû Dâvûd, Salât, ; Nesaî, Salât, 9, Tahrîm, 2; Ibn Mâce, Ikame, ).

Bu duruma göre, farz namazların eksisini sünnet ve diğer nafile namazlar tamamlamaktadır. Farz, vacib veya sünnet ayırımı yapılmaksızın ibadetlerin yerine getirilmesi müminin gayesi olmalıdır. Çünkü bu, dünyevî huzur ve mânevî mutluluk kaynağı olması yanında, ahiret için de en büyük hazırlıktır