Atatürk'ün 5 Eylül günü kaleme aldığı vasiyetnamesi.
5 Eylül günü Atatürk vasiyetini[4][5] yazdı ve bütün malvarlığını belirli şartlarla, genel başkanı olduğu Cumhuriyet Halk Partisi'ne bıraktı. Kız kardeşine, manevi çocuklarına ve İsmet İnönü'nün çocuklarına para yardımı yapılmasını belirtti. Ayrıca Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumuna da belirli miktarlarda yardım yapılmasını istedi.[6]
6 Eylül 'de Fransız doktor Noel Fiessinger üçüncü defa İstanbul'a geldi. Atatürk'ün karnında biriken su iyice artmıştı.[7] O gün Atatürk'ün karnından tam altı litre su alındı. Fakat buna karşılık Atatürk'ü daha da rahatlatmak için on iki litre su alındığı söylendi. 18 Eylül 'de Başbakan Celâl Bayar, Dolmabahçe Sarayı'na geldi ve dört yıllık ekonomik plan dosyasını sundu. Atatürk, ülke ekonomisi için çok önem taşıyan projelerin gerçekleştirilmesi için Türkiye'nin önünde en fazla üç yıl olduğunu, bir dünya savaşı çıkacağını ve bir an önce bu projelerin hayata geçirilmesini istedi.[8]
Komaya girmesi[değiştir kaynağı değiştir]
19 Mayıs 'de Ankara Stadyumu'nda Yugoslavya Savunma Bakanı Orgeneral Ljubomir Marić'i kabul ederken.
Atatürk'ün rahatsızlığı ve özellikle Avrupa'dan doktor getirtilmesi, dünyada geniş yankı buldu. Ölmek üzere olduğu ve siyasi mirasını kime bırakacağı yönündeki haberler üzerine Atatürk tüm dünyaya sağlıklı olduğunu göstermek isteyerek 19 Mayıs günü (Samsun'a çıkışının yıldönümünde) Ankara Stadyumu'nda halkın karşısına çıktı. Bu, Ankaralıların karşısına son kez çıkışı oldu. Kutlamalar çok parlak geçti, o günün anısına Ankara Stadyumu'nun adı 19 Mayıs Stadyumu olarak değiştirildi.[3]
Hatay gezisi ve İstanbul'a geçiş[değiştir
Cumhurbaşkanı Erdoğan Mahmut Ustaosmanoğlu'nun cenazesine katıldı
Bir süredir yoğun bakımda tedavi gören İsmailağa Cemaati lideri Mahmut Ustaosmanoğlu dün 93 yaşında hayatını kaybetti. Ustaosmanoğlu için öğle Fatih Camii'nde Cuma Namazı'nın ardından cenaze namazı kılındı. Mahmut Ustaosmanoğlu'nun cenazesine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, AK Parti Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş, AK Parti Grup Başkanvekili Mahir Ünal, Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, Gençlik ve Spor Bakanı Mehmet Muharrem Kasapoğlu, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, Büyük Birlik Partisi Genel Başkanı Mustafa Destici, Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu, Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu, İstanbul Valisi Ali Yerlikaya, Eski Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, Eski TBMM Başkanı İsmail Kahraman, Dünya Etnospor Konfederasyonu Başkanı Bilal Erdoğan, Cübbeli Ahmet Hoca olarak bilinen Ahmet Mahmut Ünlü, ailesi, yakınları ve öğrencileri de katıldı.
Cenaze namazını, Ustaosmanoğlu’nun oğlu Ahmet Ustaosmanoğlu kıldırdı. Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş da, Ustaosmanoğlu için dua etti. Cenaze namazı için gelip, camiye sığamayanlar, sokaklarda namaz kıldı.
Ustaosmanoğlu’nun oğlu Ahmet Ustaosmanoğlu, Mahmut Ustaosmanoğlu’nun yerine cemaatin liderinin Hasan Kılıç olacağını söyledi.
"İLİM, İRFAN VE HİKMET SAHİBİ ÖNDERİMİZİ EBEDİYETE UĞURLUYORUZ"
Cenazede cemaate seslenen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Bugün ilim, irfan ve hikmet sahibi bir önderimizi ebediyete yolcu ediyoruz. Hoca efendi hazretlerini yıllarındayken Fatih İmam Hatip’te öğrenciyim, Cuma namazlarında genelde İsmailağa Camii’ne gelir orada kendisini dinlerdik, orada kendisiyle müşerref olurduk. Zaman zaman Yavuzselim Camii’nde sohbetlerinde bulunurduk. Gerçekten bir ömür, bu ümmetin manevi mimarı olarak bulunmuş Hoca Efendi Hazretleri’nin şarktan garba uzayan bir mücadele ve bu mücadelede de farz, sünnet bunlardan asla zerre kadar tavizinin olmadığını biliyoruz. Son dönemlerinde gerçekten çok çile çekti. Bu çilenin ardından bugün Hakk’a uğurluyoruz. Yaş Ama kendisini tanıdık, bildik ve bu imanıyla da biz sevgili habibine komşu olacağına da inanıyoruz. Rabbim cümlemizi inşallah sevgili habibi ile inşallah komşu kılsın. Bu tezkiyenin ardından daha fazla konuşmaya gerek yok. Tekrar ruhu için tekrar El-Fatiha." dedi.
Ustaosmanoğlu, mürşidi Ahıskalı Ali Haydar Efendi'nin yanı sıra aile kabristanının da bulunduğu Edirnekapı Sakızağacı Mezarlığı'na defnedildi.
İsmailağa Cemaati lideri Mahmut Ustaosmanoğlu Edirnekapı Sakızağacı Mezarlığı'nda mürşidi Ahıskalı Ali Haydar Efendi'nin yanına defnedildi. Mezarlıkta oluşan yoğunluk havadan görüntülendi.
İsmailağa Cemaati lideri Mahmut Ustaosmanoğlu 93 yaşında hayatını kaybetti. Ustaosmanoğlu için Fatih Camii'nde Cuma Namazı'nın ardından cenaze namazı kılındı. Ustaosmanoğlu'nun cenazesi mürşidi Ahıskalı Ali Haydar Efendi'nin yanı sıra aile kabristanının da bulunduğu Edirnekapı Sakızağacı mezarlığına defnedildi. Polis ekipleri yoğun güvenlik önlemi alırken mezarlığa gelenlerin üzeri arandı. Binlerce kişi mezarlığa akın ederken, Ustaosmanoğlu'nun cenaze namazı Fatih Camii'ne telefonla bağlanılarak Edirnekapı Mezarlığında da kılındı.
kaynağı değiştir]
Ölüm belgesini imzalayanlardan Prof. Mehmet Kâmil Berk, Atatürk'ün çenesini ipek mendille, ayak başparmağını ise bandajla bağladı. Cenazesi erteleneceği için cenazesi, Ankara'daki Gülhane Askeri Tıp Akademisi'nden (GATA) bu amaçla gelen patolog Prof. Lütfi Aksu tarafından mumyalandı. Daha sonra, kız kardeşi Makbule Atadan, yüksek rütbeli hükûmet yetkilileri ve memurları ve diğer nüfuzlu kişiler saygılarını sunmak için belirli zamanlarda gelirken vücudu dinlenmeye alındı.
Atatürk'ün naaşı, ceviz ağacından çinko kaplı maun bir tabutun içine konmuştur. Bayraklı tabut 16 Kasım'da[17] sarayın kabul salonuna bir katafalk üzerine yerleştirildi. Bruno Taut tarafından tasarlanan katafalkın her iki yanında, Kemalist ideolojininaltı sütununu simgeleyen üç yüksek meşale ile çevriliydi.[18][19] Atatürk'ün naaşı, 19 Kasım'a kadar bu katafalkta tutuldu.[19] On binlerce kişi Atatürk'ü son kez görmek için Dolmabahçe Sarayı'nı ziyaret etti. 17 Kasım 'de sarayda çıkan izdihamda 11 kişi öldü.[20] Türkiye'nin 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren, o günlerde törenlerde görevli genç bir askerî öğrenci olduğunu ve gözlemlerini şöyle anlattı:
"İstanbul'da o büyük kurtarıcının katafalkı önünden geçmeyen insan kalmadı. Bu geçiş bir hafta devam etti. Cenazenin kaldırıldığı gün top arabasının hemen önünde okulumuz çelengini taşıyanlar arasında olduğum için top arabası geçerken yedisinden yetmişine bütün İstanbulluların çığlıklarını yakinen görebiliyordum. O manzarayı görmeyenlerin bunu tahayyül etmeleri bile mümkün değil. Ana caddeye açılan yollar, bütün binalar insan seli; yola taşmayı önlemek için itfaiye arabaları halkın üzerine su sıkıyor, halk yine de dağılmıyor. Hatta bir kısım kadın-erkek vatandaşlar göğüslerini açarak, 'Sık suyu. Öldürsen de gitmem.' diye haykırıyordu. Karaköy'den geçerken bir binanın üçüncü katındaki pencereden bir kadın kendisini top arabasının üzerine atacak iken yanındakiler geriye çekerek kurtardılar. Bu ne sevgi idi ya Rabbi! Bu ne bağlılıktı! Hangi devlet adamına böyle bir sevgi nasip olmuştur? Atatürk'e küfür eden, heykellerine saldıran o sapıklar, o yobazlar bu sahneleri görmediler."[21]
