Bedelli Askerlik Için Gerekli Evraklar

Uzun zamandır beklenen bedelli askerlik düzenlemesi TBMM'den geçti ve bedelli bekleyen çok sayıda vatandaş uygulamadan faydalanmak üzere harekete geçti. Peki bedelli askerlik başvurusu nasıl yapılıyor? Başvuru yaparken hangi belgeler gerekiyor? İşte merak edilenler

Başvuru işlemleri nasıl yapılıyor?

Öncelikle e-Devlet'e girerek Milli Savunma Bakanlığı işlemleri arasında yer alan "ASAL Bedelli Başvurusu" hizmetini kullanın. Bu işlemi onayladığınızda önünüze çıkan belgenin çıktısını alın. Ardından yine e-Devlet Kapısı'ndan bedelli askerlik randevusu almanız gerekiyor. Aslında randevusuz da şubelere gidebilirsiniz ancak randevulu gittiğinizde beklemeden işleminizi gerçekleştirmeniz mümkün oluyor. Yine Milli Savunma Bakanlığı hizmetleri arasında yer alan "ASAL Randevu Başvuru" hizmeti sayesinde istediğiniz güne ve saate randevu almanız mümkün. Burada bilmeniz gereken şey randevuyu en az 2 gün sonraya alabildiğiniz. Yani askerlik şubesine gitmeden en az 2 gün önce randevunuzu oluşturmanız gerekiyor.

Bedelli askerlik ücreti olan 15 bin TL'yi Ziraat Bankası, Vakıfbank ya da Halk Bankası şubelerine giderek ödemenizin ardından randevu aldığınız tarihte en yakın askerlik şubesine başvurun. Burada gerekli evrakları şubenize teslim etmenizin ardından, burada çalışan personel gerekli evrakları hazırlayacak ve bu evrakları imzalayacaksınız. Evrakların gerekli kişilerce imzalatılmasının ardından işleminiz tamamlanacak ve 21 gün temel askerlik eğitimi için celp döneminizi bekleyeceksiniz.

Gerekli belgeler nelerdir?

Bu işlem için çok fazla evrak gerekmiyor ve işlemler kısa sürede personeller tarafından hallediliyor. e-Devlet'ten aldığınız ASAL Bedelli Başvuru belgesi (3 adet), bedelli ödemesine dair dekont (3 adet) ve kimliğinizle askerlik şubelerine gitmeniz, bedelli askerlik işlemlerini tamamlamanız için yeterli oluyor.

Dövizle askerlik hizmetinden yararlanacak yükümlülerini Ocak &#; 30 Haziran tarihleri arasında ödeyecekleri dövizle askerlik bedelinin hesaplanmasında esas alınacak tutar, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan memur aylık katsayısına göre yeniden hesaplanmış ve ,16 TL olarak belirlenmiş olup, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca döviz miktarının yatırılacağı gün tespit edilen kura göre Euro karşılığı tahsil edilecektir. Dövizle askerlik uygulamasının şartları:

1. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak.
2. Türkiye’de ikamet etmeyen ve yurt dışında yaşayanlar için geçerlidir.
3. Belirli bir süre boyunca yurt dışında yaşamış olmak.
4. Türkiye Cumhuriyeti’nin belirlediği döviz tutarını ödeyebilmek.

Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı, askerliğe elverişli olan ve askerlik çağına gelen her erkek askerlik yapmaya mecburdur. Anayasa madde 72’de vatan hizmeti “Vatan hizmeti, her Türkün hakkı ve ödevidir. Bu hizmetin Silahlı Kuvvetlerde veya kamu kesiminde ne şekilde yerine getirileceği veya getirilmiş sayılacağı kanunla düzenlenir.” şeklinde düzenlenmektedir. İlgili madde hükmü ile askerlik hizmeti Türk için hak ve ödev olarak tanımlanmaktadır. Askerlik hizmetinin hangi şekilde yerine getirileceği veya getirilmiş sayılacağının kanunla düzenleneceği açık bir şekilde ifade edilmiştir. Yurt dışında bulunan Türk vatandaşları için vatan hizmeti olan zorunlu askerlik bakımından dövizle askerlik hizmeti getirilmiştir. Dövizle askerlik hizmetinden yararlanabilmek için öncelikle sayılı Askeralma Kanunu bakımından askerlik yapmakla yükümlü olmak gerekmektedir.

“Dövizle Askerlik” ifadesi Türk hukukunda ilk olarak tarihli sayılı Askerlik Kanunu’na eklenen tarihli sayılı Kanun ile düzenlenmiştir. Günümüzde, tarihli sayılı Askerlik Kanunu’nun yerini alan sayılı Askeralma Kanunu’nda dövizle askerlik kurumu düzenlenmektedir. tarihli / sayılı Dövizle Askerlik Hizmeti Uygulama Esasları Hakkında Yönetmelik ise bir diğer dövizle askerlik hizmetini düzenleyen mevzuattır.

sayılı Askeralma Kanunu madde 3/ğ’ de dövizle askerlik teriminin:“Yurt dışında bulunan vatandaşlarımızdan bu Kanunda belirtilen usul ve esasları yerine getirenlerin askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılmalarını” ifade edeceğini belirtmektedir. Yurt dışında bulunan, ikamet eden vatandaşlarımızın kanunda belirtilen usul ve esaslara uygun olarak dövizle askerlik yapmaları durumunda askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılacakları belirtilmiştir.

sayılı Askeralma Kanunu madde 39/1 ve madde 39/2’; “Türkiye Cumhuriyeti tarafından tanınmış yabancı ülkelerde; iltica başvurusu dışında elde ettikleri çalışma iznini de ihtiva eden oturma izni veya doğrudan çalışma iznine sahip olarak işçi, işveren veya bir meslek ya da sanat mensubu sıfatını haiz olanlar ile bir iş sözleşmesine bağlı olarak yabancı bandıralı gemilerde gemi adamı sertifikasında yazılı mesleğini icra edenlerden;

a) Yurt içinde geçirilen süreler hariç olmak üzere, en az üç yıl süre ile fiilen çalışanlar,

b) Bakanlıkça verilecek uzaktan eğitimi alanlar,

durumlarını ispata yarayan belgelerle birlikte bağlı bulundukları Türk konsoloslukları aracılığı ile askerlik şubelerine başvurmaları, 9 uncu maddedeki gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarın Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca her yılın ilk mesai günü tespit edilen döviz alış kuruna göre avro veya karşılığı kadar konvertibl yabancı ülke parasını başvuru tarihinde peşin ödemeleri halinde askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılırlar. Uzaktan eğitime ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir. Yurt dışında ikamet eden ve çok vatandaşlık hakkına sahip olanlar en az üç yıl süre ile fiilen yabancı ülkelerde bulunmaları hainde çalışma şartı aranmadan birinci fıkrada belirtilen esaslara göre bu madde hükümlerinden yararlandırılır.” denmektedir.

Kanunun düzenlenişinden anlaşılacağı üzere, belirli şartları taşıyan ve yurtdışında ikamet eden vatandaşlarımız ile belirli şartları taşıyan gemi adamlarının ve yurtdışında ikamet eden ve çok vatandaşlığa sahip olan Türk vatandaşların dövizle askerlik hizmetinden yararlanabildiği ifade edilmiştir.

Dövizle Askerlik Şartları

• Yurtdışında Belirli Bir Süre Oturma ve Çalışma Şartı veya Yabancı Gemilerde Gemi Adamı Olma Şartı

sayılı Askeralma Kanunu madde 39/1 kapsamında, dövizle askerlik hizmetinden yararlanabilmek için iltica başvurusu dışında oturma ve çalışma iznine veya doğrudan çalışma iznine sahip olarak işçi, işveren sıfatıyla veya bir meslek ya da sanat icra ederek, Bakanlıkça verilecek uzaktan eğitimi almak veya yurt içinde geçirilen süreler hariç olmak üzere, toplam en az üç yıl süre ile fiilen yabancı ülkede bulunmak ve bu durumlarını yükümlülüklerini tamamlayıncaya kadar kaybetmemiş olmak gerekmektedir.

Dövizle Askerlik Hizmeti Uygulama Esasları Hakkında Yönetmelik madde 4/b’de bir meslek veya sanatı icra eden kişi; Dövizle Askerlik Hizmeti Uygulama Esasları Hakkında Yönetmelik madde 4/ı’da işçi; Dövizle Askerlik Hizmeti Uygulama Esasları Hakkında Yönetmelik madde 4/i’de işveren tanımı yapılmıştır.

Dövizle Askerlik Hizmeti Uygulama Esasları Hakkında Yönetmelik madde 4/r’de oturma ve çalışma izni “yükümlülere, bulundukları yabancı ülke kanunlarına göre verilen ve bu ülke sınırları içinde geçerli bulunan, bulundukları ülke mevzuatına göre işçi, işveren veya bir meslek ya da sanat mensubu statüsüne sahip olduklarını kanıtlayan oturma veya çalışmaya ilişkin izni” olarak ifade edilmiştir. sayılı Askeralma Kanunu madde 39 kapsamında sadece oturma ve çalışma iznine sahip olmak, fiilen ve en az 3 yıl süre ile çalışılmadıkça dövizle askerlik hizmetinden yararlanma hakkı vermez.

Yurtdışında doğup, yaşayan vatandaşlarımız belirli şartları taşımaları durumunda Türk vatandaşlıklarını korumakla birlikte yabancı bir ülkenin vatandaşlığını da kazanabilmektedir. sayılı Asker Alma Kanunu madde 3/g’de çok vatandaşlığın tanımı “Türk vatandaşının aynı anda birden çok vatandaşlığa sahip olması” olarak yapılmıştır. Vatan hizmeti olan zorunlu askerlik bakımından Türk vatandaşlarının, çok vatandaşlığa sahip olmaları durumunda, dövizle askerlik hizmeti suretiyle yerine getirilmesi imkanı tanınmıştır. sayılı Asker Alma Kanunu madde 39/2’de “Yurt dışında ikamet eden ve çok vatandaşlık hakkına sahip olanlar en az üç yıl süre ile fiilen yabancı ülkelerde bulunmaları hâlinde çalışma şartı aranmadan birinci fıkrada belirtilen esaslara göre bu madde hükümlerinden yararlandırılır.” denmektedir. Çok vatandaşlığa sahip olan Türk vatandaşları için en az 3 yıl süre ile fiilen yabancı ülkelerde bulunmaları hâlinde çalışma şartı aranmadan dövizle askerlik hizmetinden yararlanabilme hakkı verilmiştir. Kısacası, çok vatandaşlığa sahip olanlar bu yükümlülükten muaf tutulmuştur.

• sayılı Askeralma Kanunu madde 45/1’de: “İki ülkeden birinde yapılan askerlik hizmetinin sayılmasına dair ikili anlaşmalar kapsamında askerlik hizmetinden muaf tutulacak ya da ertelenecek yükümlülerin işlemleri anlaşma hükümlerine göre yürütülür. Yapılan anlaşmalar kapsamında uygulanacak muafiyet ve ertelemeye ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.” denmektedir. İki ülke arasında askerlik hizmetine dair anlaşma bulunması durumunda yükümlülerin işlemleri bu anlaşma kapsamında yürütülecektir.
• sayılı Askeralma Kanunu madde44’te: “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti kanunlarına göre zorunlu askerlik hizmetini yerine getirdiklerini belgelendiren Türk vatandaşları bu Kanun hükümlerine göre askerlik yapmış sayılırlar.” denmektedir. KKTC kanunlarına uygun bir şekilde askerlik hizmetinin yerine getirilmesi durumunda kişilerin askerlik yapmış sayılacakları kanunda düzenlenmektedir.

Yükümlülerin dövizle askerlik hizmetinden faydalanabilmeleri için bir takvim yılının yarısından fazlasını yurtiçinde geçirmemiş olmaları gerekmektedir; yani 6 aydan fazla yurtiçinde kaldıkları takdirde dövizle askerlik kapsamından çıkarılmaktadırlar. AYİM 2.D. tarih ve E/, K/ sayılı kararında “Dövizle askerlik hizmetinden yararlanmak için başvuruda bulunan ve temel askerlik eğitimini yapan davacının, yükümlülüklerinin devam ettiği süre içerisinde son taksitini ödediği tarihe kadar, bir yıl içinde 6 aydan fazla yurt içinde bulunduğu anlaşıldığından davacı hakkında tesis edilen dövizle askerlik hizmeti kapsamından çıkarılma işleminde hukuka aykırı bir yön bulunmadığı sonucuna varılmıştır.” şeklinde hükmedilmiştir.

Dövizle Askerlik Hizmeti Uygulama Esasları Hakkında Yönetmelik madde 4/h’de gemi adamı “Yabancı ülkede kurulu bir şirkete bağlı yabancı bandıralı gemilerde ve yabancı ülkelerde bir hizmet akdine dayanarak en az toplam gün süreyle fiilen çalışan ve ücretini yabancı ülke parası olarak alan ve dövizle askerlik yükümlülüğü süresince bu durumu devam eden yükümlüleri” olarak tanımlanmaktadır. sayılı Askeralma Kanunu madde 39/1’e göre bir iş sözleşmesine bağlı olarak yabancı bandıralı gemilerde gemi adamı sertifikasında yazılı mesleğini icra edenler en az 3 yıl süre ile çalışma şartını sağlamaları halinde dövizle askerlik hizmetinden yararlanabilecekleri ifade edilmiştir.

• Belirli Bir Yaşta Olma Şartı

Dövizle askerlik hizmetinden yararlanabilmek için öncelikle sayılı Askeralma Kanunu bakımından askerlik yapma durumunda olunması gerekmektedir. sayılı Askeralma Kanunu madde 3/a’da askerlik çağı “nüfus kayıtlarına göre her erkeğin 20 yaşına girdiği yılın ocak ayının birinci gününden başlayan ve 41 yaşına girdiği yılın ocak ayının birinci gününde biten süreyi” kapsamaktadır.  Fakat kanun bazı sebeplerden dolayı bu hizmetin yapılmasını erteleme imkanı vermektedir. Yurtdışında oturma ve çalışma izni olan kişilere kanun 35 yaşına kadar erteleme hakkı tanımaktadır. sayılı Askeralma Kanunu madde 38/1’de “Yabancı ülkelerde;

a) Çalışma iznini de ihtiva eden oturma izni veya doğrudan çalışma iznine sahip olarak işçi, işveren veya bir meslek ya da sanat mensubu sıfatı ile bulunanlar,

b) Yabancı bandıralı gemilerde gemi adamı statüsünde bulunanlar,

c) İkamet eden çok vatandaşlık hakkına sahip olanlar,

durumlarını ispata yarayan belgeler ile bağlı bulundukları Türk konsolosluklarına başvurmaları hâlinde, bunların her türlü askerlik işlemleri, Bakanlık tarafından belirlenecek usul ve esaslara uygun olarak 35 yaşını tamamladıkları yılın sonuna kadar ertelenebilir.” denmektedir.

Kısacası dövizle askerlik hizmetinden yararlanabilmek için 35 yaşının tamamlandığı yılın sonuna kadar başvurulması gerekmektedir. tarihinde kabul edilen sayılı Askeralma Kanunu’nda erteleme yaş sınırı 35 yaş olarak kabul edilmiştir; sayılı Askeralma Kanunu’n yerini aldığı sayılı Askerlik Kanunu’na göre bu yaş sınırı 38’dir. Buna göre tarihinden önce askerliklerini 38 yaşına kadar ertelemiş olanların hakları korunacaktır.

• Belirli Bir Miktarda Döviz Ödeme Şartı

Döviz ödeme, Dövizle Askerlik Hizmeti Uygulama Esasları Hakkında Yönetmelik madde 4/g’de “Yükümlülerin, başvuru sırasında belirlenen cins ve tutar üzerinden ödeyecekleri dövizlerin, yurtdışında bulunan muhabir bankalar veya yurtiçinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası şubeleri aracılığıyla dövizle askerlik özel döviz hesabına transferinin yapılmış olması” şeklinde ifade edilmiştir. Dövizli askerlik hizmetinden yararlanabilmek için sayılı Askeralma Kanunu madde39/1’de “…9 uncu maddedeki gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarın Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca her yılın ilk mesai günü tespit edilen döviz alış kuruna göre avro veya karşılığı kadar konvertibl yabancı ülke parasını başvuru tarihinde peşin ödemeleri” gerektiği belirtilmektedir. Kanun maddesine göre belirlenen döviz peşinen veya taksitle ödenebilmektedir; ancak dövizle askerlik hizmetine başvuran kişinin 35 yaşını tamamlayana kadar belirlenen cins, miktar, süre ve şartlarda ödemesi gerekmektedir. Dövizle askerlik hizmetine başvuran kişinin taksitlerini zamanında ödememesi veya hiç ödememesi durumunda dövizle askerlik kapsamı dışına çıkarılmaktadırlar.

AYİM 2.D. tarihli E/, K/ sayılı kararında “Dövizle askerlik hizmetinden yararlanma başvurusunda bulunan davacının, belirlenen yabancı ülke parasını 38 yaşını tamamladığı yılın sonuna kadar ödememesi nedeniyle dövizle askerlik hizmeti kapsamından çıkarılması işlemi hukuka uyarlıdır.” denmektedir. Döviz ödeme şartını yerine getiren kişi askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılır.

Ancak hakkaniyet ve ölçülülük ilkesi gereği ödemenin gecikmesinde haklı bir neden ile kısa süreli ödeme gecikmelerinin olması durumunda kişinin dövizle askerliğe dair tüm haklarının elinden alınması hukuka aykırı bulunmuştur. AYİM 3.D. tarihli E/ Esas, K/ sayılı kararında “Davacının son ödeme gününden sadece 10 gün sonra son taksidini ödediği, gecikmesinin kabul edilebilir nedenlere dayandığı anlaşıldığından dövizle askerlik hizmeti kapsamından çıkarılması işlemi amaç ve sebep unsurları yönünden hukuka aykırıdır.” yönünde hüküm kurulmuştur.

sayılı Askeralma Kanunu madde39/7’de “ Yapılan ödemeler, Dışişleri Bakanlığınca Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasında Hazine adına açılacak özel döviz hesabına avro olarak kaydedilir. Bu tutarlar Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca transfer tarihindeki döviz alış kuru üzerinden Türk lirasına çevrilerek Hazine ve Maliye Bakanlığı Merkez Saymanlığı hesabına aktarılır ve bütçeye gelir kaydedilir.” denmektedir. Yükümlü kişi tarafından yapılan ödemelerin Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’na yatırılacağı belirtilmiştir. Döviz tahsilatı ve özel döviz hesabına aktarılması ile ilgili oluşacak transfer ücreti ve diğer masraflar, Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü alınarak Dışişleri Bakanlığınca belirlendikten sonra yurt dışı temsilcilikler tarafından yükümlü kişiden tahsil edilecektir.

Dövizle Askerlik Hizmetinden Yararlanamayacak Olanlar

1. Yurtdışında oturma veya çalışma izni bulunmadan yasal olmayan şekilde ikamet edenler,
2. Yurtdışında Türkiye Cumhuriyeti Devletinin resmî görevlisi sıfatıyla bulunanlar,
3. Ücret veya maaşları yurt içinden (Türkiye’den) transfer edilenler,
4. Yurtdışında oturma veya çalışma izinleri devam etse dahi yurda kesin dönüş yapmış olanlar ve yurt içinde yaşayanlar,
5. Yurtdışında oturma veya çalışma izinleri bulunsa dahi her ne sebeple olursa olsun meslek ve sanatlarını yurt içinde icra edenler,
6. Dövizle askerlik hizmeti dışında diğer statülerde fiili askerlik hizmetine başlamış olanlar (firar, hava değişimi ve izin aşımı durumunda olmaları nedeniyle arananlar dahil),
7. Oturma veya çalışma iznini iltica nedeniyle alanlar
8. Oturma veya çalışma izni olsa dahi, bulundukları yabancı ülkenin çalışma mevzuatına göre işçi, işveren, meslek veya sanat mensubu statülerini kazanamadıkları tespit edilenler (örneğin öğrenciler),
9. Yabancı bandıralı bir gemide çalışıyor olsa dahi, “gemi adamı cüzdanı” ve “gemi adamı yeterlilik belgesi” gibi sertifikaları olmadığı için “gemi adamı” sayılmayanlar ile merkezi Türkiye’de kurulu şirketlerce işletilen gemilerde çalışanlar,
10. Yurtiçinde mukim işyerlerince merkezi tayinle yurt dışındaki irtibat bürolarında çalışmak üzere görevlendirilmiş olanlar,
11. Müracaat belgelerinde sahtecilik yaparak veya resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyanda bulunarak idareyi yanıltmak suretiyle dövizle askerlik başvurusunda bulunduğu anlaşılanlar,
12. Yararlanma şartlarından herhangi birini taşımadıkları tespit edilenler.

Dövizle Askerlik Başvuru Usulü ve Esasları

Dövizle Askerlik Hizmeti Uygulama Esasları Hakkında Yönetmelik madde 11’de gerekli belgeler için “Dövizle askerlik hizmetinden yararlanmak isteyen yükümlüler; aşağıdaki bilgi ve belgeleri ihtiva eden bir dilekçe ile bağlı bulundukları Türkiye Cumhuriyeti konsolosluklarına başvurur.

a) İşçiler için gerekli belgeler;

1) Bulunduğu yabancı ülkenin resmî makamlarından alınmış toplamı en az üç yıl süreli oturma veya çalışma izin belgesi,

2) Çalıştığı işyerinin işvereni tarafından düzenlenmiş, çalışma tarihlerini ve sürelerini belirten ve fiilen en az toplam gün süre ile çalışmayı kanıtlayan belge,

3) Herhangi bir işyerinde çalışmayarak işsizlik sigortası alanların, bunu ödeyen makamlardan işsizlik sigortası aldıkları tarih ve süreyi gösterir belge,

4) Malûliyet yardımı alanların bunu ödeyen makamlardan malûliyet yardımı aldıkları tarih ve süreyi gösterir belge,

5) Eşi çalıştığı için işsizlik veya malûliyet yardımı alamayanların, bu durumlarını, tarih ve süreyi gösterir belge,

6) Resmî kurumlardan sosyal yardım alarak geçimlerini sağlayanların, bu durumlarını, tarih ve süreyi gösterir belge,

7) En az toplam gün süre ile fiilen yabancı ülkede bulunduklarını gösterir umuma mahsus pasaport.

b) İşverenler için gerekli belgeler;

1) Bulunduğu yabancı ülkenin resmî makamlarından alınmış toplamı en az üç yıl süreli oturma veya çalışma izin belgesi,

2) Bulunduğu yabancı ülkede, sorumluluğunda bulunan bir işyerini fiilen en az toplam gün süreyle işveren olarak çalıştırdığını kanıtlayan belge,

3) Bulunduğu yabancı ülke kanunlarına göre tanınan işyerinin niteliğini belirten belge,

4) En az toplam gün süre ile fiilen yabancı ülkede bulunduklarını gösterir umuma mahsus pasaport.

c) Bir meslek veya sanatı icra edenler için gerekli belgeler;

1) Yabancı ülkenin resmî makamlarından alınmış toplamı en az üç yıl süreli oturma veya çalışma izin belgesi,

2) Bulundukları ülkede en az toplam gün süre ile fiilen bir meslek veya sanatı icra ettiklerini gösterir belge,

3) En az toplam gün süreyle fiilen yabancı ülkede bulunduklarını gösterir umuma mahsus pasaport.

ç) Gemi adamları için gerekli belgeler;

1) Donatan veya vekili tarafından yapılmış ve yabancı resmî mahallî makamlarca onaylanmış en az toplam gün süre ile fiilen gemi adamı olarak çalıştığına ilişkin hizmet akit belgesi sureti,

2) Yabancı ülke kanunlarına göre denizci kütüğü kaydı sureti,

3) Gemi adamı yeterlilik belgesi sureti,

4) Gemi adamı cüzdanı sureti,

5) En az toplam gün süre ile fiilen yabancı ülkede bulunduklarını gösterir umuma mahsus pasaport.

(2) Yükümlüler, durumlarını açıklığa kavuşturacak ve ispata yarayacak, konsolosluklar tarafından talep edilen diğer belgeleri de ibraz ederler.” Denmektedir.

Yukarıdaki başlıkta açıklanan şartları sağlayan yükümlü kişiler, Dövizle Askerlik Hizmeti Uygulama Esasları Hakkında Yönetmelik madde 11’de belirlenen bilgi ve belgeleri içeren bir dilekçe ile bağlı bulundukları Türk konsolosluklarına başvuruda bulunabilirler. Konsolosluklardan alacakları ödeme emri ile Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın ilgili hesabına döviz miktarını taksitle veya peşin olarak yatırabilirler. sayılı Askeralma Kanunu madde 39’da belirtildiği üzere ödeme ve başvuru işlemlerini tamamladıktan sonra dövizle askerlik hizmeti kapsamından çıkartılmalarını talep edenlerin istekleri kabul edilmez.

sayılı Askeralma Kanunu madde 39/3’te hangi kişilerin başvurularının kabul edilmeyeceği belirtilmiştir. Buna göre;

1. Ödemeleri gereken yabancı ülke parasını ödemeyenler,
2. Ücret veya maaşları yurt içinden transfer edilenler,
3. Yabancı ülkelerde resmî görevle bulunanlar,
4. Dövizle askerlik hizmeti dışında diğer statülerde fiilî askerlik hizmetine başlamış olanlar,
5. Oturma veya çalışma iznini iltica nedeniyle aldığı anlaşılanlar,
6. Müracaatına ait belgelerde sahtecilik yapmak veya resmî belgenin düzenlenmesinde yalan beyanda bulunarak idareyi yanıltmak suretiyle dövizle askerlik başvurusunda bulunduğu anlaşılanlar,
7. Yararlanma şartlarından herhangi birini taşımadıkları sonradan tespit edilenler

dövizle askerlik hizmetinden yararlanamayacaktır, başvuruları Bakanlık tarafından iptal edilecektir. Bu kapsamda başvuruları iptal edilenlerin, ödemede bulunmalarına rağmen başvuru işlemleri tamamlanmamış olanların, temel askerlik eğitimi sırasında veya daha önce Türk vatandaşlığından çıkmalarına izin verilen veya Türk vatandaşlığı kaybettirilenlere talepleri halinde, temel askerlik eğitimi sırasında veya daha önce ölen veya askerliğe elverişsiz hale gelenlere, dövizle askerlik hizmetinden çıkarılanlara, fazla ödemede bulunduğu anlaşılanların ödemiş olduğu tutarlar talepleri hâlinde kendilerine, vekillerine veya mirasçılarına iade tarihindeki kura göre TL olarak yurt içinde gösterecekleri banka hesabına iade edilecektir. Ancak ödeme ve başvuru işlemlerini tamamladıktan sonra dövizle askerlik hizmeti kapsamından çıkartılmalarını talep edenlere, askerliğe elverişsiz hâle gelenlere, vefat edenlere, Türk vatandaşlığından çıkmalarına izin verilenler ile Türk vatandaşlığını kaybedenlere geri ödeme yapılmayacaktır.

Müracaatına ait belgelerde sahtecilik yapmak veya resmî belgenin düzenlenmesinde yalan beyanda bulunarak idareyi yanıltmak suretiyle dövizle askerlik başvurusunda bulunduğu anlaşılanlar, dövizle askerlik hizmetinden yararlanma hakkını sonradan elde etseler dahi dövizle askerlik hizmetinden kanun gereği yararlanamayacaklardır. sayılı Askeralma Kanunu’ndan önce yürürlükte olan sayılı Askerlik Kanunu’na göre dövizle askerlik kapsamından çıkarılanlar da yeniden dövizle askerlik hizmetinden yararlanamayacaktır.

Bedelli askerlik hizmeti, kanunda sayılan şartlar kanunda sayılan kişiler tarafından sağlandıktan sonra başvuru yapmaları halinde sağlanmaktadır; ancak seferberlik ve savaş halinde dövizle askerlik hizmetinin uygulama alanı bulmayacağı kanunda açıkça ifade edilmiştir.

Kanunda ifade edildiği üzere dövizle askerlik hizmetinden faydalanmak isteyenlerin işlemlerinin yapılmasında yetki ve sorumluluk Dışişleri Bakanlığı’ndadır.

Kişi asker olsa da olmasa da askerlikle ilgili iş ve işlemlerde, dövizle askerlik bakımından, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi görevli idi; ancak tarihinde Askeri Yüksek İdare Mahkemesi kaldırılmıştır. Dövizle askerlik konusunda uyuşmazlık yaşanması halinde dava konusu olan idari işlemi veya idari sözleşmeyi yapan idari merciin bulunduğu yerdeki İdare Mahkemesi görevli mahkeme olacaktır.

Sonuç

1. İltica başvurusu dışında, yurt dışında çalışma ve oturma izni olan veya sadece çalışma izni olan işçi, işveren veya bir meslek ya da sanat mensubu kişilerden olma veya
2. Yabancı gemilerde gemi adamı olarak mesleğini icra edenlerden olma,
3. Toplam en az 3 yıl süre ile fiilen çalışma veya Bakanlıkça verilecek uzaktan eğitim alma,
4. 35 yaşını bitirmemiş olma

şartlarını sağlayan kişiler gerekli bilgi ve belgeleri içeren bir dilekçe ile Türk konsolosluğuna başvurup belirli bir miktar döviz ödedikleri takdirde dövizle askerlik hizmetinden yararlanabileceklerdir.

Çok vatandaşlığa sahip olan Türk vatandaşları, yurt dışında fiilen 3 yıl süre ile çalışma şartı aranmaksızın, gerekli bilgi ve belgeleri içeren bir dilekçe ile Türk konsolosluğuna başvurup belirli bir miktar döviz ödedikleri takdirde dövizle askerlik hizmetinden 35 yaşına kadar yararlanabilecektir.

Dövizle askerlik başvurusu kabul edilenler; belirlenen cins, miktar, süre ve şartlarda döviz ödeme şartını gerçekleştirdikleri takdirde askerlik hizmetini yapmış sayılacaklardır.

Anayasa Mahkemesi Kararlarında Dövizli Askerlik

“Zorunlu askerlik hizmetini bedelli askerlik, dövizli askerlik ya da fiili askerlik olarak yapmış olanların hukuki statüleri farklılık arz etmektedir. Askerlik hizmetini fiilen ifa edenler ile özel kanunlarla uygulanan, müracaat şartları, süresi ve kanunun yayımlandığı dönemin ihtiyaç ve özelliklerine göre belirlenen bedelli askerlik uygulamasından faydalananlar veya yalnızca yurt dışında yaşayan vatandaşları kapsayan ve bulundukları yabancı ülkelerde elde ettikleri hak ve kazanımlarının sonucu dövizle askerlik uygulamasından faydalananlar, kanunların öngördüğü farklı şekillerde askerliğini yerine getirmiş olduklarından aynı hukuki konumda değildir” (E/5, K: /, KT, RG: )

tarihli ve E: /15, K: /, sayılı Anayasa Mahkemesi Kararı (RG: /)

“Dava dilekçesinde, dövizle askerlik hizmetinin yerine getirilmesi aşamasındaki temel askerlik eğitimi alma şartının kaldırılmasının ve bedelli askerlik hizmetinde temel askerlik eğitimine tabi tutulmaksızın hizmetin yerine getirilmiş sayılmasının vatan hizmeti ödevinin, temel askerlik eğitiminden geçirilmeden doğrudan satın alınması ve silahaltına alınmadan askerliğin yapılmış sayılması sonucunu doğuracağı ve bu durumun Anayasa&#;nın 2. maddesindeki sosyal devlet ve maddesindeki yasa önünde eşitlik ilkeleriyle bağdaşmadığı, Anayasa&#;nın maddesinde, askerlik hizmetinin hak ve ödev olarak düzenlendiği, belirli bir bedelin ödenmesi yanında temel askerlik eğitimi hakkından yararlandırılmak hakkını kullanmanın onur ve gururunun yaşanabilmesinin temel bir zorunluluk olduğu, aksi düzenlemenin vatan hizmetinin hak boyutuna aykırılık oluşturduğu, vatan hizmetinin ya Silahlı Kuvvetlerde ya da kamu kesiminde yerine getirilebileceği, temel askerlik eğitimine tabi tutulmadan askerlik hizmetinin yerine getirilemeyeceği belirtilerek, düzenlemelerin aynı zamanda Anayasa&#;nın maddesine de aykırı olduğu ileri sürülmüştür.

sayılı Kanun&#;un 1. maddesiyle sayılı Kanun&#;un ek 1. maddesinde yapılan değişiklikle dövizle askerlik hizmet usulü ile askerlik hizmetini yerine getirecekler için mevcut olan temel askerlik eğitimine tabi tutulma şartı ortadan kaldırılmış, ayrıca 4. maddesiyle eklenen Geçici maddeyle de bedelli askerlik usulü düzenlenmesine yer verilerek, 31 Aralık tarihi itibariyle (bu tarih dâhil) 30 yaşından gün almış yükümlülerin, istekleri halinde, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde askerlik şubelerine başvurmaları ve Türk Lirası parayı ödemeleri şartıyla temel askerlik eğitimine tabi tutulmaksızın askerlik hizmetini yerine getirebilecekleri düzenlenmiştir.

Anayasa&#;nın maddesinde öngörülen eşitlik ilkesi, hukuksal durumları aynı olanlar için söz konusudur. Bu ilke ile eylemli değil hukuksal eşitlik öngörülmektedir. Eşitlik ilkesinin amacı, aynı durumda bulunan kişilerin yasalarca aynı işleme bağlı tutulmalarını sağlamak ve kişilere yasa karşısında ayrım yapılmasını ve ayrıcalık tanınmasını önlemektir. Bu ilkeyle, aynı durumda bulunan kimi kişi ve topluluklara ayrı kurallar uygulanarak yasa karşısında eşitliğin ihlali yasaklanmıştır. Yasa önünde eşitlik, herkesin her yönden aynı kurallara bağlı tutulacağı anlamına gelmez. Durum ve konumlarındaki özellikler, kimi kişiler ya da topluluklar için değişik kuralları gerekli kılabilir. Aynı hukuksal durumlar aynı, ayrı hukuksal durumlar farklı kurallara bağlı tutulursa Anayasa&#;nın öngördüğü eşitlik ilkesi ihlâl edilmiş olmaz.

Anayasa&#;nın &#;Vatan hizmeti&#; başlıklı maddesinde; &#;Vatan hizmeti, her Türk&#;ün hakkı ve ödevidir. Bu hizmetin Silahlı Kuvvetlerde veya kamu kesiminde ne şekilde yerine getirileceği veya getirilmiş sayılacağı kanunla düzenlenir.&#; denilmektedir.

Anayasa&#;nın maddesinde, vatan hizmetinin sadece Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları için bir hak ve ödev olduğu kural altına alındıktan sonra bu hizmetin Silahlı Kuvvetlerde veya kamu kesiminde yerine getirilebileceği ya da yerine getirilmiş sayılacağının kanunla düzenleneceği belirtilmiş olup, vatan hizmetinin yalnızca silahlı kuvvetlerde veya kamu kesiminde yerine getirilmesi bir zorunluluk olarak düzenlenmemiştir. Yasama organı, vatan hizmetinin Silahlı Kuvvetlerde veya kamu kesiminde ne şekilde yerine getirilebileceği yönünde karar alabileceği gibi yerine getirilmiş sayılması yönünde de karar alabilecektir. Bu hususa ilişkin kanuni düzenleme yapma konusunda yasama organının takdir yetkisi bulunduğu açıktır.

Bu durumda, dövizle askerlik hizmet usulü için temel askerlik eğitimi yapma şartının kaldırılmasına ve bedelli askerlik hizmet usulü için temel askerlik eğitimi yapmaksızın askerlik hizmetinin yerine getirilmiş sayılmasına ilişkin iptal davasına konu kurallarda, Anayasa&#;nın maddesine aykırılık bulunmamaktadır.

Öte yandan, sayılı Kanun&#;un iptal davasına konu edilen kuralları uyarınca dövizle askerlik ve bedelli askerlik hizmet usullerinden faydalanarak vatan hizmetini yerine getirmiş sayılacaklarla, temel askerlik eğitimini yapacakların hukuksal durumlarının farklı olması nedeniyle aynı konumda görülemeyeceklerinden bunlar arasında eşitlik karşılaştırmasının yapılamayacağı, kanun koyucunun yapılan düzenlemede aynı koşulları taşıyan herkese bu fırsatı tanıması nedeniyle sosyal hukuk devleti ilkesine de aykırı olmadığı sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle iptal davasına konu kurallar Anayasa&#;nın 2., ve maddelerine aykırı değildir. İptal isteminin reddi gerekir.”