Sarılık Nedir Tedavisi Nasıl Olur

Sarılık Nedir?

Sarılık nedir diye merak edilmektedir. Sarılık tıpta “bilirubin” ismiyle anılan bir madde kanda daha çok bulunduğunda öncelikle gözde ve deride sarılık başlamaktadır. Sarılık kişiyi sarıya boyayan bir hastalıktır

İsmini kişiye verdiği sarı renkten almaktadır. Bununla beraber sarılık toplumda hastalığın ismi gibi görülse de aslında hastalığın temel belirtisidir. Sarılık belirtileriyle beraber organlarda bozulmalar başlamaktadır. Aslında organların enfeksiyon yüzünden bozulması vücudu sarıya boyamaktadır.

Sarılık Neden Olur?

Sarılık neden olur diye sorgulayanlara öncelikle sarılığın temel nedeninin tıp dilinde “bilirubin” ile ilgisi olduğu ifade edilmektedir. Bu madde kan hücreleri içinde üretilmekte ve fazla üretildiğinde karaciğere zarar vermektedir. Karaciğerde bozukluklar sarılığa neden olmaktadır. Sarılık karaciğer bozukluğudur.

Sarılık Nasıl Geçer?

Sarılık nasıl geçer diye merak edenlere ilk olarak hastalığın zamanında teşhis edilmesi gerektiğini söyleyebiliriz. Kişide kendisindeki belirti ve farklılıkları fark ettiğinde vakit kaybetmeden uzman bir hekime başvurmalıdır. Çünkü sarılığın beyin hasarına bile neden olabileceği göz önünde bulundurulduğunda ciddiye alınması gereken bir hastalık olduğu uzmanlar tarafından ısrarla vurgulanmaktadır. Sarılığın geçmesi için uzman doktor tarafından kişiye göre bir tedavi planı belirlenmelidir. Bilhassa sarılık tedavisinde kırmızı kan hücresinin üretimi çok önemlidir. Çünkü sarılık kan hücrelerinin üretimine olumsuz etkide bulunmaktadır. Diğer yandan sarılık karaciğerin işleyişini bozmaktadır. Kırmızı kan hücresindeki tahribat ve karaciğerin işleyişindeki bozukluğa bağlı olarak doktorlar bir tedavi şekli belirlemektedir. Sarılık çok ilerlediğinde karaciğer nakline de neden olabilmektedir. Bu durum sarılığın son durumunu göstermektedir. Bütün bunların yanı sıra sarılık safra kesesinde taşların oluşmasına bile yol açabilir. Bu tıkanıklık ciddi seviyede olumsuzlukların ortaya çıkmasına neden olabilir. Böyle bir durum yaşanırsa sarılığın tedavisi ile beraber safra kesesi taşlarının da tıkanıklığının da tedavi edilmesi gerekmektedir. Görüldüğü üzere sarılık pek çok organın tahribatına yol açtığından hızlı bir şekilde fark edilmesi gerekmektedir. İlk safhalarda fark edilen sarılık iyi bir uzman hekimle kolaylıkla tedavi edilebilmektedir. Önemli olan hızlı teşhis ve doğru tedavidir.

Yetişkinlerde Sarılık Belirtileri

Sarılık her yaşta görülebilen bir hastalıktır. Görüldüğü yaşa göre sarılığın belirtileri ve tedavisi değişiklik gösterebilmektedir. Yetişkinlerde sarılık belirtileri ile ilgili öne çıkanları sizler için şöyle sıraladık;

• İştahsızlıkla beraber kilonun kaybedilmesi,
• Gözlerin içleri ve cildin sararması,
• Kaşıntılar,
• Yorgun ve halsiz hissetmek
• Karında ağrı
• Geçmeyen ateş
• Dışkının renginin açılması

Yetişkinlerde Sarılık Tedavisi

Yetişkinlerde sarılık tedavisi bebeklere göre daha farklıdır. Çünkü yetişkinlerde sarılık daha ciddi ve acil tedavi edilmesi gereken bir rahatsızlıktır. Sarılık anemi yüzünden oluştuğunda demir takviyesi de alınması gerekmektedir. Bunun yanında demir zengini gıdaların yenmesi kanda demir miktarının artışını sağlayarak tedaviye destek sağlayabilmektedir.

Sarılık Tedavisi Evde Nasıl Yapılır?

Sarılık tedavisi evde nasıl yapılır diye merak edenler de vardır. Ancak yetişkinlerde sarılığın tedavi edilmesi için yine de mutlaka öncesinde bir uzman hekimle görüşmek gerekmektedir. Doktorlar hem yetişkin sarılığı hem de bebek sarılığı için kişileri yönlendirmektedir. Doktorların reçete ettiği ilaçlar ve evde takviyelerde sarılık ilk evrelerde kolaylıkla tedavi edilebilmektedir.

Sarılık Öldürücü Mü?

Sarılık bazı kişilerde daha ciddi seyretmektedir. Çünkü sarılığın çeşitleri vardır. Örneğin kan dolaşımına ve kırmızı kan hücrelerine saldıran sarılık çeşidi olarak bilinen “hemoitik sarılık” bazı kişilerde ölümlere bile neden olabilmektedir.

Sarılık cildin ve gözün beyazlarının sarımsı bir renk almasını tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Sarılık, kanda bir atık madde olan bilirubin birikmesinden kaynaklanır. Peki, Sarılık tedavisi nasıl yapılır? Merak edilen tüm detaylar haberimizde…

funduszeue.info

Yayınlanma:

Sarılık, cildin sararması ve vücudun bilirubini doğru işlememesi durumunda meydana gelen bir hastalıktır. İltihaplanan bir karaciğer veya tıkanmış bir safra kanalı sarılığa yol açabilir. Şimdi, Sarılık tedavisi nasıl yapılır? Gelin hep birlikte bir göz atalım…

SARILIK HAKKINDA

Sarılık, kanınızda çok fazla bilirubin biriktiğinde meydana gelir. Bu, cildinizi ve gözlerinizin beyazlarının sarımsı görünmesini sağlar. Bilirubin, kırmızı kan hücrelerinin bir bileşeni olan hemoglobin olarak oluşturulan sarımsı bir pigmenttir.

Bilirubinin birikmesi, anormal derecede yüksek seviyedeki kırmızı kan hücrelerinin parçalanmasına, safra kesesi taşlarına veya karaciğer hastalıklarına (hepatit veya siroz gibi ) neden olabilir. Sarılık bazen yenidoğanları (yenidoğan sarılığı ) etkiler, çünkü karaciğerleri bilirubini vücutlarında işleyecek kadar gelişmemiştir.

RİSK FAKTÖRLERİ

Sarılık en sık olarak; ya çok fazla bilirubin üretimine neden olan ya da karaciğerin ondan kurtulmasını önleyen altta yatan bir hastalığın sonucu olarak ortaya çıkar. Bunların her ikisi de bilirubinin dokularda birikmesine neden olur.

Sarılığa neden olabilecek altta yatan koşullar şunlardır:

Karaciğerin akut inflamasyonu: Bu, karaciğerin konjüge olma ve bilirubini salgılamasını engelleyerek birikmeye neden olabilir.

Safra kanalının iltihabı: Safranın salgılanmasını ve bilirubinin çıkarılmasını önleyerek sarılığa neden olabilir.

Safra kanalının tıkanması: Bu, karaciğerin bilirubin atmasını önler.

Hemolitik anemi: Çok miktarda kırmızı kan hücresi parçalandığında bilirubin üretimi artar.

Gilbert sendromu: Bu, enzimlerin safra atılımını işleme yeteneğini bozan kalıtsal bir durumdur.

Kolestaz: Bu, karaciğerden safra akışını keser. Konjuge bilirubin içeren safra, karaciğere atılmak yerine karaciğerde kalır.

Sarılığa neden olabilecek ender görülen durumlar:

Crigler-Najjar sendromu: Bu, bilirubinin işlenmesinden sorumlu spesifik enzimi bozan kalıtsal bir durumdur.

Dubin-Johnson sendromu: Konjuge bilirubinin karaciğer hücrelerinden salınmasını önleyen kalıtsal bir kronik sarılık şeklidir.

Sahte sarılık: Bu, zararsız bir sarılık şeklidir. Derinin sararması, fazla miktarda bilirubinden değil, fazla miktarda beta-karoten oluşumundan kaynaklanabilir. Bu tür sarılık genellikle çok miktarda havuç, kabak veya kavun yemekten kaynaklanabilir.

SARILIK TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?

Tedavi altta yatan nedene bağlı olacaktır. Sarılık tedavisi sarılık belirtileri yerine nedeni hedefler. Aşağıdaki tedaviler kullanılır:

– Aneminin neden olduğu sarılık, kandaki demir miktarının, demir takviyesi alarak veya daha fazla demir açısından zengin gıdalar yiyerek arttırılmasıyla tedavi edilebilir. Demir takviyeleri kullanılabilir.

– Hepatit kaynaklı sarılık antiviral veya steroid ilaçlar gerektirir.

– Sarılığa neden olan safra kesesi taşları için safra kesesi ameliyatı gerekebilir.

– Sarılık bir ilacın kullanımından kaynaklanmışsa, tedavi alternatif bir ilaca geçişi gerektirir.

– Yenidoğan sarılığı yaygındır ve genellikle herhangi bir tedavi olmadan kendiliğinden düzelir. Bazen yenidoğanların D vitamini üretimini artırmak ve bilirubini temizlemek için güneş ışığına maruz kalması önerilebilir. Diğer durumlarda, yenidoğanlarda ki sarılık sorununu özel ışıklar kullanarak hastanede tedavi edilebilir.

D vitaminiGüneşnasıl yapılır

İçindekiler

Yenidoğan sarılığı nedir?

Yenidoğan sarılığı, yenidoğan bebeklerde yaşamın ilk günlerinde görülen ve bebeklerin gözlerinin akında ve cilt renginde sararma olmasıyla fark edilen bir durumdur. Bu durum, kanda “indirekt bilirubin” olarak adlandırılan bir maddenin artması sonucunda, cilt rengindeki sararma ile fark edilir hale gelmektedir.

Yenidoğan sarılığında sararma önce göz akında başlar, bilirubin düzeyi arttıkça sırasıyla yüze, gövdeye ve ayaklara doğru yayılır.

Yenidoğan bebeklerde sarılık neden olur?

Yenidoğan sarılığı, karaciğer hastalığına bağlı olarak ortaya çıkan sarılıktan farklı bir durumdur.

Sağlıklı yenidoğanlarda hayatın ilk gününden sonra, erken doğan bebeklerde daha sık olmak üzere, yenidoğan bebeklerin yüzde 60 ile 80’inde gözlenmektedir.

Yenidoğan bebeklerde sarılık sık görülür. Çoğunlukla tedavi gerektirmez ve kendiliğinden düzelir. Bebeklerde sıklıkla saptanan ve tedavi gerektirmeyen bu sarılığın nedeni, anne karnında oksijenin nispeten düşük olduğu ortamda artmış olan kırmızı kan hücrelerinin doğumdan sonra azalmasıyla indirekt bilirubin maddesinin açığa çıkmasıdır. Bu tip sarılık ikinci günden sonra başlar, bilirubin düzeyleri çok yükselmez ve çoğunlukla bir haftada düzelir. Buna fizyolojik sarılık diyoruz.

Az bir kısmında ise neden farklıdır, bilirubin düzeyleri çok artabilir ve tedavi gerektirebilir. Bu sarılık ise patolojik olarak adlandırılır. Sarılığın fizyolojik mi patolojik mi olduğunu tanımlayabilmek için bebeğin gebelik yaşı, postnatal yaşı (doğum sonrası kaçıncı günde olduğu) ve riskleri bilinmelidir. Fizyolojik mi patolojik mi olduğunun ayrımını yapabilmek için, bilirubin düzeyleri gebelik yaşı ve postnatal yaşa göre hazırlanmış ve tedavi gerektiren düzeyleri gösteren nomogramlara göre değerlendirilmelidir.

Yenidoğan bebeklerde sarılık nasıl teşhis edilir?

Öncelikle ciltten bir cihaz yardımıyla ölçüm yapılabilir. Ancak ciltten ölçüm, kan düzeyini tam yansıtamayacağı için yüksek bir değer saptandığında mutlaka kan alınarak serum düzeyi ölçülmelidir.

Yenidoğan sarılığı tehlikeli midir?

Kandaki indirekt bilirubin miktarının çok artması, özellikle yaşamın ilk haftası içinde, artmış bilirubin kandan beyin dokusuna geçebileceği ve beynin belli bölgelerinde birikerek nörolojik bozukluklara sebep olabileceği için tehlikeli olabilmektedir.

Bu nedenle sarılıklı bebekler takip edilmelidir. Takipte, bilirubin düzeylerinin aşırı yükselmesinin önlenmesi ve nörolojik zarar görme riskinin ortadan kaldırılması amaçlanmaktadır.

Hangi bebekler risk altında?

• Taburcu olmadan önce bakılan indirekt bilirubin düzeyi yüksek bulunanlar,
• Gebelik yaşı 38 haftadan küçük olanlar,
• Anne sütü alan ancak yeterince beslenemeyen bebekler,
• İlk 24 saatte sararanlar,
• Tanı konmuş kan uyuşmazlığı veya enzim eksikliği olanlar,
• Daha önce sarılık nedeniyle tedavi (fototerapi veya kan değişimi) uygulanmış kardeşi olanlar,
• Saçlı derisinde kanaması (sefal hematom) veya ciltte yaygın ekimozu (kanamaya bağlı morarma) olanlar.

Bebekleri sarılıktan ve zararlarından korumak için ne yapılmalıdır?

Doğumdan sonra bebeklerin ilk muayeneleri ve taburculukta yapılan muayeneleri sırasında cilt renkleri kontrol edilmeli ve sarılık varsa bilirubin düzeyine bakılmalıdır. Yaşamın ilk gününde gelişen sarılık patolojiktir ve inceleme ve yakın takip gerektirir.

Yenidoğan sarılığı genellikle ikinci günde başlar ve üçüncü ve beşinci günler arasında en yüksek düzeyine ulaşır. Bu nedenle, doğumdan sonra 24 saati doldurmadan taburcu olan bebekler üçüncü günde, 24 saati doldurduktan sonra taburcu olanlar dördüncü günde, 48 saatten sonra taburcu olanlar ise beşinci günde tekrar görülmeli, beslenmelerinin yeterliliği ve sarılıklarının düzeyi açısından değerlendirilmelidir.

Sarılık açısından risk faktörü varsa bebek yakından takip edilmeli, günlük kontroller ile bilirubin düzeyindeki değişiklik gözlenmelidir. Böylece yüksek düzeylere çıkışı ve bebeğin zarar görmesi önlenebilir.

Sarılıklı bebeklerde anne sütü ile beslenmenin önemi nedir?

Sarığın en çok görüldüğü yaşamın ilk günlerinde bebeğin özellikle anne sütü ile iyi beslenmesi bilirubin artışına engel olmakta ve sarılık görülme oranını azaltmaktadır.

Yenidoğan sarılığı ne zaman ve nasıl tedavi edilir?

Kandaki indirekt bilirubin miktarı belli bir düzeyin üstüne çıkarsa düzeyi azaltmak ve oluşabilecek nörolojik zararlanmayı önlemek için tedavi gerekir.

Fototerapi ve kan değişimi olmak üzere iki çeşit tedavi yöntemi bulunmaktadır ve uygulanacak tedavi yöntemi, bebeğin durumu ve bilirubin düzeylerine göre belirlenmektedir.

Fototerapi ile tedavi yöntemi, bebeğin gözlerinin kapatılıp çıplak olarak lambalardan oluşan bir düzeneğin altına yatırılmasıdır. Bebeğe uygulanan bu tedavi ile ciltte biriken indirekt bilirubinin yapısının değiştirilip suda çözünür hale getirilmesi ve idrarla vücuttan atılabilmesi sağlanır. Bu yöntem ile bilirubin düzeyi yeterince azaltılamaz ve tehlikeli olabilecek bir düzeye ulaşması önlenemez ise kan değişimi gerekir. Bu tedavi, bebeğin göbek kordonunda yer alan toplardamara yerleştirilen bir kateter aracılığı ile bebekten kan alma ve bebeğe kan verme işleminin gerçekleştirilmesi şeklindedir. Böylece bebekte sarılığa sebep olan indirekt bilirubin miktarı azaltılmış olur. Ayrıca sarılığın sebebi kan uyuşmazlığı ise ek olarak kandaki kırmızı kan hücrelerinin yıkılmasına ve bilirubin artışına sebep olan antikorlar azaltılırken bu hücrelerin yıkılmasıyla ortaya çıkan kansızlık da düzeltilmiş olur.

Sarılık, cildin ve gözlerin sarı renge dönüşmesiyle karakterize edilen bir tıbbi durumdur. Bu renk değişikliği, vücuttaki bilirubin adı verilen bir maddenin birikmesinden kaynaklanır. Bilirubin, kırmızı kan hücrelerinin parçalanması sırasında oluşan bir atık maddedir ve karaciğer tarafından işlenir ve vücuttan uzaklaştırılır.

Sarılık neden olur belirtileri nelerdir?

Sarılık, vücutta bilirubin adı verilen bir maddenin birikmesi nedeniyle oluşan bir hastalıktır. Bilirubin, kırmızı kan hücrelerinin yıkımından kaynaklanır ve karaciğer tarafından işlenerek vücuttan atılır. Ancak bazı durumlarda bu işleme süreci etkilenir ve bilirubin vücutta birikmeye başlar. Bu durumda cilt ve gözler sarı renk alır, idrar koyu renkli olabilir ve dışkı rengi açık renkli hale gelebilir.

Sarılık belirtileri şunlardır:

• Cilt ve gözlerin sarı renk alması
• İdrarın koyu renkli olması
• Dışkının açık renkli olması
• Yorgunluk ve halsizlik
• Karın ağrısı
• İştahsızlık
• Bulantı ve kusma

Sarılık, çeşitli nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bunlar arasında karaciğer hastalıkları, safra yolu tıkanıklıkları, kan hastalıkları, ilaç kullanımı gibi faktörler yer alabilir.

Sarılık türleri nelerdir?

Sarılık, çeşitli nedenlere bağlı olarak farklı türlerde ortaya çıkabilir. İşte sarılık türleri:

• Hemolitik Sarılık: Kırmızı kan hücrelerinin yıkımı sonucu oluşan sarılıktır. Bu tür sarılıkta, vücutta fazla miktarda bilirubin üretilir ve karaciğer bunu işleyemez. Bu durumda cilt ve gözler sarı renk alır.
• Hepatik Sarılık: Karaciğer hastalıklarına bağlı olarak ortaya çıkan sarılıktır. Bu tür sarılıkta, karaciğer yeterince bilirubin işleyemez ve vücutta birikir. Böylece cilt ve gözler sarı renk alır.
• Obstrüktif Sarılık: Safra yolu tıkanıklıklarına bağlı olarak ortaya çıkan sarılıktır. Safra yolu tıkanıklığı nedeniyle karaciğerde biriken bilirubin, safra yolu engeline takılarak geri döner ve cilt ve gözlerde sarılığa neden olur.
• İlaç Kaynaklı Sarılık: Bazı ilaçlar karaciğer fonksiyonlarını etkileyerek sarılığa neden olabilir. Bu tür sarılık, ilaç kullanımına bağlı olarak ortaya çıkar.

Sarılık türleri farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir ve tedavi süreci de bu nedenlere göre değişebilir. Bu nedenle, sarılık belirtileri görüldüğünde mutlaka bir doktora başvurmak önemlidir.

Yeni doğan sarılığı

Yenidoğan sarılığı, bebeklerin doğum sonrası ilk günlerinde yaşadıkları yaygın bir durumdur. Bebeğin kanındaki bilirubin adı verilen sarı renkli bir pigmentin yüksek seviyelere çıkması sonucu ortaya çıkar. Bu pigment, kırmızı kan hücrelerinin doğal yıkımı sırasında oluşur ve karaciğer tarafından işlenerek vücuttan atılır. Ancak yenidoğan bebeğin karaciğeri henüz tam olarak gelişmediği için bilirubin yeterince hızlı atılamaz ve birikir. Bu birikim sonucu bebeklerin cildi, gözleri ve mukoz membranları sarımsı bir renk alır.

Yenidoğan sarılığı genellikle kendiliğinden geçen bir durumdur, ancak bazı bebeklerde ciddiye varabilen durumlar da olabilir. Bu nedenle, doktorlar bebeğin kanındaki bilirubin seviyelerini izleyerek gerektiğinde tedavi ederler.

Sarılık tehlikeli midir?

Sarılık, genellikle karaciğer fonksiyonlarının bozulması nedeniyle kan dolaşımındaki bilirubin seviyesinin yükselmesi sonucu cilt ve gözlerin sararması ile kendini gösteren bir durumdur. Sarılık birçok farklı nedene bağlı olabilir, ancak bazı durumlarda ciddi bir sağlık sorunu olarak kabul edilir.

Sarılık belirtileri ciddi bir sağlık sorunun işareti olabileceğinden, tıbbi tedavi gerektirebilir. Tedavi edilmezse, yüksek bilirubin seviyeleri nedeniyle beyin hasarı ve diğer ciddi komplikasyonlar gibi sağlık sorunlarına neden olabilir.

Özellikle bebeklerde sarılık daha ciddi bir sorun olarak kabul edilir. Bebeklerde yüksek bilirubin seviyeleri nedeniyle ciddi sağlık sorunları ortaya çıkabilir, bu nedenle bebeklerde sarılık tedavi edilmelidir.

Sarılık tedavi edilmezse ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Ancak, tedavi edilirse, genellikle düşük riskli bir durumdur ve birçok insan tamamen iyileşir. Sarılık belirtileri fark edildiğinde mutlaka tıbbi yardım alınması önerilir.

Sarılık tedavisi nasıl yapılır?

Tedavi, sarılığın altında yatan nedene bağlıdır ve tedavi edilmesi gereken sorunu ele almaktadır. Tedavi genellikle aşağıdaki yöntemleri içerir:

1. Altta yatan nedenin tedavisi: Sarılığın altında yatan nedenin tedavi edilmesi, sarılığın kendisinin tedavisinde önemli bir adımdır. Örneğin, safra taşı nedeniyle tıkanıklık oluşmuşsa, taşın çıkarılması veya tıkanıklığın açılması gerekebilir. Karaciğer hastalığı sarılığına neden oluyorsa, tedavi planı bu hastalığa yönelik olacaktır.
2. Sıvı takviyesi: Sarılık, vücutta sıvı dengesini bozabilir. Sıvı takviyesi, sıvı kaybını önlemeye ve vücudun sıvı seviyelerini dengelemeye yardımcı olabilir.
3. Fototerapi: Yüksek seviyelerde bilirubin, sarılık belirtilerine neden olur. Fototerapi, özel bir ışık kaynağı kullanarak bu seviyeleri düşürmeye yardımcı olur. Bu yöntem, bebeklerde sıkça kullanılır.
4. Kan transfüzyonu: Nadir durumlarda, kan transfüzyonu gerekebilir. Bu yöntem, anemi veya başka bir kan hastalığı nedeniyle yüksek bilirubin seviyelerine yol açan bir durumda kullanılır.

Sarılık hastalığının tedavisi, altta yatan nedenin türüne, şiddetine ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir. Bu nedenle, her birey için tedavi planı farklı olacaktır. Tedavi planı hakkında daha fazla bilgi için bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir.