Retina Dekolmanı Tekrarlar Mı

Görmeyi ciddi şekilde tehdit eden bir göz problemi olan retina dekolmanı retina sinir tabakasının altındaki pigment epiteli tabakasından ayrılmasıdır. Çoğunlukla retinada oluşan yırtık veya deliği takiben bu iki tabakanın arasına sıvı sızmasıyla gelişir. Bu ayrışma rutubet görmüş bir duvar kâğıdının duvardan ayrılmasına benzer.

Retina Yırtığının ve Retina Dekolmanının Nedeni Nedir?

Yaşlanmayla veya dejeneratif hastalıklar neticesinde vitreus dokusunda bozulmalar başlar. Mevcut jel kıvamı değişir, sıvılaşır, pıhtılaşır ve vitreusun retinaya yapışık olduğu yerlerden yavaş yavaş ayrılır (vitreus dekolmanı). Bu ayrılmaya arka vitreus dekolmanı denir. Vitreus dekolmanı retinası sağlam olan kişilerde çoğunlukla problemsiz olarak sonuçlanır. Bazı durumlarda ise retina bir veya birkaç yerden yırtılır (retina yırtığı). Bu yırtık yerinden sıvı girmeye başlar ve retinayı bulunduğu yerden ayırır. Bu duruma retina dekolmanı denir.

Retina Dekolmanı Risk Faktörleri Nelerdir?

Kendiliğinden gelişen retina dekolmanında en önemli risk faktörü yaşlanmadır. Ailesinde retina dekolmanı olan kişiler daha sık göz muayenesi olmalı ve semptomları bilmelidir. Miyoplar retina yırtıkları ve dekolmanı açısından yüksek risk grubunu oluştururlar. Katarakt ameliyatlarından sonra %1 sıklıklta retina dekolmanı gelişebilir. Eğer bir gözde retina dekolmanı gelişmişse %10 ihtimalle diğer gözde de oluşabilir. Retina dekolmanı aşırı yük kaldırmak gibi ağır efor gerektiren egzersizlerden sonra ortaya çıkar düşüncesi çok doğru değildir.

Retina Dekolmanının Klinik Önemi Nedir?

Retina yırtığı ve takip eden retina dekolmanı oldukça ciddi hastalıktır. Hastalık kendiliğinden iyileşmez. Tedavi edilmezse körlüğe varan ciddi görme kayıplarına sebep olabilir.

Retina Yırtığının ve Retina Dekolmanının Belirtileri Nelerdir?

Hastalığın ilk bulguları ışık çakmaları, sinek uçuşmalarıyle birlikte kurum yağmasını andıran koyu renkli yukarıdan aşağı düşen noktalardır. Bir süre sonra dekole olan bölümde görme alanı defekti ortaya çıkar, görme bulanıklaşır, bazen hareket eden gri bir perde algılanır.

Retina Yırtığının ve Retina Dekolmanının Teşhisi Nasıl Konulur?

Retina yırtıklarını ve retina dekolmanını tespit etmek için ilk olarak göz bebekleri damlalar ile genişletilir. Takibinde muayene mikroskobu ve çeşitli mercekler kullanarak gözün içi çepeçevre değerlendirilir. Bu şekilde göz içindeki retina yırtığı veya retina dekolmanı tespit edilmiş olur. Bazı retina yırtıkları ve retina dekolmanları rutin göz kontrolü esnasında tespit edilir. Retina yırtığı veya erken evredeki bir retina dekolmanını tespit etmek için daha dikkatli bir muayene gerekir.

Retina Yırtığının Tedavisi Nedir?

Retina yırtığının ilk belirtileri gözde uçuşan cisimler ve ışık çakmalarıdır. Retina yırtığının erken dönemde tespit edilmesi ve retina dekolmanı gelişmeden tedavi edilmesi oldukça önemlidir. Bundan dolayı ilk belirtiler ortaya çıktığında, mümkün olan en kısa zamanda retina muayenesi yapılmalıdır. Muayene sırasında retina yırtığı tespit edildiğinde ve retina dekolmanına neden olabileceğini düşünüldüğünde laser tedavisi ile kapatılmaktadır.

Retina Dekolmanının Tedavisi Nedir?

Retina dekolmanı ne kadar ileri seviyedeyse ameliyattan sonra başarı şansı o kadar düşüktür. Bu yüzden bulguları fark edince gecikmemek önemlidir. Retina dekolmanı gelişen hastalarda tek tedavi seçeneği vitreoretinal cerrahidir. Uygulanan cerrahi yaklaşımlar çeşitlilik göstermektedir. Günümüzde en sık kullanan vitrektomi tekniği ise yırtıkların kapatılması ve çekintilerin azaltılması prensibine dayanır. Göz küresine küçük girişler açılarak, bazı özel cerrahi araç ve gereçler kullanılarak vitreus temizlenir, retina altındaki sıvı aspire edilir ve laser tedavisi uygulanır. Ameliyatın sonunda göz içine çeşitli gazlar veya silikon yağı gibi tampon maddesi verilmektedir. Ameliyat sonrası hastanın bir süre belirli bir baş pozisyonunda yatması gerekmektedir.

Retina Dekolmanı Neden Olur?

Retinanın sinir tabakasının hemen alt kısmındaki pigment epitelin tabakasından ayrılmasına retina dekolmanı adı verilir. Bu ayrılmadan önceki aşamada retinanın üzerinde oluşan yırtık ve delikler sebebiyle her iki tabaka arasına vitreus sıvısı sızmaya başlar. Bu duruma müdahale edilmezse  dekolman durumu ortaya çıkar.

Oluşumuna göre 3’e ayrılmaktadır.

Yırtık Sebebiyle oluşan dekolman: Oluşumuna göre en fazla rastlanan tip yırtık tipi dekolmanlardır. Göz içini dolduran vitreus sıvısı yaşa bağlı veya çeşitli göz travmalarına bağlı olarak yapısında değişimler yaşanmaktadır. Bu değişimler sonucunda ise sıvılaşıp büzüşmektedir.

Bu büzüşme sırasında retinayı gererek çeşitli yırtıklara sebebiyet verebilmektedir. Eğer bu yırtılma sonucunda ortaya çıkan delikler fark edilmezse içlerinden sıvı girerek ilerleyen aşamada dekolmana sebebiyet verebilmektedir.

Traksiyonel (çekmeye bağlı) dekolman: Diyabet, çeşitli göz travmaları ve bazı göz hastalıkları sonrasında oluşabilmektedir. Bu türde herhangi bir kopmaya bağlı olarak değil de çekilmeye bağlı olarak retina dekolmanı oluşmaktadır. Göz içinde oluşan çeşitli zararlar, bu bölgede çekmeye yol açmaktadır. Bu çekmenin sonucunda müdahale edilmediği durumda dekolman gerçekleşmektedir.

Eksüdatif tip dekolman: Göz iltihabı, çeşitli travmalar ve göz hastalıkları sonucunda oluşabilmektedir. Çekme veya aniden başlayan delinmeler söz konusu değildir. Retina altında sıvı birikmesi sonucu meydana gelmektedir.

Alt kısmında biriken sıvı(seröz eksudasyon) bu tabakayı iter ve kaldırır. Üveit, sarı nokta hastalığı ve göz içi ve arkasında çıkan tümörler sebebiyle oluşabilmektedir.

Retina Dekolmanı ve Yırtılması Belirtileri Nelerdir?

Retina yırtığının ve retina dekolmanının belirtileri hızla gelişir ve sıklıkla bir anda ortaya çıkar. Bunun nedeni retina yırtılması ani gelişen, hızlı ilerleyebilen bir durumdur. Acil müdahale gerektirmektedirler. Müdahale edilmedikleri taktirde ayrılma ile sonuçlanarak kalıcı görme kaybına yol açabilmektedirler. Retina dekolmanı ve yırtılması belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Gözde uçuşan cisimler görmek ve bu cisimlerin boyutunda gitgide yaşanan artışlar
• Periferik görmede gölgelenmeler yaşama
• Görüşte bulanıklaşma ve görme kaybı
• Görme alanında bir yönden bir yöne hareket eden siyahi bir perde görmek
• Ani ışık çakmaları

gibi belirtiler meydana gelir. Bu gibi belirtilere rastlanılması durumunda erken müdahale tedavi için önem taşır.

Risk Faktörleri Nelerdir?

Retina yırtığı daha çok ileri yaşlardaki kişilerde görülebilmekle birlikte her yaşta oluşabilmektedir. Özellikle ileri derecede miyop hastaları, glokom veya katarakt ameliyatı geçirmiş kişiler, çeşitli sistemik hastalıklara sahip olanlar ve ailesinde retina dekolmanı olan kişiler yüzeydeki yırtılmalara daha yatkındırlar.

Bunun nedeni öncelikle yırtığın oluşabilmesi için bu bölgenin yüzeyinde incelmeler gerçekleşmesi gerekmektedir. İleri derece miyop problemi olanlarda bu tabaka daha ince yapılıdır. Bazı gözlerde ise retina yapısı gereği ince olduğundan çeşitli travmalar sonucunda gerilerek yırtılma yaşayabilmektedir.

İleri yaş ile beraber gözün iç yüzeyini kaplayan vitröz sıvısının yapısında değişme olacağı yırtılmalar için daha fazla risk oluşumu söz konusudur.

Dekolman ve Yırtıklar Nasıl Teşhis Edilir?

Yırtık ve dekolmanın tespiti için öncelikli olarak retina muayenesi ile gerçekleştirilir. İlk olarak göz bebekleri göz damlası yardımıyla genişletilmektedir. Gözbebeklerinde genişleme sağlandıktan sonra göz doktoru tarafından biyomikroskop yardımıyla gözün iç kısmı detaylı bir şekilde incelenmektedir. Bu yöntem retina hastalıklarında teşhis için sıklıkla başvurulan yöntemlerden biridir.

Eğer yırtık ve varsa dekolman bu şekilde tespit edilmiş olur. Bazı durumlarda katarakt ve göz içi kanamalar bu bölgeye yönelik tetkikleri zorlaştırmaktadır. Bu gibi hastalıklarda göz tomografisi ve göz anjiyosu uygulanabilmektedir.

Retina Dekolmanı ve Yırtığı Tedavisi

Retina dekolmanı gerçekleşmeden, yırtılmaların tespiti tedavi için önem arz etmektedir. Retina yırtığı göz önünde uçuşan cisimler, ışık çakmaları, periferik görüşte daralma gibi belirtiler vermektedir. Kişi kendisinde bu belirtilere rastladığı taktirde vakit kaybetmeden bir göz hekimine başvurmalıdır.

Detaylı göz muayenesi sonucunda hastada retina yırtığı tespit edildiyse genellikle lazer yöntemi ile tedavi edilmektedir. Bu bölgede oluşan yırtık ve delikler bazen makulada görülmektedir. Bu durumda lazer tedavisi uygulanamamakla birlikte ameliyata başvurulabilmektedir.

Göz muayenesi sonucunda bu bölgedeki delik ve yırtıklar sonucunda dekolman başlangıcı tespit edildiyse ameliyat gereklidir. Hangi ameliyatın yapılacağı bu bölgedeki yırtığın sayısı, ne zaman başladığı, büyüklüğü, şekli ve yerine göre değişmektedir.

Lazer Tedavisi

Retina yırtılması probleminin lazer ile tedavisi muayenehane ortamında yapılabilen bir tedavidir. Tedaviye başlangıç için erken tanı çok önemlidir. Çünkü lazer tedavisi için dekolmanın gelişmemiş olması gerekmektedir.

Lazer tedavisinde göz doktoru lazer ışınları yardımıyla retina yırtığının çevresinde küçük yanıklar oluşturmaktadır. Böylelikle meydana gelen yara dokusu, bu bölgeyi ayrılmış olduğu alttaki dokuya bağlar. Buradaki amaç alt bölgede sıvı birikimini engelleyerek dekolmanın önüne geçilmesidir. Yüksek dereceli miyop hastaları ve geçmişte glokom veya katarakt operasyonu geçirmiş hastalar lazer tedavisi sonrasında sıkı takip edilmelidir.

Retina Dekolmanı Ameliyatı

Dekolman türü yırtık ve traksiyonel ise tedavisi cerrahi müdahaledir. Arka vitreus dekolmanı için çökertme tedavisi, göz içine gaz verilmesi ve vitrektomi ameliyatı tedaviye yönelik uygulanan retina ameliyatı seçenekleridir. 

Göz İçine Gaz Verilmesi (Pnömatik retinopeksi):

Genellikle erken teşhis edilmiş dekolmanlara uygulanabilen bir tedavi yöntemidir. Göz içine gaz kabarcığı enjekte edilmesi ile birlikte yırtık alandan içeriye sıvı kaçışı engellenmesi amaçlanmaktadır. Sonrasında lazer tedavisi uygulanarak yırtık alan kapatılmaya çalışılır.

Çökertme Tedavisi:

Göz içine direkt müdahale edilmeden göz dışından silikon bir bant aracılığıyla çökertme yöntemiyle skleral çökertme sağlanarak yırtığın kapatılması amaçlanmaktadır. Daha çok erken tespit edilmiş olgular için uygulanmaktadır.

Vitrektomi Ameliyatı:

Vitrektomi ameliyatında vitreus adındaki göz sıvısının retina altından temizlenmesi, sonrasında ise yırtıkların lazer yöntemiyle kapatılması işlemi uygulanır. Buradaki esas amaç ayrılmayı başlatan ve alt bölgeye sızan vitröz sıvısının geri çekilmesidir. Bir daha tekrar etmeyecek şekilde kapatılmasıdır.

Uygun hastalara vitrektomi ameliyatı sonrasında göz içine silikon yağı veya gaz tampon işlemi de uygulanabilmektedir. Ameliyat sonrası hastanede kalmaya gerek yoktur.

Sık Sorular Sorular

Dekolman ve yırtılmalara yönelik merak edilen bazı hususlar şu şekildedir:

Retina Yırtılması İyileşir mi?

Retina, yapısı gereği aynı beyin hücreleri gibi tekrardan çoğalıp kendi kendisini yenileyememektedir. Yırtılan yerin dikilerek yama yapılabilmesi de mümkün değildir. Ancak yırtılan bölge tespit edildikten sonra lazer tedavisi uygulanarak tekrardan yapıştırılabilmektedir. Böylece görme kaybının minimilize edilmesi amaçlanmaktadır.

Retina Yırtılması Kör Eder mi?

Retina yırtığını ve dekolmanı ani gelişen bir durum olması söz konusudur. Eğer yırtıklara zamanında müdahale edilmezse dekolmana yol açarak kalıcı körlüğe neden olmaktadırlar. Zamanında müdahale, dekolmana neden olmaması ve görme kaybının ilerlememesi ile körlükle sonuçlanmaması açısından önemlidir.